les 1 Cursus 5 Grammatica §2 Persoonsvorm en zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo t, havo
• Leerjaar 1

Cursus 5 Grammatica

§2 (Persoonsvorm) en zinsdelen (p. 202)

Wat gaan we doen?

• Je leert een persoonsvorm te vinden.
• Je leert eenvoudige zinnen in zinsdelen te verdelen.

Persoonsvorm (PV)

• Elke zin heeft één of meer ww. 
• Een van die ww is de pv.
• Pv geeft aan: getal (ev of mv) en tijd (tt of vt).
• Tijdens ontleden staat pv tussen haakjes (pv).

• Alles wat voor (pv) kan staan, is een zinsdeel.

aantekeningen

Persoonsvorm vinden

Manier 1: vraagproef

• Maak een vraagzin van de zin. De pv komt dan vooraan te staan.

• Voorbeeld: 
• Ik (loop) naar school.
• (Loop) ik naar school?

aantekeningen

Persoonsvorm vinden

Manier 2: tijdproef

• Zet de zin in een andere tijd, het woord dat verandert is de pv.

• Voorbeeld: 
• Ik (loop) naar school.
• Ik (liep) naar school. 

aantekeningen

Zinsdelen vinden

• 1. Alles wat voor de pv kan staan, is een zinsdeel. 
• 2. Alle ww samen (het werkwoordelijk gezegde) vormen ook een zinsdeel,

aantekeningen

Oefenen

Doe mee!

Open je Chromebook!

Wat is de persoonsvorm?
De vakantie was ontzettend leuk.

Wat is de persoonsvorm?
Op school moeten we persoonsvormen vinden bij grammatica.

Wat is de persoonsvorm?
Wat is een persoonsvorm?

Maak een zin met deze zinsdelen:
een taart / bij Jim / mijn nichtjes en ik / gisteren / gebakken / voor oma / hebben

Wat is de persoonsvorm in de zin:
Iedereen weet wat de persoonsvorm is.

1. Iedereen
2. weet
3. persoonsvorm
4. Is

Wat is de persoonsvorm?

De persoonsvorm is altijd een werkwoord.

1. De persoonsvorm
2. is
3. altijd
4. een werkwoord

persoonsvorm:
Als het onderwerp meervoud is, moet de persoonsvorm ook meervoud zijn.

1. waar
2. niet waar

Wat is de persoonsvorm?

Heeft juffrouw De Jong een cadeaubon gekocht?

1. Heeft
2. juffrouw De Jong
3. een cadeaubon
4. gekocht

Wat is de persoonsvorm?
De Franse man besteedt aandacht aan zijn werk.

1. De Franse man
2. besteedt
3. aandacht
4. aan zijn werk

Wat is de persoonsvorm?
De Finse atleet is over een takje gestruikeld.

1. is
2. gestruikeld
3. De Finse atleet
4. een takje

Wat is de persoonsvorm?
Jip en Janneke spelen verstoppertje op straat.

1. Jip en Janneke
2. verstoppertje
3. op straat
4. spelen

Vraagproef:

1. je maakt van de zin een vraagzin, het onderwerp staat vooraan
2. je maakt van de zin een vraagzin, de pv staat achteraan
3. je maakt van de zin een vraagzin, de pv staat vooraan
4. je maakt van de zin een vraagzin, het gezegde staat vooraan

Waarom gebruik je de vraagproef niet altijd?

1. Als de zin al vragend is, komt de pv niet vooraan te staan.
2. Als je de zin vragend maakt, verander je de functie van de persoonsvorm.
3. Als er meer persoonsvormen in de zin staan, zoals een samengestelde zin heeft, vind je er toch maar één.

Met de tijdproef vind je

1. Het onderwerp
2. De persoonsvorm
3. Het werkwoordelijk gezegde
4. Het zelfstandig naamwoord

Bij de tijdproef verandert alleen de pv

1. ja
2. nee

Welk woord verandert bij de tijdproef in de zin: Het meisje trok zich daar niets van aan.

1. Het meisje
2. niets
3. daar
4. trok

Wat is een zinsdeel?

1. een stukje informatie
2. één woord
3. meerdere woorden
4. één woord of een groepje woorden die bij elkaar horen

Zinsdelen
Hoeveel zinsdelen heeft de zin?
'Wanneer heb ik vakantie ?

1. 4 zinsdelen
2. 5 zinsdelen
3. 3 zinsdelen
4. 6 zinsdelen

Verdeel de zin in zinsdelen.Let op: sommige vakjes blijven leeg.

Zijn       broertje        maakte          die         lastige

         

breuken          zonder        fouten.

/

/

/

zinsdeel 1

zinsdeel 2

zinsdeel 3

zinsdeel 4

zinsdeel 5

Larissa

gaat

morgen

op

de

fiets

naar

school