VWO - Rechtsstaat - par. 1

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Rechtsstaat - par. 1

Vrijheid of veiligheid?

Rechtsstaat

Een staat waarbij de overheid het gezag heeft maar zich zelf ook aan de rechtsregels moet houden.

Wie horen er bij de Rijksoverheid?

1. Voetballers van het NL-elftal
2. Onderwijsinspectie
3. Werknemers van de NS
4. Piloten van de KLM

Geweldsmonopolie

Om de veiligheid van burgers te garanderen heeft de overheid het alleenrecht op het gebruik van geweld.

Openbaar Ministerie (OM)

Namens het OM is de Officier van Justitie de aanklager van de overheid. Hij eist een straf bij overtreding van de rechtsregels.

Wat is een gelijkheidsrecht?

1. Vrijheid van godsdienst
2. Vrijheid van meningsuiting
3. Homohuwelijk
4. Recht op een huis

Sociaal Contract

Wij houden ons aan de wet en in ruil daarvoor zorgt de overheid voor orde.

Hobbes: "Anders komt er een oorlog van allen tegen allen."

Kenmerken rechtsstaat

1) Grondrechten

2) Legaliteitsbeginsel

3) Machtenscheiding

4) Onafhankelijke rechtspraak

1) Grondrechten

Fundamentele rechten die niet door de overheid geschonden mogen worden (vrijh. meningsuiting, godsdienst, vergadering enz.)

Wat is een politiek recht?

1. Politieke partij oprichten
2. Vrijheid van meningsuiting
3. Verbod op discriminatie
4. Kiesrecht

Wat is een vrijheidsrecht?

1. Homohuwelijk
2. Staatstelevisie
3. Vrijheid van meningsuiting
4. Recht op godsdienst

2) Legaliteitsbeginsel

Iets is alleen strafbaar als in de wet staat dat het niet mag. De overheid moet zich altijd op de wet baseren.

3) Machtenscheiding

De wetgevende, uitvoerende en rechterlijke macht moeten gescheiden zijn.

4) Onafhankelijke rechters

Rechters handelen volgens het recht en laten zich niet beïnvloeden door de politiek.

Rechtsbescherming

De grondwet beschermt ons tegen machtsmisbruik van de overheid.

Rechtshandhaving

In hoeverre mag de overheid inbreuk maken op onze vrijheid tbv de veiligheid?