MTH, leerjaar 1, blok 4, les 4, injecteren, s.c.

• Medisch technisch handelen
• MBO
• Studiejaar 1

MTH, blok 4, les 4

Onderdelen van de les:

• Terugblik naar les 3
• Subcutaan injecteren

Een intramusculaire injectie mag altijd door een doktersassistent worden gegeven.

1. Waar
2. Niet waar

Benoem 3 plaatsen van het lichaam waar een i.m. injectie kan worden gegeven.

Benoem 2 technieken om een injectie in de spier te geven.

intracutane injectie

subcutane injectie

Subcutane injectie

Een subcutane injectie geef je in het onderhuids vetweefsel, de subcutis. 

De subcutis bevindt zich onder de huid en bestaat uit losmazig bindweefsel. 

De meerderheid van deze bindweefselcellen ontwikkelt zich tot vetcellen.

Na een subcutane injectie wordt het geneesmiddel voornamelijk opgenomen door de bloedvaatjes in het vetweefsel. 

Voorbeelden van geneesmiddelen die subcutaan worden gegeven zijn heparine en insuline.

Er zijn geen specifieke contra-indicaties voor het toedienen van een subcutane injectie.

Wat is het doel van het injecteren van Heparine?

Wat is het doel van het injecteren van insuline?

Leg uit wat contra indicatie betekent en geef een voorbeeld.

Indicaties voor subcutaan injecteren zijn:

• Het medicijn kan niet via het maag-darmkanaal worden opgenomen;
  
• Het medicijn wordt goed opgenomen via de haarvaten of lymfevaten in het onderhuidse bindweefstel;
• Er is een constante bloedspiegel nodig van het medicijn.

Een reden om een subcutane injectie te geven is:

1. Het medicijn moet snel worden opgenomen
2. Het medicijn kan niet enteraal worden opgenomen
3. Beide antwoorden zijn juist
4. Geen van beide antwoorden zijn juist

Geschikte injectiegebieden.

• De boven/buitenkant van het bovenbeen (handbreedte boven de knie vrijlaten);
  
• Het gebied naast en onder de navel (houd minimaal 2 cm afstand van de navel);
  
• De billen (bovenste buitenste deel);
  
• De boven/buitenkant van de bovenarm.
  

injectiegebieden s.c.

De bovenbenen

Bij de bovenbenen kan er gespoten worden in het middelste gedeelte van de benen aan de buitenkant. 

De binnenkant van het been is te gevoelig en er lopen grotere bloedvaten vlak onder de huid. 

Daarom is het niet verstandig om hier te spuiten.

De buik

De buik is ook een goede plek om te spuiten. 

Als er in de buik wordt gespoten, is het verstandig om altijd een plooi tussen de duim en wijsvinger op te nemen. 

Rond de navel moet niet worden gespoten omdat in dit gebied vrij veel zenuwen en bloedvaten lopen waardoor het injecteren pijnlijker kan zijn. Houd daarom altijd drie vingers afstand rond de navel. 

Verder kan de buik vanaf ongeveer het middel tot onder de navel worden gebruikt.

De armen

In de armen kan aan de buitenkant van de bovenarmen worden gespoten. 

In de armen is het onderhuidse vetweefsel niet zo dik. 

Hier hoeft geen huidplooi genomen te worden. 

Een juiste keuze van de naaldlengte is dan wel belangrijk. 

Wissel van prikplaats, prik niet in een blauwe plek, wond, zweer of andere onregelmatigheid.

Waarom mag er niet in de binnenkant van de bovenbenen worden geïnjecteerd?

Technieken om s.c. te injecteren.

Er zijn 2 technieken voor injecteren in het onderhuidse bindweefsel:

• De loodrechttechniek; met en zonder huidplooi.
• De huidplooitechniek; hoek van 45 graden.
  

Als de subcutane injectietechniek goed is uitgevoerd, ligt de naald los in het onderhuidse bindweefsel. De spuit kan soepel heen en weer bewogen worden.

De loodrechttechniek

De loodrechttechniek wordt het vaakst toegepast en heeft de voorkeur, omdat deze techniek eenvoudig is. 

Breng de naald loodrecht door het huidoppervlak (door de opperhuid en de lederhuid) in.

Afhankelijk van de dikte van de huid van de cliënt en de naaldlengte kan dit zowel met als zonder opnemen van een huidplooi. 

Neem bij cliënten met een dunne onderhuidse bindweefsellaag een huidplooi op. 

Loodrecht zonder huidplooi

Loodrecht met huidplooi

Tips loodrecht huidplooi techniek

De huidplooitechniek.

De huidplooi wordt opgenomen met 2 of 3 vingers; bij het opnemen van een huidplooi met 5 vingers wordt vaak spierweefsel meegenomen en is de huidplooi te dik. 

De naald wordt onder een hoek van 45 à 60 graden halverwege tussen het hoogste en laagste punt van de huidplooi

ingebracht.

De huidplooitechniek

Hoe controleer je of je met de naald in het onderhuidbindweefsel zit?

Specifieke aandachtspunten.

• Na het subcutaan injecteren van insuline of bloedverdunners mag niet worden gemasseerd. Het masseren beïnvloedt de insulineopname en vergroot het risico op hematomen. 
• Voor het toedienen van een subcutane injectie moet je de juiste injectieplaats bepalen, aangezien de plaats de opnamesnelheid van medicijnen kan beïnvloeden.

• Daarnaast is de opname van de medicijnen afhankelijk van de injectietechniek, de spierpompwerking, temperatuursveranderingen, roken en spuitdefecten.
  
• Bij veelvuldige injecties moet de injectie minimaal 1 cm van de vorige injectieplaats verwijderd zijn. Op deze manier voorkom je huidbeschadigingen.

Waarom is het belangrijk om bij een s.c. injectie de juiste plaats te bepalen?

De opname van medicijnen is afhankelijk van:

1. Roken
2. De injectietechniek
3. De spierpompwerking
4. Alle antwoorden zijn juist

Mogelijke complicaties bij een subcutane injectie zijn:

• Abcesvorming.
  
• Weefselnecrose: dit kan het gevolg zijn van een slechte opname van een geneesmiddel of een verkeerde toedieningswijze. Je kunt weefselnecrose voorkomen door medicijnen op te lossen volgens de richtlijnen. Daarnaast is het van belang dat je een goede injectieplaats kiest.
• Allergische reactie op het geneesmiddel.