PD 1 en 2: 3.1 en 3.2

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Parlementaire democratie 

• Je kunt uitleggen wat een ideologie is en welke twee kenmerken belangrijk zijn.
  
• Je kunt verschillende politieke stromingen benoemen, herkennen en beschrijven
  
• Je kunt het verschil tussen links, midden en rechts beschrijven
• Je kent het verschil tussen progressief en conservatief en kunt dit herkennen in een bron.
  
• Je kunt uitleggen waarom populisme meer een stijl van politiek bedrijven is in plaats van een ideologie.

DE

SLIMSTE

MENS

..in partijleiders en partijen

6

5

4

3

2

1

VVD

15

PvdA-GL

15

PVV

15

CDA

15

FvD

15

NSC

15

Thema: cultuur 

Parlementaire democratie 

• Je weet wat het begrip politiek inhoudt.
• Je kunt uitleggen aan welke kenmerken een (in)directe democratie voldoet.
• Je kunt het verschil uitleggen tussen een (in)directe democratie en een dictatuur.
• Je kunt onderscheid maken tussen de drie politieke stromingen. 

Het nemen van allerlei besluiten om het land te besturen!

Politiek..

Directe en indirecte (representatieve) democratie

Invloed op politieke besluitvorming 

Besluit 

Volks-

vertegenwoordiger

Burger 

Kenmerken democratie

• Er is individuele vrijheid
• Er zijn politieke grondrechten
• Politie en leger hebben beperkte bevoegdheden
• Er is een onafhankelijke rechtspraak 
• Er is sprake van persvrijheid 

0

Kenmerken dictatuur 

• Geen onafhankelijke rechtspraak 
• Grondrechten worden niet gerespecteerd
• Grote rol militairen (overheidsgeweld)
• Verkiezingsfraude (manipulatie, geweld, fraude)
• Geen persvrijheid

Wat is een politieke stroming? 

Een politieke stroming is een geheel van ideeën over wat belangrijk is in de maatschappij en hoe mensen het beste met elkaar kunnen samenleven. 

Daarbij staan 2 vragen centraal:

1. Wat zijn belangrijke waarden?
2. Wat moet de rol van de overheid zijn? 

Sociaal-democratie

Waarden: 

• Gelijkheid en gelijkwaardigheid 
• Solidariteit

Doel: 

• Eerlijke verdeling van inkomens, kennis en macht

Rol van de overheid: 

• Sturend: ongelijkheid tegengaan 

Partijen: PvdA, SP, GroenLinks

Liberalisme

Waarden:

• Economische & persoonlijke vrijheid
• Eigen verantwoordelijkheid  

Doel: 

• Vrijheid voor mensen en bescherming van deze vrijheden

Rol van de overheid:

• Terughoudend

 

Partij: VVD, D66

Christen-democratie/ confessionalisme 

Waarden: 

• Naastenliefde 
• Rentmeesterschap  

Doel:

• Burgers die voor elkaar verantwoordelijkheid nemen  (maatschappelijk middenveld)

Rol van de overheid: 

• Aanvullend: ter ondersteuning van organisaties

Partijen: SGP, CU, CDA

Check

• Pak iets roods, iets groens en iets blauws.
• Ik lees verschillende stellingen voor: steeds passend bij 1 van de drie ideologieën. 
• Waar hoort de stelling bij?
• Rood omhoog = socialisme, groen omhoog = christen democratie, blauw omhoog = liberalisme.

De zorg moet voor iedereen altijd gratis zijn

Scholen moeten een gezonde lunch aanbieden voor alle leerlingen

Het gedoogbeleid rondom harddrugs moet stoppen

Sekswerkers moeten ook de mogelijkheid krijgen om verzekeringen af te sluiten

Er moeten minder regels komen voor mensen die een bedrijf op willen starten

De zorg moet voor iedereen altijd gratis zijn

Scholen moeten een gezonde lunch aanbieden voor alle leerlingen

Het gedoogbeleid rondom harddrugs moet stoppen

Sekswerkers mogen legaal hun werk doen en ook verzekeringen afsluiten

Er moeten minder regels komen voor mensen die een bedrijf op willen starten

Populisme

Zeggen 'de wil van het volk te kennen' en keren zich vaak tegen ‘de elite’ 

Soms zeer nationalistische standpunten. 

Meestal daadkrachtige oplossingen 

voor ingewikkelde problemen.

Het politieke spectrum 

Sociaal economisch

Links:

• Ongelijkheid tussen mensen verminderen.
  
• De overheid is er om zwakkeren te beschermen en te helpen.
• Dus… Sterke en actieve overheid.
  

Rechts

• Eigen verantwoordelijkheid.
  
• Economische ongelijkheid is onvermijdelijk.
• Dus... zo weinig mogelijk bemoeienis van de overheid.
  

Progressief en conservatief

Progressief:

• Vooruitstrevend, verandering, toekomstgericht.
• Meer vrijheid in medisch/ethische kwesties

Conservatief:

• Behoudend, behouden wat al bereikt is.
• Graag houden bij het oude (tradities)
  
• Minder vrijheid medisch/ethische kwesties

Zijn de volgende stellingen progressief of conservatief?

1. Gratis openbaar vervoer is de beste oplossing voor het fileprobleem
2. De euthanasieregeling mag niet verder versoepeld worden
3. Op alle daken in Nederland moeten zonnepanelen komen.
   
4. Er moet een stop komen op de toestroom van vluchtelingen naar Nederland.

Weektaak

3.2 werkboek: opdrachten 9 en 10 op vanaf blz. 73 EN 74