8.3 Democratie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 2

 Democratie in Nederland

Nederland na Napoleon

- Nederland wordt in 1813 een koninkrijk

- Koning moet zich houden aan de 

grondwet (constitutionele monarchie)

- Dit Verenigd Koninkrijk der Nederlanden 

omvat huidige Nederland, België en

Luxemburg

De Staten-Generaal

Eerste Kamer, gekozen door Willem I

Tweede Kamer, gekozen door leden van de Provinciale Staten

Provinciale Staten, gekozen door de adel en regenten

Het liberalisme

Politieke gedachtegoed die gaat over: vrijheid

Willem I was tegenstander van het liberalisme

Koning Willem I 

- De eerste koning is Willem I

- Nederland heeft een grondwet en 

een parlement, maar: 

- de koning beslist bijna alles alleen

- het parlement heeft nauwelijks invloed

- onder zijn regering komt België in opstand en 

scheidt zich af van Nederland

Koning Willem II

- in 1840 volgt Willem II zijn vader op

- ontevredenheid neemt toe: mensen 

willen inspraak in de regering

- vooral de liberalen (groepering 

die naar vrijheid streeft) eisen meer invloed 

Grondwet van 1848

In 1848 krijgt Nederland een grondwetswijziging, geschreven door Thorbecke. 

Belangrijkste wijzigingen:

- het parlement krijgt de meeste macht

- de koning verliest zijn macht

Inhoud grondwet 1848

• Minder macht koning --> Parlement moet wetten goedkeuren
• Parlement controleert minsters op hun werk
• Elke 4 jaar verkiezingen (censuskiesrecht --> alleen kleine groep rijke mannen mag stemmen) 

Het parlement

- de Tweede Kamer wordt rechtsstreeks gekozen door burgers

- de Eerste Kamer wordt indirect gekozen door burgers

alle burgers? Nee, alleen mannen ouder dan 23 die genoeg belasting betaalden. Dit was maar 10% van de bevolking.

Wie mogen er in 1848 stemmen?

1. Mannen
2. Rijke mannen en vrouwen
3. Mannen die voldoende belasting betalen
4. Niemand

Wat betekent censuskiesrecht in 1848?

1. Mannen mogen stemmen
2. De koning wijst mannen aan die mogen stemmen
3. Mannen die genoeg belasting betalen mogen stemmen
4. Alleen leden van de regering mogen stemmen

Koninkrijk met een grondwet is:

1. Parlementaire democratie
2. Constitutionele monarchie

Wie mogen er in 1917 stemmen?

1. Mannen
2. Rijke mannen en vrouwen
3. Mannen die voldoende belasting betalen
4. Niemand

De regering bestaat uit:

1. Eerste en Tweede Kamer
2. Ministers en Staatssecretarissen

Het parlement bestaat uit:

1. Eerste en Tweede Kamer
2. Ministers en staatssecretarissen

Wie mogen er in 1919 stemmen?

1. Alleen mannen
2. Rijke mannen en vrouwen
3. Mannen die voldoende belasting betalen
4. Mannen en vrouwen

Wat ga je doen:

- Lezen van 5.3: De vaderlijke koning tot en met Uitbreiding Kiesrecht

- Maken 3 t/m 6