HERHALING POLITIEK 4 KADER

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

Toets maatschappijleer 

Vrijdag 14 februari 

Toets digitaal: laptop dus opgeladen!

Hoe kan ik leren?

1. Leer de begrippen (flashcards).
2. Leer je aantekeningen van de les. 
3. Maak een samenvatting per hoofdstuk. 
4. Kijk filmpjes over het onderwerp.
5. Praat met mensen in je omgeving over het onderwerp.

www.methodem.nl 

Politiek 

Herhaling 

Wat is Politiek

Politiek

• keuzes maken en beslissingen nemen          

     om een land, provincie of              gemeente te kunnen                      besturen

Wat is Politiek

Politieke niveaus

• Rijk
• Provincie
• Gemeente
• Europese Unie

Politiek & Maatschappij

Algemeen Belang

• Veel mensen hebben er belang (voordeel bij) of zijn er afhankelijk van
• Politiek moet problemen van algemeen belang oplossen = maatschappelijke problemen

Politiek & Maatschappij

Maatschappelijk probleem

• Veel mensen hebben er last van
• Verschillende meningen
• Veel media-aandacht
• Overheid moet oplossen

Wat is democratie?

1. het volk heeft invloed op politieke besluiten
2. problemen oplossen die voor veel mensen belangrijk zijn
3. de macht in handen van één persoon of partij
4. volkstemming over een belangrijk onderwerp

De Grondwet

In de grondwet staan

grondrechten / mensenrechten.

Hierin staan de belangrijkste rechten en plichten van burgers én de overheid.

De Grondwet

Voorbeelden van grondrechten / mensenrechten:

• De politie mag je niet zomaar oppakken.
  
• Iedereen heeft recht op een vrije meningsuiting.
  
• Iedereen heeft kiesrecht.
  
• Iedereen heeft recht op gelijke behandeling.
  

De Grondwet

Naast rechten ook plichten:

 

• belasting betalen
• leerplicht

Parlement hoogste macht

• Het parlement (de mensen op wie wij stemmen) moet elk wetsvoorstel goedkeuren.
• Het parlement heeft daardoor meer macht dan de ministers.
  
• Daarom noemen we onze democratie een parlementaire democratie.
  

Democratie

TRIAS POLITICA

• Wetgevende macht (parlement)
• Uitvoerende macht (ministers)
• Rechterlijke macht (rechters)

WAAROM  MACHTSVERDELING

• Om te voorkomen dat de macht in handen is van één persoon of een kleine groep.

 Politieke partijen

Politiek partijen

• Je stemt vaak op een persoon, die hoort altijd bij een partij
• Plannen of ideeën vaneen partij staan in een verkiezingsprogramma
• Bij verkiezingen is de lijsttrekker de belangrijkste vrouw of man

Politieke partijen

Links

• een linkse partij is voor een actieve overheid die zich veel met de samenleving bemoeid; gelijkheid - zorg voor kwetsbaren

Rechts

• een rechtse partij is voor een passieve overheid, mensen hebben zelf verantwoordelijkheid; vrijheid-veiligheid

Midden

• een beetje van links en een beetje van rechts; overheid alleen helpen als het moet

Welke politieke partijen vinden dat de overheid zich zo weinig mogelijk moet bemoeien met de samenleving?

1. Rechtse partijen
2. Middenpartijen
3. Linkse partijen

 Regering & Kabinet

Regering

• Ministers + Koning

Kabinet

• Ministers  + Staatssecretarissen

 Regering & Kabinet

Taken Ministers & Staatssecretarissen

• Elke minister heeft zijn/haar eigen werkgebied: financiën, onderwijs, justitie enz.
• Op het ministerie werken veel ambtenaren die helpen met het uitvoeren
• Veel ministers hebben hulp van een staatssecretaris, die een deel van het werk van een minister doet
• Ministers maken wetsvoorstellen
• Ministers voeren wetten uit 

 Regering & Koning

Koning geen macht - Parlement hoogste macht

• Koning wel in regering, maar heeft geen macht meer
• Niet de Koning maar de Ministers zijn verantwoordelijk voor het bestuur van het land.
• Koning is onschendbaar: ministers zijn verantwoordelijk

• Symbolische taak: zet handtekening onder wetten en benoemd ministers, staatssecretarissen en commissaris van de koning
• Ceremoniële taak: troonrede voorlezen op Prinsjesdag 
• Representatieve taak: vertegenwoordigd NL in het buitenland, staatsbezoek

Wat is een taak van de Tweede Kamer?

1. De Eerste Kamer controleren
2. De ministers controleren
3. de Tweede Kamer controleren
4. ze doen alles in de politiek

Hoe noemen we de samenwerking
tussen politieke partijen die gaan regeren?

1. Coalitie
2. Oppositie
3. Samenwerkingsverband
4. Regeringspartijen

Iemand die in verkiezingstijd de belangrijkste persoon van een politieke partij is, noemen we de

1. minister
2. lijsttrekker
3. premier
4. voorzitter.

Gemeente 

Het bestuur van de gemeente bestaat uit:

• de gemeenteraad
  
• het college van burgemeesters en wethouders (B & W)
• B & W vormen het dagelijkse bestuur van de gemeente

Gemeenteraad

De gemeenteraad wordt gekozen door de burgers.

Taken van de gemeenteraad:

• Stemmen over belangrijke besluiten.
  
• Het college van B en W controleren.
• Elke 4 jaar opnieuw gekozen

De provincie

Het bestuur van de provincie bestaat uit:

• De commissaris van de Koning en de Gedeputeerde Staten. Zij vormen samen het dagelijks bestuur.
  
• De Provinciale Staten. Zij stemmen over besluiten, controleren de Gedeputeerde Staten en kiezen de leden van de Eerste Kamer.
  

Macht: de mogelijkheid om het gedrag van anderen te sturen.

Machtsmiddelen:  Er zijn een aantal manieren waarop je macht of invloed kan hebben. We noemen ze: machtsmiddelen.

voorbeelden: beroep/functie, kennis,  toegang media, grootte groep,

Wat is een voorbeeld van een pressiegroep?

1. Ikea
2. Greenpeace
3. Politieke partij
4. Tweede kamer

Wat betekent lobbyen?

1. Een vergadering houden in de lobby van de eerste kamer.
2. Van iets je hobby maken.
3. Proberen belangrijke politieke beslissingen te beïnvloeden.
4. Het gedrag van anderen sturen.