Meldcode
1 / 33
Onderdelen in deze les
Slide 1 - Tekstslide
In veel instellingen functioneren aandachtsfunctionarissen kindermishandeling en huiselijk geweld,
aan wie de arts advies kan vragen. Hij kan met (de vertrouwensarts van) VT overleggen bij welke
deskundigen hij het best terecht kan. Dit hangt mede af van het type kindermishandeling of huiselijk
geweld. Zie bijlage 5 en www.huiselijkgeweld.nl/typengeweld voor nadere informatie over de
verschillende typen geweld.
Doel van het advies
Het vragen van advies heeft tot doel om tot een antwoord te komen op de volgende vragen:
T Is er sprake of kan er sprake zijn van kindermishandeling en/of huiselijk geweld?
T Welke acties kan de arts ondernemen om meer duidelijkheid te krijgen?
T Op welke manier kan de arts zijn vermoeden met de betrokkenen bespreken?
T Welke hulpverlening kan worden ingezet om het risico af te wenden?
T Is het raadzaam om een melding te doen?
T Op welke manier kunnen de taken en verantwoordelijkheden worden verdeeld?
Slide 2 - Tekstslide
Waarom een verbeterde meldcode;
- Eerder geweld is de belangrijkste voorspeller van toekomstig geweld
- Proffesionals zijn vaak kort betrokken
- Onvoldoende informatie of zicht over eerder geweld
- Betrokkenen zijn te weinig in beeld
- Geen mogelijkheid om te signaleren of het geweld terugkeert
- VT kan signalen over een langere periode bij elkaar brengen.
Hulp en zorgverleners hebben een wettelijk meldrecht bij vermoedens van huiselijk geweld en kindermishandeling. Dit meldrecht geeft hulp- en zorgverleners, ondanks het beroepsgeheim, het recht om zo nodig zonder toestemming van de client of vertegenwoordiger, een melding te doen van vermoedens van hg en km bij VT.
Uit rechterlijke uitspraken blijkt dat het beroepsgeheim mag worden doorbroken, mits dit zorgvuldig gebeurd. Het conflict van plichten is hierbij een hulpmiddel.
Een meldcode voor huiselijk geweld en kindermishandeling helpt dus professionals goed te reageren bij signalen van geweld.
timer
0:30
De meldcode richt zich op alle vormen van huiselijk geweld. Wat valt volgens jou onder huiselijk geweld?
Slide 3 - Woordweb
Deze slide heeft geen instructies
Slide 4 - Tekstslide
Huiselijk geweld; lichamelijk, geestelijk of seksueel geweld, of bedreiging daarmee door iemand uit de huiselijke kring, waarbij onder geweld
wordt verstaan: de fysieke, seksuele of psychische aantasting van de persoonlijke integriteit van het slachtoffer, daaronder ook begrepen ouderenmishandeling,
vrouwelijke genitale verminking, huwelijksdwang en eer gerelateerd geweld.
Ook het getuige zijn van mishandeling is een vorm van mishandeling
Tot de huiselijke kring van het slachtoffer behoren: (ex-) partners, gezinsleden, familieleden, huisvrienden en mantelzorgers
Huiselijk geweld omvat niet zozeer de locatie waar het geweld plaatsvind, maar de relatie is bepalend. Ook wanner kind getuige is van geweld tussen ouders, ook wanneer deze ouders op verschillende adressen wonen. Geweld in het gezin gaat vaak met andere problematiek gepaard, zoals spanningen tussen echtgenoten, werkloosheid of verslaving.
Eergerelateerd geweld; alle vormen van dwang, psychisch en fysiek geweld om te voorkomen dat een lid van de familie een missstap zet; dit gaat vaak gepaard met onderdrukking; denkende aan sociale controle, verstoting, seksueel misbruik, bezweringen, eermoord of zelfs gedwongen zelfmoord.
WAT IS OUDER-MISHANDELING?
Ouder-mishandeling (ook wel: ‘kind-ouder geweld’ of ‘huiselijk
geweld van jongeren tegen hun ouders’; niet te verwarren met
ouderENmishandeling) is: niet-incidenteel geweld in het gezin,
gepleegd door een (doorgaans thuiswonende afhankelijke) jeugdige of jongvolwassene, dat gericht is op (een van) de ouders. Het
gaat om herhaaldelijk en ernstig geweld (geen ‘normale’ puberteitsconflicten). Het geweld kan psychisch, fysiek en seksueel
zijn, met financiële afpersing en materiele schade.
De gevolgen van huiselijk geweld
Huiselijk geweld kan leiden tot sterke emotionele problemen. Slachtoffers raken vaak in een isolement. Ze verliezen hun weerbaarheid en zelfvertrouwen, en kunnen een negatief zelfbeeld ontwikkelen. Hierbij spelen gevoelens van schuld en schaamte doorgaans een grote rol. Dit kan leiden tot depressies, stressklachten en lichamelijke klachten. Mensen die als kind slachtoffer waren van huiselijk geweld, verliezen vaker het vertrouwen in zichzelf en in anderen. Ze hebben vaker problemen met intimiteit en seksualiteit, en vinden het moeilijker om relaties aan te gaan.
Uit onderzoek is daarnaast gebleken dat veel slachtoffers van huiselijk geweld ook andere problemen krijgen, zoals problemen op werk, met huisvesting en financiële problemen.
Getuige zijn van huiselijk geweld heeft net zo'n ernstige gevolgen voor een kind als dat het direct slachtoffer is.
A
Waar
B
Niet waar
Slide 5 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 6 - Tekstslide
Volgorde van de stappende die worden beschreven zijn in een bepaalde volgorde gerangschikt. Maar deze volgorde is niet dwingend. Waar het om gaat, is dat de beroepskracht op enig moment in het proces alle stappen doorlopen, voordat hij besluit om een melding te doen. Soms ligt het voor de hand om meteen met de client in gesprek te gaan over bepaalde signalen. Soms worden stappen ook 2 tot 3x keer gezet.
Slide 7 - Tekstslide
Iedereen heeft op een bepaald moment een onderbuik gevoel, een knoop onder je maag. Vandaar uit anticipeer je.
Herkenning
In de eerste plaats zijn kindermishandeling en huiselijk geweld vaak moeilijk te herkennen. Pleger(s) en slachtoffer(s) houden hun situatie meestal angstvallig verborgen. De loyaliteit naar, en de afhankelijkheid van, de pleger(s) is bij slachtoffers vaak groot.
Daarnaast zijn signalen vrijwel
nooit specifiek. Juist in de combinatie van signalen en de leefsituatie van het slachtoffer ligt de
basis van het herkennen van kindermishandeling en huiselijk geweld.
Mishandeling is het gevolg van een combinatie van uiteenlopende risicofactoren. Risicofactoren zijn gedragingen, omstandigheden of kenmerken die de kans dat mishandeling zich voordoet vergroten.
Een signaal van kindermishandeling is niet hetzelfde als een risicofactor. Omgekeerd kunnen risicofactoren wel een signaalfunctie voor kindermishandeling hebben. Een signaal is een actueel teken of kenmerk bij een kind of jongere dat er wat aan de hand is. De verklaring daarvoor kan kindermishandeling zijn, maar er kan ook een andere verklaring voor zijn.
NB; Vergeet de kindcheck en mantelzorgverlenings check niet
Soms verkeren volwassen patiënten in een situatie die risico’s met zich meebrengt voor de kinderen
uit hun gezin of voor volwassenen die (voor mantelzorg) van hen afhankelijk zijn. Daarbij gaat het
bijvoorbeeld om patiënten die zwaar verslaafd, zeer depressief of overbelast zijn, of die te maken hebben met huiselijk geweld.
Dat houdt in dat je misschien niet direct zicht hebt op de slachtoffers (kinderen/partner)
Herken één of meer signalen bij het slachtoffer:
Ø Lichamelijk letsel, zonder duidelijke verklaring
Ø Psychisch of emoBoneel lijden
Ø Slecht verzorgd of verwaarloosd worden
Ø Getuige zijn van huiselijk geweld
Ø Financieel uitgebuit worden
Ø Gedwongen seksueel contact
Ø AngsBg of verward zijn, onveilig of bedreigd voelen
Ø Vrijheid en privacy wordt geschaad, de cliënt is nooit alleen te spreken
Ø BovenmaBge ajankelijkheid partner of mantelzorger
Slide 8 - Tekstslide
Let daarbij op, signalen hoeven niet per definitie te wijzen op daadwerkelijke huiselijk geweld en kindermishandeling.
In de volgende stappen die je gaat zetten ga je tot en afweging komen of er wel of geen vermoeden is van hg en km.
Het is niet aan jou om te oordelen of er hg of km plaatsvindt. het is aan jou te acteren om tot een afweging te komen of er een vermoeden is.
Bij ontspoorde mantelzorg overschrijdt de mantelzorger de grens van goede zorg door overbelasting, onmacht, onkunde of onwetendheid.
SIGNALEN PASSENDE BIJ OVERBELASTE/ONTSPOORDE
MANTELZORG
•Overbelasting en frustratie bij mantelzorger, zich bijv. uitend in
grensoverschrijdend gedrag naar de oudere of anderen toe
•Compassiemoeheid bij de mantelzorger
•Weigeren hulp(verlening) voor oudere, isoleren van de oudere
Risicofactoren bij de oudere
Ø toenemende ajankelijkheid van zorg door lichamelijke en geestelijke achteruitgang of
van financiële of emoBonele aard
Ø Familiegeschiedenis van geweld
Ø Ingrijpende voorvallen verhuizing, overlijden verlies van een baan, echtscheiding
Ø Financiële nood
Ø Isolement, weinig contact met de buitenwereld
Ø Hoe hoger de leenijd, hoe meer kans op mishandeling, vooral na 75ste jaar
Signalen van ouderenmishandeling
Onsamenhangende of tegenstrijdige verklaringen over lichamelijk letsel
De verzorger toont zich onverschillig voor het wel en wee van de ouderen.
De verzorger vertoont tekenen van overbelasting.
Er wordt gescholden en geschreeuwd in aanwezigheid van arts of hulpverlener.
De oudere maakt een depressieve, angstige indruk.
De oudere geeft aan dat er veel mis is, maar wil daar niet over praten.
Er verdwijnen spullen en/of geld van de oudere.
De oudere krijgt geen gelegenheid om alleen met de hulpverlener te praten.
De betrokkenen proberen de hulpverlener buiten de deur te houden.
Er is een toenemend aantal schuldeisers.
Slide 9 - Tekstslide
WAT IS (EX-)PARTNERGEWELD?
(Ex-)Partnergeweld is iedere vorm van geweld tussen partners
of ex-partners. Ook een (constante) geweldsdreiging wordt beschouwd als (ex-)partnergeweld. Hierbij gaat het om alle vormen
van geweld; fysiek, emotioneel/psychisch, seksueel, financieel of
online, en om stalking.
Slide 10 - Tekstslide
WAT IS DE KINDCHECK
De Kindcheck is onderdeel van de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Doel van de Kindcheck is om meer
kinderen in beeld te brengen die ernstig risico lopen mishandeld
of verwaarloosd te worden.
De Kindcheck is speciaal bedoeld voor mensen die werken met
volwassen cliënten/patiënten, zoals (huis)artsen, verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, psychiaters en psychologen. De
Kindcheck houdt in dat je in je contacten met volwassen cliënten/patiënten nagaat of er kinderen in het gezin zijn en inschat of
zij veilig zijn.
NB; Vergeet de kindcheck en mantelzorgverlenings check niet
Soms verkeren volwassen patiënten in een situatie die risico’s met zich meebrengt voor de kinderen
uit hun gezin of voor volwassenen die (voor mantelzorg) van hen afhankelijk zijn. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om patiënten die zwaar verslaafd, zeer depressief of overbelast zijn, of die te maken hebben met huiselijk geweld.
Dat houdt in dat je misschien niet direct zicht hebt op de slachtoffers (kinderen/partner)
Slide 11 - Tekstslide
WAT IS DE KINDCHECK
De Kindcheck is onderdeel van de Wet meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Doel van de Kindcheck is om meer
kinderen in beeld te brengen die ernstig risico lopen mishandeld
of verwaarloosd te worden.
De Kindcheck is speciaal bedoeld voor mensen die werken met
volwassen cliënten/patiënten, zoals (huis)artsen, verpleegkundigen, maatschappelijk werkers, psychiaters en psychologen. De
Kindcheck houdt in dat je in je contacten met volwassen cliënten/patiënten nagaat of er kinderen in het gezin zijn en inschat of
zij veilig zijn.
NB; Vergeet de kindcheck en mantelzorgverlenings check niet
Soms verkeren volwassen patiënten in een situatie die risico’s met zich meebrengt voor de kinderen
uit hun gezin of voor volwassenen die (voor mantelzorg) van hen afhankelijk zijn. Daarbij gaat het bijvoorbeeld om patiënten die zwaar verslaafd, zeer depressief of overbelast zijn, of die te maken hebben met huiselijk geweld.
Dat houdt in dat je misschien niet direct zicht hebt op de slachtoffers (kinderen/partner)
Slide 12 - Tekstslide
Ik ben nog te kort werkzaam bij jullie om voorbeelden uit jullie praktijk te halen.
Misschien dat iemand van jullie een voorbeeld uit de praktijk wilt benoemen waarbij je zorgen hebt gehad om een patiënt met betrekking op hg & km. Wellicht hebben jullie hier ook stappen genomen?
Slide 13 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 14 - Tekstslide
Om eerder genoemde juridische redenen is ook artikel 9 (Informatie aan andere betrokken professionals) geschrapt. Dit artikel gaf in algemene zin veel ruimte om zonder toestemming
informatie te delen. De verwijdering van dit artikel betekent niet dat het nu niet meer mogelijk
is om informatie te delen met andere betrokken professionals. Wel geldt nu als hoofdregel dat
daar toestemming voor nodig is.
Zowel de lichamelijk als de sociaal-emotionele gevolgen bij het slachtoffer zijn er oorzaak van dat 30% van de slachtoffers op latere leeftijd pleger wordt van een vorm van huiselijk geweld
A
Waar
B
Niet waar
Slide 15 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 16 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 17 - Tekstslide
Volgorde van de stappende die worden beschreven zijn in een bepaalde volgorde gerangschikt. Maar deze volgorde is niet dwingend. Waar het om gaat, is dat de beroepskracht op enig moment in het proces alle stappen doorlopen, voordat hij besluit om een melding te doen. Soms ligt het voor de hand om meteen met de client in gesprek te gaan over bepaalde signalen. Soms worden stappen ook 2 tot 3x keer gezet.
Slide 18 - Tekstslide
Wees een OEN (open, eerlijk en neutraal),
smeer met NIVEA (niet invullen voor een ander), gebruik
LSD (luisteren, samenvatten en doorvragen) en laat uw OMA thuis (oordeel, mening en advies).
In welke fase u bij een vermoeden van mishandeling het best een gesprek kunt voeren met het slachtoffer, is afhankelijk van de situatie en de mate van vertrouwen. Het is belangrijk om niet te lang te wachten met het uitspreken van uw bezorgdheid en het slachtoffer de gelegenheid te geven om
zijn verhaal te doen.
Essentieel is dat de arts zich niet veroordelend opstelt. Mishandeling is meestal het gevolg van onmacht. Onmacht om andere problemen het hoofd te bieden of onmacht die voortkomt
uit pathologie bij de pleger en/of het slachtoffer. Juist daarom moeten zowel de pleger als het
slachtoffer hulp krijgen. Dát moet de eerste insteek zijn van het gesprek.
Slide 19 - Tekstslide
Wees een OEN (open, eerlijk en neutraal),
smeer met NIVEA (niet invullen voor een ander), gebruik
LSD (luisteren, samenvatten en doorvragen) en laat uw OMA thuis (oordeel, mening en advies).
In welke fase u bij een vermoeden van mishandeling het best een gesprek kunt voeren met het slachtoffer, is afhankelijk van de situatie en de mate van vertrouwen. Het is belangrijk om niet te lang te wachten met het uitspreken van uw bezorgdheid en het slachtoffer de gelegenheid te geven om
zijn verhaal te doen.
Essentieel is dat de arts zich niet veroordelend opstelt. Mishandeling is meestal het gevolg van onmacht. Onmacht om andere problemen het hoofd te bieden of onmacht die voortkomt
uit pathologie bij de pleger en/of het slachtoffer. Juist daarom moeten zowel de pleger als het
slachtoffer hulp krijgen. Dát moet de eerste insteek zijn van het gesprek.
Handreiking KNMG - meldcode staan alle tips om later nog een keer terug te kijken.
Slide 20 - Tekstslide
Volgorde van de stappende die worden beschreven zijn in een bepaalde volgorde gerangschikt. Maar deze volgorde is niet dwingend. Waar het om gaat, is dat de beroepskracht op enig moment in het proces alle stappen doorlopen, voordat hij besluit om een melding te doen. Soms ligt het voor de hand om meteen met de client in gesprek te gaan over bepaalde signalen. Soms worden stappen ook 2 tot 3x keer gezet.
Slide 21 - Tekstslide
Afweging 1;
Het kan voorkomen dat er wel zorgen zijn, maar dat deze zorgen geen (dreigende) kindermishandeling en/of huiselijk geweld betreffen. Daarbij valt bijvoorbeeld te denken aan pedagogische onmacht
van ouders zonder dreiging voor de veiligheid van het kind, of overbelasting van een mantelzorger
zonder dreiging voor de veiligheid van een volwassene. Ook dan sluit de arts de meldcode af en noteert hij deze conclusie in het dossier. Ook organiseert de arts zo nodig hulp. Als op basis van stap 1 tot en met 4 het vermoeden niet is weggenomen, stelt de arts de tweede afwegingsvraag.
Afweging 3; bij effectieve hulp rondom hg en km is veiligheid het hoofddoel. Goede hulp bij hg en km is gericht alle leden in een gezins; minderjarigen, volwassenen, plegers en slachtoffers. Er wordt met alle betrokkenen samengewerkt in het maken van veiligheids en hulplannen.
Slide 22 - Tekstslide
Hulp organiseren en effecten volgen (dit kan bij het IvHG niet!):
Ø Organiseren noodzakelijke hulp
Ø Volgen effecten van deze hulp
Ø melding maken als er signalen zijn dat het huiselijk geweld of de kindermishandeling niet
stopt of opnieuw begint (van een melding wordt de cliënt alBjd op de hoogte gesteld !)
Ø beroepskracht en de leidinggevende/coach op de hoogte stellen van georganiseerde hulp.
Hoeveel mensen zijn ongeveer jaarlijks slachtoffer van huiselijk geweld
A
50.000
B
100.000
C
200.000
D
300.000
Slide 23 - Quizvraag
Waarvan ongeveer 120000 kinderen
Slide 24 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 25 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 26 - Tekstslide
Veilig thuis komt zelf in beeld en/of lokaal team; onderzoeken, sociaal netwerk word in kaart gebracht, veiligheidsplan, voorwaarden en afspraken kunnen worden gemaakt.
hulp kan worden georganiseerd door sociale steun en/of psycholische ondersteuning. Denkende aan bijvoorbeeld wijkteam, jeugdzorg, schuldhulpverlening.
Op het moment dat de aangeboden hulp mislukt bijvoorbeeld in een gezin. Het kind kan door een rechter op verzoek van de Raad van de Kinderbescherming onder toezicht worden geplaatst. Er komt dan een gezinsvoogd in beeld, die de ouders adviseert bij de opvoeding. Ouders moeten aanwijzingen opvlogen.
Bij ernstige gevallen kan de rechter beslissen de ouders uit de ouderlijke macht te ontheffen of te ontzetten. Ze hebben dan geen zeggenschap meer.
Bij Veilig Thuis werken maatschappelijk werkers en vertrouwensartsen
Veilig Thuis heeft de wettelijke taak na een melding te onderzoeken of er sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling en om, indien nodig, passende hulpverlening in te schakelen. Het is daarom van belang dat ernstige signalen en vermoedens van ernstig huiselijk geweld en kindermishandeling altijd worden gemeld, zodat ze 'op de radar komen' bij Veilig Thuis. Dit is kort samengevat wat bedoeld wordt met de 'radarfunctie' van Veilig Thuis.
Nederland heeft een landelijk dekkend netwerk van 26 VeiligThuis organisaties. In het beoordelingsproces kan Veilig Thuis ook informatie betrekken
van andere Veilig-Thuis organisaties. In het kader van de radarfunctie zullen deze hun
informatiepositie gaan delen. Zo komt een landelijk werkende radar tot stand.
Indien de beller daarmee
instemt, kan Veilig Thuis checken of er over de persoon/het gezin waarover de beller
advies vraagt aan Veilig Thuis aanvullende informatie ‘op de radar’ staat. Veilig Thuis
betrekt deze informatie bij haar advies, zonder de informatie te delen met de beller. Deze
aanscherping is gericht op de kwaliteit van de advisering aan bellers, door zo goed
mogelijk de veiligheidssituatie te beoordelen. Om deze maatregel vorm te geven, wordt
de informatie uit verschillende bronnen bij elkaar gebracht, zodat Veilig Thuis op basis
van een zo volledig mogelijk inzicht in de problematiek signalen kan beoordelen.
Hoeveel ouderen heeft te maken met een vorm van mishandeling?
A
1 op de 10
B
1 op de 20
C
1 op de 50
D
1 op de 100
Slide 27 - Quizvraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 28 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
Slide 29 - Tekstslide
Doel is dat wanneer er signalen door patiënten worden afgegeven dat je bewust bent van dat we wettelijk een meldcode hebben. Dat we volgens de stappen van de meldcode handelen.
Het is daarom van belang dat ernstige signalen en vermoedens van ernstig huiselijk geweld en kindermishandeling altijd worden gemeld, zodat ze ‘op de radar komen’ bij Veilig Thuis. Veilig Thuis heeft de wettelijke taak na een melding te onderzoeken of er sprake is van huiselijk geweld of kindermishandeling en om, indien nodig, passende hulpverlening in te schakelen
Slide 30 - Video
na de training doorsturen
Beoordeel deze trainging met een score van 0 tot en met 5 en licht eventueel toe
Slide 31 - Open vraag
Deze slide heeft geen instructies
Slide 32 - Video
afspelen tijdens training
Slide 33 - Tekstslide
Deze slide heeft geen instructies
