DE VSA TIJDENS HET INTERBELLUM

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 5

Historisch Overzicht vanaf 1848 en Staatsinrichting

Het Interbellum

 (1919-1939)

5. De VSA tijdens het interbellum

Leerdoel

Aan het eind van deze les kun je in je eigen woorden uitleggen wat de Beurscrash en haar gevolgen voor de Westerse wereld waren. 

 

Wat weet jij eigenlijk
van de crash van Wallstreet?

Op de volgende slide een link naar YouTube

Deze bevat informatie over het leven in de VSA gedurende de jaren '20 van de vorige eeuw.

ROARING TWENTIES

- Amerika had de WOI gewonnen.

- Economisch gaat het goed zeer goed.

- Jazz, films en mode.

1920: DROOGLEGGING

Reden: ouderen vinden de levenswijze van jongeren niet oké

• Alle productie van consumptie van alcohol is verboden in de Verenigde Staten.
• De wet werd een grote flop: veel illegale brouwerijen/schenkerijen.
• Toename criminaliteit, gangsters handelen in alcohol.

Technische vooruitgang en rationele programmering leidden in de jaren ’20 tot meer mechanisering en stijgende productiviteit (vb. invoering van de ‘lopende band’ voor productie van auto’s, koelkasten, radio’s, broodroosters, …), maar er ontstond stilaan overproductie want de koopkracht en de consumptiegewoonten van de massa waren nog te klein.  

  

Door het gunstig economisch naoorlogse klimaat stegen de beurskoersen (verdrievoudiging tussen 19823 en 1929). Hieruit volgden een echte speculatiewoede en een wildgroei in beleggingen, vaak op krediet (dus met leningen) en soms zelfs voor fictieve bedrijven zonder productie, en dit door de banken zelf, de ondernemers en de particuliere spaarders !  

ROARING TWENTIES

Uitvindingen uit de jaren '20

Verkeerslicht, 1920

Haardroger, 1920

Plakpleister, 1920

Leugendetector, 1921

Broodsnijmachine, 1927

VSA

- De Amerikaanse economie was verruit de grootste van de wereld. 

- Alle Europese landen dreven handel met de USA. 

- Amerika hielp Duitsland door het Dawesplan 

Dawesplan: 'lening van Amerika aan Duitsland om de Duitse 

economie een te helpen met het betalen van de herstelbetalingen'. 

DE BEURSCRASH

DE BEURSCRASH

Op 24 oktober 1929 bestormden massa's beleggers de beurs van New York (Crash van Wallstreet) en eisten contant geld in ruil voor de aangekochte aandelen. Er was immers wantrouwen gegroeid over de betrouwbaarheid van de aangeboden waardepapieren. De banken zaten ineens met een tekort aan cash en konden niet meer uitbetalen. De aandelenkoersen stortten ineen toen de beleggers probeerden hun waardeloze papieren te dumpen. Banken en bedrijven gingen over kop. De crisis verspreidde zich bliksemsnel over de hele westerse wereld ( VSA en Europa). 

 

De wereldcrisis leidde tot massale werkloosheid door de vele faillissementen. 

De regeringen gingen over tot een drastische bezuinigingspolitiek, wat de economie en de werkgelegenheid niet ten goede kwam.  

DE BEURSCRASH

- 24 oktober 1929 zwarte donderdag.

- Economische crisis in Amerika.

- Veel bedrijven gaan failliet of moeten mensen ontslaan.

- Werkloosheid in Amerika is enrom -> Grote depressie

GROTE DEPRESSIE

- Amerika kan niets meer kopen uit Europa. 

- Europese bedrijven gaan ook failliet. 

- Werkloosheid België: 

(werkloosheidsgraad  = procentueel  aantal volledig  

werkloze  industriearbeiders  t.o.v.  de  totale  arbeidskracht  in  die  groep)

1929: 1 ,7%                                            1934: 20,5 %                                  

1930: 4,3 %                                           1935: 18,8%

1931: 12,4 %                                          1936: 12,9 %

1932: 20,2 %

1933: 18,8%       

Bron cijfers: https://www.journalbelgianhistory.be/en/system/files/article_pdf/BTNG-RBHC%2C%2020%2C%201989%2C%201-2%2C%20pp%20001-106.pdf

          

De ontwikkeling van de reële economische groei van de VS in de periode 1910-1960. In lichtroze de periode van de grote depressie (1929-1939)

De Amerikaanse werkloosheid in de periode 1910–1960. De jaren 1929–1939 zijn in lichtroze aangegeven. Vanaf 1939 wordt de werkloosheid accuraat gemeten.

Mensen verloren hun werk, hun huis en al hun geld. Ze kwamen terecht in Hoovervilles, vernoemd naar de president Herbert Hoover (Seattle, 1934)

De fotografe Dorothea Lange maakte in opdracht van de Amerikaanse regering een serie foto's om de gevolgen van de grote droogte in een aantal Amerikaanse staten te laten zien. Deze foto's (een aantal andere foto's uit deze series zie je rechts onderin) maakte ze in een vluchtelingenkamp in Californië, waar inwoners uit de droge staten naartoe waren getrokken om een beter leven en werk te vinden.

Vanaf 1929 raakten de Verenigde Staten in een zware depressie (Great Depression), waardoor veel mensen werkloos werden. In sommige staten was er tussen 1934 en 1936 ook nog een extreem droge periode. Hierdoor ontstonden enorme stofstormen waardoor de oogsten van de boeren mislukten. Om verder te kunnen leven, vetrokken duizenden mensen uit deze Dust Bowl naar andere staten, zoals Californië, waar ze hoopten werk te vinden.

De vrouw in de foto is Florence Owens Thompson. Zij was met haar kinderen gevlucht uit Oklahoma, omdat zij daar vanwege de grote droogte niet meer voor voldoende eten kon zorgen. Op de foto is zij 32 jaar en moeder van 7 kinderen. Later zou ze nog 3 kinderen krijgen.

Na de Tweede Wereldoorlog ging het een stuk beter met haar: ze trouwde opnieuw, waardoor het financieel ook beter ging. Ze stierf in 1983 op 80-jarige leeftijd.

Omdat de foto gemaakt is in opdracht van de Amerikaanse overheid rust er geen copyright op de foto en mag hij gewoon gebruikt worden. Dorothea Lange heeft dus niet veel verdiend aan deze foto, maar ze was in één klap een beroemde en gerespecteerde fotografe.

De officiële titel van de foto is: "Destitute pea pickers in California. Mother of seven children. Age thirty-two. Nipomo, California.". Pea-pickers ('Erwtenplukkers'), is de bijnaam voor de migranten die in Californië ongeschoold werk, zoals oogsten, deden.

Volgens Florence had de fotografe beloofd de foto's niet publiceren. Dat gebeurde echter wel: de foto's werden al snel gebruikt bij een artikel dat ging over de hongersnood van de duizenden vluchtelingen.

Hoewel de foto wereldberoemd werd met de titel Migrant Mother, was de identiteit van Florence bijna 40 jaar onbekend. Pas in de jaren 70 werd duidelijk wie de vrouw in de foto was. Florence heeft overigens, behalve bekendheid, niets aan de foto overgehouden.

Om een herhaling van de Dust Bowl te voorkomen, liet de Amerikaanse president Roosevelt honderdduizenden bomen planten, zodat de erosie van de bodem kon worden tegengegaan.

Crisisbestrijding I

President Hoover (1929-1933)  geloofde dat de economie zichzelf zou herstellen (liberalisme) zonder dat de overeid ingrijpt

Dit gebeurde niet.

President Hoover (1929-1933)  geloofde dat de economie zichzelf zou herstellen (liberalisme). 

Dit gebeurde niet.

De ingrepen die hij deed, maakten de crisis enkel zwaarder.

GROTE DEPRESSIE Duitsland

- Amerika gaat de leningen aan Duitsland van het Dawesplan terug vragen. 

- Duitsland kan op dat moment helemaal nog niet zonder die leningen. 

GROTE DEPRESSIE Duistland

• Grote depressie raakt Duitsland erg hard. 
• Door inflatie is Duits geld niet meer waard.
• Hoge werkloosheid
• De Duitsers zijn ontevreden over de economische crisis. 
  
• Duitsers geven de Weimar republiek de schuld.
• Roep om een sterke leider die de boel gaat redden.

(zie ook vorige les: "Duitsland onder Hitler")

24 oktober 1929 staat bekend als zwarte donderdag.

1. waar
2. Niet waar

Wat gebeurde er NIET op zwarte donderdag?

1. Aandelen koers zakte in
2. Banken gingen falliet
3. Amerika vroeg geld terug aan Duitsland
4. Paniek op wall street

Met het Dawesplan probeerde Amerika Duitsland te helpen

1. Waar
2. Niet waar

De jaren tussen de WOI en WOII noemen we de roaring twenties

1. Waar
2. Niet waar

Wat was de beurscrash?

Franklin Delano Roosevelt

Herbert Hoover kreeg steeds meer tegenstanders, Roosevelt werd zijn opvolger (1933)

Roosevelt wilde een ander beleid:

• De regering moest veranwoordelijkheid nemen
• Alle groepen moesten rekening met elkaar houden en helpen (socialer)

• Hij was veel in de media (radio en film) en inspireerde mensen
• Hij had grote economische plannen (New Deal)

NEW DEAL

President Roosevelt (1933-1945) deed ingrepen in de economie. 

Zijn politiek kreeg de naam New Deal. Hij bestreed de werkloosheid met o.a.: 

• verhoging overheidsuitgaven
  
• werkverschaffingsprojecten
  
• afspraken over minimumlonen
  
• sociale wetgeving
  

NEW DEAL

BELANGRIJKSTE PUNTEN:

• "Economy Act": staat moet investeren in de economie (Keynes)
• "Banking holiday" en "Emergency Banking Act": plaatselijke banken betrekken bij regionale investeringen;  hij zette zich in om de bestaande financiële instellingen te ondersteunen en het vertrouwen in de economie nieuw leven in te blazen. 
• "Agricultural Adjustment Act (AAA)": landbouw: productie op consumptie afstemmen d.m.v. subsidies en productiebeperking
• "National Industrial Recovery Act (NIRA)": Werkloosheid bestrijden en koopkracht verhogen
• Devaluatie dollar: om koopkracht bevolking te verhogen

De New Deal betekent

1. een pokerspel
2. een verkoopplaats voor nieuwe auto's
3. maatregelen om grote depressie tegen te gaan
4. verkoopovereenkomst

De New Deal

1. Hoover
2. Roosevelt

Sleep de begrippen naar de juiste president!

Hoover

Roosevelt

Banken redden met staatsleningen

Bezuinigen

Steun voor werklozen

Klassiek Liberalisme

Werkloosheidsprojecten

Krottenwijken

Hulp voor huizenbezitters

Oefenvraag

Gebruik de bron. Hoover en andere Amerikaanse conservatieven deelden de kritiek die in deze bron op de politiek van Roosevelt gegeven werd. Geef aan wat hun kritiek inhield.

Gebruik de bron. Hoover en andere Amerikaanse conservatieven deelden de kritiek die in deze bron op de politiek van Roosevelt gegeven werd. Geef aan wat hun kritiek inhield.

Leg uit dat de fotografe een subjectieve weergave geeft van de gebeurtenis die zij heeft gefotografeerd.

Begrippen uit deze les

• roaring twenties
• drooglegging
• beurscrash
• grote depressie
• Zwarte Donderdag
• New Deal
• Hoverviles

Personen uit deze les

• Herbert Hoover
• Franklin Rossevel

Jaartallen uit deze les

• 1920: Drooglegging
• 24 oktober 1929: Beurscrash
• 1929-1933: president Hoover
• 1933-1945: president Roosevelt
  

Schrijf 3 dingen op die je deze les hebt geleerd

Stel 1 vraag over iets dat je deze les nog niet zo goed hebt begrepen

Nog toe te voegen

Begrip Flappers (?)

Reeks: Babylon Berlin

Boek: La Garçonne van Victor Margueritte vertaald als "De vrijgezellin"

Lied: Elle a mis son smoking