Woorden - H2.5 - les 2

• Nederlands
• Middelbare school
• vmbo b
• Leerjaar 3

Herhaling voor het PTA

Pak voor je:

Laptop - ga naar Lessonup

Aantekeningenschrift

Doelen:

Na deze les:

- Hebben we alle stof voor het PTA herhaald.

Lezen H1+2

- Het onderwerp van een tekst vinden

- Hoofdgedachte van een tekst

- tekstdoel herkennen

- hoofd- en bijzaken herkennen

- tekstverbanden / signaalwoorden

H1 - onderwerp bepalen

Denk erom, je moet niet de

hele tekst lezen om het

onderwerp te bepalen. 

Het onderwerp bestaat uit een 

paar woorden en niet uit 

een hele zin.

Wat is het onderwerp van de tekst?

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. gevonden pootafdrukken van dino's
2. het Schotse eiland Skye
3. wetenschappers in Schotland
4. dinosaurussen

Wat is het onderwerp van de tekst?

1. 7-jarig jongetje
2. fietstocht op dinsdagochtend
3. jongen gewond
4. verkeerslicht kapot

Hoofdgedachte van een tekst

5

Hier beschrijf je de leerdoelen van deze les.

Wat is de hoofdgedachte van een tekst?

1. Alle hoofdzaken op een rij
2. Alle hoofd- en bijzaken op een rij
3. De samenvatting van een tekst
4. Het belangrijkste van een tekst in één zin samengevat

Wat is de hoofdgedachte van de tekst?

1. De jaarlijkse Ei-kampioenschappen zijn het afgelopen weekend in Groot - Brittannië gehouden.
2. Het Britse team heeft een prijs gewonnen voor het onderdeel Russische Ei-Roulette.
3. Het Nederlandse team heeft een prijs gewonnen voor het overgooien van eieren.

Tekstdoelen 

Schrijver wil iets bereiken > tekstdoel

Instrueren

Informeren

Overtuigen

Activeren

Wat is het tekstdoel?

1. informeren
2. amuseren
3. activeren
4. beschouwen

Tekstdoel is

1. activeren
2. amuseren
3. overtuigen
4. informeren

Hoofd- en bijzaken

Hoofdzaak is

1. minder belangrijke informatie over de tekst
2. belangrijke informatie over de tekst
3. informatie die je weg kunt laten

Wat is een hoofdzaak in alinea 2?

1. het slotevenement van Dance4Life
2. Ahoy in Rotterdam
3. beloning voor leerlingen voor hun inzet
4. satellietverbinding

Verwijswoorden in een schema!

Het paard - dat paard    

Wij moesten uren wachten op de bus, wat we erg vervelend vonden.

de jongen - die jongen

het-woorden (onzijdig)	het, zijn	dat, dit
de-woorden	hij, hem, zijn	die, deze
de-woorden	zij/ze, haar	die, deze
meervoud	zij/ze, hen, hun	die, deze
een hele zin		wat

Naar een het-woord verwijs je met ‘dat’:

Het boek dat…

Het papier dat…

Het water dat…

Naar een de-woord verwijs je met ‘die’:

De beer die…

De pizza die…

De stift die…

Vind je het lastig te onthouden welk verwijswoord je gebruikt voor een de-woord en een het-woord? Onthoud dan dan de laatste letter van het verwijswoord hetzelfde is als de laatste letter van het lidwoord:

Bij ‘het’ hoort ‘dat’.

Bij ‘de’ hoort ‘die’.

Naar een het-woord verwijs je met ‘dat’:

Het boek dat…

Het papier dat…

Het water dat…

Naar een de-woord verwijs je met ‘die’:

De beer die…

De pizza die…

De stift die…

Vind je het lastig te onthouden welk verwijswoord je gebruikt voor een de-woord en een het-woord? Onthoud dan dan de laatste letter van het verwijswoord hetzelfde is als de laatste letter van het lidwoord:

Bij ‘het’ hoort ‘dat’.

Bij ‘de’ hoort ‘die’.

Welke verwijswoorden gebruik je bij het-woorden?

Welke verwijswoorden gebruik je bij het-woorden?

1. dit
2. deze
3. die
4. dat

Welk verwijswoord?
stoel.

1. dit en dat
2. die en deze

Welke verwijswoorden gebruik je bij het-woorden?

Welke verwijswoorden gebruik je bij de-woorden?

1. dit
2. die
3. wat

Welke verwijswoorden gebruik je voor 'volk'?

1. die
2. dat
3. wat

Tekstverbanden en signaalwoorden

Welke komen in ieder geval voor met de signaalwoorden.

Tekstverband: reden

Tekstverband: oorzaak-gevolg

Oorzaak-gevolg

1. ook
2. doordat
3. uiteindelijk
4. zoals

Signaalwoorden van oorzaak-gevolg zijn:

1. Maar, echter
2. Doordat, daardoor, als gevolg van
3. Ten eerste, verder, ook

Van welk tekstverband is 'want' een signaalwoord?

1. opsommend
2. tegenstellend
3. redengevend
4. concluderend

Bij welk tekstverband hoort 'want'?

1. tegenstelling
2. opsomming
3. reden
4. oorzaak-gevolg

De laatste zin:
feit, mening of
argument?

1. feit
2. mening
3. argument

In deze bron staan
feiten/meningen

1. feiten
2. meningen

Terugblik

stappenplan moeilijke woorden

Wat is de betekenis van 'zich iets realiseren'?

1. iets wat je goed kunt
2. last hebben van
3. beseffen, zich bewust worden van iets
4. de ingeving, het idee

Wat is de betekenis van 'aanbevelingen doen'?

1. minder of kleiner worden
2. zeggen of opschrijven wat je het best kunt doen
3. zonder naam, onbekend
4. de uitspraak die niet bewezen is

Wat is de betekenis van 'de onderbouwing'?

1. de redenen die je aanvoert om iets te bewijzen
2. elk detail willen kennen
3. meer of groter worden
4. de feiten die bekend zijn, de informatie

iets grondig uitzoeken

iemand die aan de universiteit een onderzoek doet

iets laten afdrukken en verspreiden of online zetten

iemand die veel weet van een bepaald onderwerp

de wetenschapper

de expert

iets tot op de bodem uitzoeken

publiceren

aantonen dat iets juist is

de feiten die bekend zijn, de informatie

de uitspraak die niet bewezen is

de organisatie die onderzoek doet

meer of groter worden

de bewering

de gegevens

het onderzoeksinstituut

toenemen

het bewijs leveren

Wat is de betekenis van 'voorleggen'?

1. iets aan iemand vertellen en een mening erover vragen
2. iets laten afdrukken en verspreiden of online zetten
3. vastleggen
4. iets grondig uitzoeken

Leenwoorden

Leenwoorden zijn woorden die  uit een andere taal komen

In het Nederlands kennen we veel leenwoorden:

- bureau (Frans)

- plastic (Engels)

- überhaupt (Duits)

- professor (Latijn)

- sultan (Arabisch)

Leenwoorden

• Leenwoorden komen in een taal omdat ze niet te vertalen zijn of omdat ze iets unieks benoemen.

• Soms vervangen leenwoorden een bestaand Nederlands woord.

Wat is een leenwoord?

1. Plateau
2. Tomaat
3. Kreeft
4. Kinderkookcafé

Wat is GEEN leenwoord

1. courgette
2. slow-motion
3. trottoir
4. poriën

Wat is een leenwoord?

1. Presenteerblad
2. Gerecht
3. Chocoladetaart
4. Brasserie

wat is een leenwoord

1. een woord dat uit een andere taal komt
2. Een woord die je nog moet terugbetalen
3. een lening
4. Een woordsoort

Wat is een leenwoord?

1. knop
2. tissue
3. piano
4. raam

Maken 

Test jezelf van 1.3, 1.5, 2.3 en 2.5

Klaar?

• oefenen met woordentrainer/ studiego / Blooket