De Utopie

• Levensbeschouwing
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

De Utopie

Utopie?

Hoofdstuk 2

Een utopie is een denkbeeldige samenleving die perfectie nastreeft op politiek, sociaal, economisch en/of cultureel gebied.

In utopieën is vaak meer gelijkheid dan in de realiteit van nu zo is.

Thomas More

Bekende filosoof, humanist en jurist (advocaat). Werd beroemd door zijn boek Utopia, waarin hij het politieke systeem van een fictieve, zelfbedachte ideaalstaat beschreef.

Volgens More is de utopie een gemeenschap van werkenden waarin de kloof tussen arm en rijk niet bestaat, waar iedereen beschikt over wat hij nodig heeft, waar alle steden hetzelfde zijn, waar geld geen rol speelt en economische misdrijven niet voorkomen.

In zijn boek besteedt More aandacht aan vele aspecten van een samenleving. Zo schrijft hij over het bestuur van de samenleving, over werk, landbouw, ambachten, de geestelijke elite, familie, huwelijk, ziekenzorg, rechtspraak, militaire zaken, godsdienst en nog veel meer.

Opdracht: maak een samenvatting van de vijf zaken die benoemd worden in het boek.

Dystopie

Is datgene waar je niet in zou willen leven. Het is een afschrikwekkend toekomstbeeld, iets waar je niet naar uit ziet. Dystopieën worden gebruikt om mensen te waarschuwen voor een bepaalde situatie die kan ontstaan.

Denk bijvoorbeeld aan een wereld waar kunst of emoties verboden zijn, of waar mensen slechts dienen als voedsel of orgaandonor. Een wereld die is overgenomen door kunstmatige intelligentie of helemaal is uitgestorven door een ramp (apocalyptisch wereldbeeld).

Godsbeeld, mensbeeld, wereldbeeld

Een Godsbeeld verwijst naar de manier waarop individuen, culturen en religies een (conceptuele) voorstelling hebben van het Goddelijke. 

Denk aan monotheisme vs. polytheisme, welke eigenschappen God heeft, hoe de relatie met mensen is, wat de rol van deze God of Goden is, etc.

Een mensbeeld is een doordachte en samenhangende voorstelling van wat het betekent mens te zijn. Mensbeelden zijn verbonden met (historische bepaalde) filosofische, levensbeschouwelijke of religieuze overtuigingen. 

Het begrip wereldbeeld is verwant aan de termen levensbeschouwing en wereldbeschouwing. Het bepaalt hoe mensen de werkelijkheid waarnemen, hoe ze handelen en hoe ze betekenis geven aan hun leven.

De kernvragen

    1. Wat is belangrijk in het leven?
    2. Wie is de mens?
    3. Hoe leven mensen met elkaar samen?
    4. Wat is de betekenis van lijden en dood?
    5. Wat is tijd?
    6. Wat is natuur?