Wilskracht: Gewoontes

• LOB
• Middelbare school
• vmbo lwoo
• Leerjaar 1-6

Module inzicht: Je kunt invloed uitoefenen op je eigen gedrag.

Les inzicht: Deze les gaat over gewoontes. Het lesinzicht is dat de leerling zich bewust is van wat gewoontes zijn en wat slimme manieren zijn om gewoontes te veranderen. Scroll verder om de leerdoelen te lezen.

Leerdoelen. De leerling...

• Weet wat een gewoonte is.
• Weet wat een gewoontelus is en weet ook de individuele gedeeltes van een gewoontelus te benoemen.
• Kent de kracht van het belonen.

Extra informatie

Alle activiteiten die we dagelijks herhalen tellen zich op tot onze gewoontes. Er zitten gewoontes tussen die ons goed doen en gewoontes die we liever kwijt dan rijk zijn maar hoe werken gewoontes eigenlijk? Over dit onderwerp is in de psychologie tegenwoordig veel bekend en Jeremy Dean heeft deze bevindingen samengevoegd in het boek: 'Making habits, breaking habits'. Wanneer je het fijne wilt weten van die dingen die optellen tot jouw dag raden wij je aan dit boek te lezen. 

Wat was jouw experiment
van de vorige les?

• Laat leerlingen het experiment van de vorige Remind les invullen.
• Als er antwoorden komen die nog vaag zijn kun je doorvragen zodat ze duidelijker worden.

Extra informatie

Het doel van de drie slides met het vergrootglas icoontje is om te reflecteren op de gedane experimenten. Door dit consequent te doen wordt het voor leerlingen een gewoonte om te reflecteren op de opgedane experimenten. Ze worden beter in reflecteren en er ontstaat een cultuur waarbij het delen van je leeraanpak normaal wordt. 

Is het gelukt om jouw experiment
uit te voeren?

1. Ja
2. Nee

• Zorg dat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Extra informatie

Een experiment zelfstandig kunnen uitvoeren kan voor sommige leerlingen nog lastig zijn. Gelukkig baart oefening kunst. Sommige leerlingen zullen bij deze vraag denken dat ze gefaald hebben omdat ze 'Nee' antwoorden. Niets is minder waar. Ook van niet gelukte experimenten is veel te leren. De leerlingen leren namelijk hoe ze van een intentie naar het uitvoeren van gedrag kunnen komen.

Wat heb je ervan geleerd?

• Laat de leerlingen de vraag invullen.
• Vraag door op één tot vijf antwoorden die jij interessant vindt. 

Extra informatie

Op deze slide wordt een doorvraag gesteld. Alle leerlingen kunnen van hun experiment iets leren, ook als hij niet is uitgevoerd. Dit kunnen hele specifieke dingen zijn zoals: "Het toepassen van snelleestechnieken werkte goed bij aardrijkskunde" of hele algemene: "Als ik mijn experiment stom vind doe ik hem niet." Door hiermee te oefenen raken leerlingen beter in staat hun eigen gedrag aan te passen.

Extra informatie

De check is er om de huidige aanpak van de leerlingen te ontdekken. Het kan een vraag, opdracht of test zijn en er zijn geen goede of foute antwoorden. Het is puur om te ontdekken welke strategieën of technieken de leerlingen nu gebruiken.

Voor meer informatie over de check kan je kijken op pagina 10 van het slim jezelf zijn boek of lezen over de check in de quickstart guide.

Gewoontes

Een gewoonte is iets dat je vaak doet
zonder dat je er veel bij na hoeft te
denken, zoals je veters strikken.

• Lees de slide voor.

Dit herken ik!

Dit herken ik niet!

Welke gewoontes herken je?

Op tijd beginnen met leren

Films en series kijken

Muziek luisteren

Sporten

In bed blijven na wekker

Hond uitlaten

Huisdier  eten geven

Fruit eten

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Welke gewoonte zou je
willen veranderen of aan
willen leren?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Extra informatie

Tijdens het ervaren krijgen leerlingen wetenschappelijke theorie en slimme leertips uitgelegd waar ze volgens mee aan de slag gaan. Het doel is dat ze ontdekken hoe de aangeboden kennis, technieken en/of strategieën voor hen werken. Hierin is het belangrijk dat de leerlingen zelf gaan ervaren. Alleen dan kunnen ze zelf kiezen of en wat ze willen met de opgedane ervaring. Voor meer informatie over het ervaren kan je kijken op pagina 10 van het slim jezelf zijn boek of lezen over het ervaren in de quickstart guide.

Wat denken jullie
dat wilskracht is?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Start het filmpje op de volgende slide.
• Zorg dat de ondertiteling aan staat.

0

• Zet de ondertiteling aan en speel het filmpje af.

De gewoontelus

Impuls

Beloning

Routine

Telefoon trilt

Telefoon pakken

Leuk berichtje lezen

• Loop de gewoontelus door met de leerlingen. 
• Laat de leerlingen een gewoontelus tekenen.
• Vul met de leerlingen de routine in die zij willen veranderen/aanleren.
• Laat de beloning en impuls open voor de volgende stappen.

Maak een foto
van je gewoontelus

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Tandpasta?

90% van de mensen in Amerika
gebruikte vroeger geen tandpasta, 
totdat de makers van tandpasta 

1 ding toevoegden. Wat was dit?

• Lees de slide voor.

Wat voegden de tandpasta-
makers toe?

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Tandpasta?

Beloningen helpen je jouw doel te 

behalen. Laten we daarom met z'n 

allen nadenken over beloningen die 

zouden kunnen passen bij je nieuwe

gewoonte.

• Geef het goede antwoord: Mintolie.
• Lees de slide voor.

Extra informatie

Pepsodent was het eerste tandpastamerk dat mintolie toevoegde aan hun tandpasta. Tien jaar na hun oprichting poetste 90% van de Amerikaanse bevolking zijn tanden, in plaats van 15%. Dit kwam door de mintolie die ze toevoegden. Mintolie zorgt niet voor een schonere mond, maar wel een fris gevoel in je mond na het poetsen. Dat frisse gevoel werkte belonend en zorgde ervoor dat mensen dat mensen niet vergaten om hun tanden te poetsen. 

Beloning-Brainstorm!

• Brainstorm met de klas over beloningen.
• Laat de leerlingen zoveel mogelijk beloningen voor zichzelf bedenken en delen.

Extra informatie

Er zijn twee dingen belangrijk bij het bedenken van een goede beloning. Ten eerste is het belangrijk dat de beloning op korte termijn gegeven kan worden na het gedrag. Als tweede is het belangrijk dat de beloning speciaal voelt en niet iets is wat de leerling toch al zou doen/krijgen.

Voeg nu een beloning toe aan je
gewoontelus

• Laat de leerlingen de vraag beantwoorden.
• Laat de leerlingen een foto maken van hun gewoontelus.

Slim gewoontes 

veranderen

Kijk of je aan de hand van de 

volgende filmpjes kunt raden wat
nudging is!

• Lees de slide voor.
• Klik de slide verder naar de volgende twee filmpjes.

• Speel het filmpje af.

• Speel het filmpje af.

Wat denken jullie dat
nudging is?

• Vraag de leerlingen of ze naar aanleiding van de filmpjes denken te weten wat nudgen is.
• Laat ze de vraag beantwoorden.

Nudgen

Nudgen is het geven van een 

duwtje in de goede richting. 
Het kan alles zijn waardoor mensen
onbewust ander gedrag laten zien. 

• Lees de slide voor.

Nudgen

Wat voor nudge zou jij kunnen 
toevoegen aan je nieuwe gewoonte?

• Lees de slide voor.

Nudge-Brainstorm!

• Laat de leerlingen brainstormen over nudges. Wat zouden goede nudges kunnen zijn?
• Laat de leerlingen zoveel mogelijk nudges delen.

Voeg een nudge toe en maak
een foto van je gewoontelus

• Laat de leerlingen een nudge toevoegen aan hun gewoontelus.
• Laat de leerlingen een foto maken van hun gewoontelus.

Extra informatie

Mijn experiment is de laatste stap van het proces. Bij de check is de huidige aanpak duidelijk geworden. Bij het ervaren zijn ze aan de slag gegaan met een andere manier van leren. Nu is het tijd voor de leerlingen om te bedenken wat ze hiervan mee willen nemen om uit te proberen, verder mee te oefenen of een nieuwe, waardevolle gewoonte van te maken. Het helpt om dit plannetje zo concreet mogelijk te maken, dat zorgt ervoor dat het makkelijker wordt om het experiment ook daadwerkelijk uit te voeren. De invulpagina in het slim jezelf zijn boek aan het eind van elke module (bijv pagina 23 voor de module hersenen) geeft hiervoor handvatten. Voor meer informatie over mijn experiment kan je kijken op pagina 10 van het slim jezelf zijn boek of lezen over mijn experiment in de quickstart guide.

Wat wordt jouw experiment?

• Zorg dat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Wat vond je van
deze les?

• Zorg dat de leerlingen de vraag beantwoorden.

Extra informatie

Het platform LessonUp slaat de antwoorden van de leerlingen automatisch op. Zodoende gebruiken we de feedback van de leerlingen voor het continu aanscherpen van ons materiaal en het ontwikkelen van nieuwe lessen.

• Sluit de les op gepaste wijze af.