Intertekstualiteit

• Nederlands
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

Intertekstualiteit

Na deze les...

• Ken je het begrip 'intertekstualiteit'
• Kun je de verschillende vormen van intertekstualiteit herkennen in literaire werken

Hoe noem je een citaat voorin een boek dat verwijst naar een ander werk?

Kolja - Arthur Japin

Wat is eer? Een woord. Wat is er eerbaar aan dat woord? Wat is die eer? Lucht. Mooie beloning! Wie heeft eer? Hij die woensdag is gestorven, voelt hij eer? Nee. Hoort hij eer? Nee. Het valt niet te voelen. Niet voor de doden. 

Falstaff in HENRY IV - William Shakespeare

Het diner- Herman Koch

NICE GUY EDDIE: c'mon, throw in a buck.

MR PINK: Uh-huh. I don't tip. 

NICE GUY EDDIE: Whaddaya mean, you don't tip?

MR PINK: I don't believe in it. 

Quentin Tarantino - Reservoir Dogs

De aanslag - Harry Mulisch

Overal was het al dag, maar was het nacht, neen, meer dan nacht. 

C. Plinius Caecilius Secundus - Epistulae, VI, 16

Intertekstualiteit

 We spreken van intertekstualiteit wanneer in een literaire tekst verwezen wordt naar een andere (literaire) tekst, film of muziek. Het feit dat er een boektitel, auteur of muziektitel, een naam van een personage uit een andere roman of film, een citaat uit een andere tekst et cetera gegeven wordt, moet je altijd bij je interpretatie betrekken.

Intertekstualiteit is het verschijnsel dat literaire teksten soms (volgens sommigen altijd) echo's bevatten van andere teksten. De betekenis die je aan een tekst toekent (interpretatie) komt dus tot stand in relatie tot de teksten waarnaar verwezen wordt.

Vormen van intertekstualiteit

• Motto: een expliciete verwijzing (dat wil zeggen: de bron wordt vermeld) in de vorm van een citaat
• Citaat:  im- of expliciete verwijzing. Om impliciete verwijzingen te identificeren moet je behoorlijk veel gelezen hebben.
• Verwijzing: impliciete verwijzing, bijvoorbeeld naar een sprookje of naar de Bijbel
• Palimpsest: het hervertellen van een ouder, vaak klassiek en in brede kring bekend, verhaal: de nieuwe versie wordt als het ware over de oude heen geschreven.  (Bridget Jones --> Pride and Prejudice)

Welke motieven/wat voor thema heb jij ontdekt in De Belofte van Pisa?

We kijken verder...

Je let op

• Open plekken
• Ruimtegebruik
• Motieven
• Thema
• Interstekstualiteit

LESAFSLUITING