Module 3 - keuze onderwerp 'Criminaliteit en Fraude'

• Burgerschap
• MBO
• Studiejaar 1-4

Instructies

• Start de les door op de button Start les te klikken
• De link Printen biedt mogelijkheid om de slides en notities van de les te printen

Criminaliteit en fraude

Snel geld verdienen

Vorm: Woordwolk, video met uitleg en verschillende vragen via LessonUp

Duur: 20 minuten

Leerdoelen:

• De studenten snappen de gevaren voor hun toekomst.

• De studenten weten bij wie ze terecht kunnen als er problemen zijn.

Waar gaan we het over hebben!

1.    Phishing/Quishing
2.    WhatsApp fraude
3.    Geldezelen

1. Vertel dat deze les gaat over de verschillende manieren van criminaliteit. Deze kunnen je veel geld kosten maar kunnen ook nog andere consequenties hebben.
2. Benoem kort de onderwerpen. Over deze onderwerpen zullen de vragen in dit onderdeel gaan.

Wat is F-game?

Vraag aan de studenten wat ze denken dat F-game is. Dit is een term die zowel op straat als online wordt gebruikt als verwijzing naar activiteiten die kunnen worden geclassificeerd als fraude of oplichting.

Geef aan dat je hierna op diverse vormen van fraude ingaat.

F-gamen en andere vormen van cybercrime worden door jongeren als een makkelijke manier gezien om snel geld te verdienen. Deze jongeren worden verleid door de relatief lagere pakkans. Daarnaast levert cybercrime vaak meer geld op dan traditionele criminaliteit zoals een straatberoving. Bang om gepakt te worden lijken deze jonge criminelen niet.

Ze doen dit via Youtube, Telegram en TikTok. Berichten worden voorzien van de hashtags #Fgame en #Money om ze beter vindbaar te maken. Advertenties op TikTok “Ben je 18 plus en wil je snel geld verdienen? Slide dan in m’n DM” worden gebruikt om toekomstige F-gamers te ronselen.

Laat de video zien.

Phishing/Quishing

Hoe word jij binnen gehengeld?

In dit onderdeel gaan we in op phishing aan de hand van filmpjes en vragen.

Wat is phishing?

Vraag aan de studenten wat ze denken dat phishing is en laat ze dit op hun mobieltje invullen. 

Vertel dat phishing een vorm van internetfraude is. Oplichters proberen mensen naar een valse website te krijgen, die een kopie is van de echte website. Ze willen je daar laten inloggen met jouw inlognaam en wachtwoord of je creditcardnummer. Deze gegevens gebruiken ze dan voor criminele activiteiten.

Wat is quishing?

Vraag aan de studenten wat ze denken dat quishing is en laat ze dit op hun mobieltje invullen. 

Vertel dat quishing de nieuwe vorm van phishing is, een vorm van oplichting via het scannen van een QR-code.  Als je een QR-code scant, zie je niet naar welke URL je toe gaat. Dus als je de QR-code scant, weet je nooit zeker op welke website je uitkomt. Als je een QR-code scant in een valse e-mail of een valse brief dan leidt de URL je naar een valse website of valse betaalomgeving. 

Geef als tip dat je nooit zomaar een QR-code scant. Verzeker je ervan dat de brief of e-mail echt is en als je het niet vertrouwt, neem dan zelf contact op met de organisatie waarvan je de brief ontvangen zou hebben. Zoek zelf een telefoonnummer op en gebruik niet het telefoonnummer in de brief.

Speel de film af die over veilig internetten gaat.

Hoeveel mensen zijn in 2022 het slachtoffer van phishing geworden?

1. 1 miljoen
2. 1,5 miljoen
3. 1,9 miljoen
4. 2,2 miljoen

Het juiste antwoord is D. Er zijn 2,2 miljoen mensen het slachtoffer van Phishing geworden. Dit betekent overigens niet dat ieder slachtoffer ook schade heeft. Phishing blijft nog steeds populair, hoewel het steeds minder succesvol is. Uit cijfers van CBS blijkt dat 65% van hun respondenten zegt dat ze benaderd zijn met een poging tot phishing, bijvoorbeeld via een e-mail of een nep-website, maar dat slechts 2% van deze groep daadwerkelijk gegevens overhandigd aan een phisher. Van hen heeft minder dan de helft (0,8% van de respondenten) uiteindelijk geld verloren.

Hoe herken je foute e-mails?

• Kijk goed wat er achter het @ staat. Staat daar wel de volledige naam van het bedrijf.
  
• Kijk of er een 's' staat achter de https-adresregel (http:// of https://).
  
• Staat het hangslot in de browser op dicht of open. Bij banken is die altijd dicht.
  
• Geachte heer of mevrouw zonder je eigen naam.
  
• Spelfouten .
  

Deze slide laat zien hoe je foute e-mails herkent. 

De slide heeft 5 bullet points. Klik ze 1 voor 1 open en bespreek ze.

Je kunt ook eerst aan de studenten vragen hoe zij denken dat je een foute e-mail herkent en de bullets daarna laten zien.

Echt of nep?

Vraag aan de studenten wie denkt dat het echt is en wie denkt dat het nep is. Doe dit met hand opsteken.

Leg uit wat hoveren is. Hoveren is het zweven boven een link zonder erop te klikken. Hierdoor kun je de afzender zien zonder dat je op de link klikt. Vertel dat ze nooit zomaar moeten klikken op een link.

Kijk naar afzender http://grupahomebiznes.pl.

Het is http in plaats van https. Dit is een indicator van een foute e-mail. Kijk ook naar de pl extensie. De mail komt waarschijnlijk uit Polen.

WhatsApp fraude

Help!

In dit onderdeel gaan we in op WhatsApp fraude en hoe je dit kunt herkennen.

Wie heeft wel eens zo'n bericht gekregen?

Vraag wie wel eens een vreemd bericht op zijn telefoon heeft gekregen en wat hij/zij daar mee gedaan heeft.

Hoe herken je WhatsApp fraude?

• Iemand die je "kent" stuurt je een appje vanaf een onbekend nummer. De profielfoto kan       kloppen. Vaak is het een bericht met de smoes dat hij/zij een nieuw nummer heeft.
• Deze 'bekende' vraagt je om een rekening voor te schieten.
  
• Hij/zij heeft vaak (veel) haast .
  
• De 'bekende' wil niet op een andere manier contact of hij/zij zegt dat dit niet kan,    bijvoorbeeld door een kapotte telefoon.
• In sommige gevallen hoor je als je belt vaag de stem van de bekende, waarna het gesprek   stopt. Dit zijn dan geluidsfragmenten die van social media zijn gehaald.
  

Deze slide somt op hoe je fraude kunt herkennen. De slide heeft 5 bullet points. Klik ze 1 voor 1 open en bespreek ze.

Je kunt ook eerst aan de studenten vragen hoe je fraude herkent en de bullets daarna laten zien.

Geldezelen

Snel rijk worden?

In dit onderdeel gaan we in op geldezelen aan de hand van filmpjes en quizvragen.

Geldezelen

1. Stel de vraag: Wat weten jullie eigenlijk al van geldezelen?
2. Geef een uitleg (of sla deze over en laat meteen de het filmpje op de volgende slide zien):
   Een geldezel is iemand die zich laat belonen voor het gebruik van hun bankrekening door een ander. Degene die de bankrekening gebruikt, is vaak een persoon die geld probeert wit te wassen. Het doel van witwassen is het verhullen van de herkomst van het geld, waardoor het uiteindelijk als ‘wit’ door het leven gaat en normaal in het financiële systeem gebruikt kan worden door criminelen.

Laat het filmpje zien. Hierin wordt een uitleg gegeven over geldezelen.

Stel de vraag: Hoe worden geldezels benaderd?

- Op school

- Op straat

- Via social media (Instagram, WhatsApp)

Nieuw bericht

Hey! Ik wil graag een verjaardagscadeau kopen voor mijn moeder maar mijn pinpas doet het niet. Ik kan nu dus geen geld opnemen. 

Vind je het goed als mijn vader naar jou geld overmaakt zodat ik met jouw pinpas geld kan pinnen?

Leid het onderdeel in: stel je krijgt het volgende appje van je klasgenoot (klik op het What's app icoon om te openen):

"Hey! Ik wil graag een verjaardagscadeau kopen voor mijn moeder maar mijn pinpas doet het niet. Ik kan nu dus geen geld opnemen. Vind je het goed als mijn vader naar jou geld overmaakt zodat ik met jouw pinpas geld kan pinnen?"

Op de volgende pagina stel je de vraag: wat zou jij doen?

Wat zou jij doen?

1. Lees de casus voor.
2. Laat iedereen een antwoord typen.
3. Ga het gesprek hierover aan en vraag of iemand al een keer een vreemde situatie heeft meegemaakt.

Stelling:
Als geldezel werk je mee aan oplichting.

1. Waar
2. Niet waar

Stelling: Als geldezel werk je mee aan oplichting.

Deze stelling is waar.  

Uitleg:

Ja, je werkt mee aan oplichting (geld witwassen). Het lijkt onschuldig maar je bent onderdeel van een crimineel circuit. Denk bijvoorbeeld ook aan online oplichting via phishing mail.

Wat kunnen nog meer de gevolgen zijn als je gepakt wordt als geldezel?

Meerdere antwoorden zijn juist.

1. Je krijgt een strafblad.
2. Je kunt 1 jaar geen bankrekening meer openen.
3. Je kunt 8 jaar geen bankrekening meer openen.
4. Je moet het hele bedrag dat op jouw rekening is gezet of weggehaald terugbetalen.

Antwoord A, C en D zijn juist.

Geef een extra toelichting: 

Je kunt maar liefst 8 jaar geen bankrekening openen. Dit heeft consequenties voor bijvoorbeeld het krijgen van een hypotheek, storten salaris. 

Soms kan bewindvoerder of een hulpverlenersorganisatie een basisrekening aanvragen.

Hoe groot is de pakkans?

1. 25 %
2. 50 %
3. 75 %
4. 100 %

Antwoord D is juist, 100%!

Geef een extra toelichting: 

Dit komt doordat je bankrekeningnummer bekend is. Slachtoffers kunnen onder bepaalde voorwaarden NAW gegevens bij de bank opvragen. Het slachtoffer kan de geldezel aansprakelijk stellen.

Banken controleren rekeningen, bijvoorbeeld als er een korte tijd veel bedragen naar het buitenland worden overgeboekt.

Hoe voorkom je
dat je geldezel wordt?

1. Stel de vraag: Hoe voorkom je dat je geldezel wordt?
2. Bespreek de antwoorden.
3. Vul eventueel aan:

• Geef nooit je bankpas en pincode aan iemand anders. 
• Bewaar je pincode niet op papier, maar leer deze goed uit je hoofd en vertel hem aan niemand.
• Als je bankpas is kwijtgeraakt of gestolen, bel dan direct naar je bank om hem te laten blokkeren. Dit kan tegenwoordig ook online.

Wat moet je 

doen als je er tegenaan loopt?

• Bel meteen je bank om je   pinpas te laten blokkeren.
• Neem contact op met de   politie.
• Praat er met vrienden over of   met iemand die je vertrouwt.

Bespreek de punten.

Tips

• Geef nooit je pas, pincode of bankgegevens aan iemand.
• Als je via Insta, Snapchat of WhatsApp benaderd wordt om iets te doen     voor een bedrag, ga er dan niet op in.
• Als een verhaal te mooi is om waar te zijn, dan is dit ook zo.
• Als het geboden salaris te hoog is, dan is dit verdacht.
• Kijk bij mail goed naar de afzender en let op spelfouten.
• De bank belt nooit. Ook niet om geld veilig te stellen.

Bespreek de punten.

Beleggen, sparen en crypto

Geld (uit)lenen:
Wat kost het?

Contracten lezen: 

Wat zijn jouw rechten?

Belastingen, loonheffingen en heffingskorting

Bijna 18: 

Wat nu?

Zelfstandig ondernemen

Keuze onderwerpen

Door naar 'Gouden tips en afsluiting'

1. Klik op het keuze onderwerp dat tijdens de vorige les veel stemmen kreeg.
2. Hebben jullie inmiddels 2 of 3 onderwerpen gehad en heb je nog ongeveer 10 minuten de tijd tot het einde van de les? Klik dan op 'Door naar 'Gouden tips en afsluiting'.