Les 1 Brug Grammatica Zinsdelen

• Nederlands
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 2

De brug

GRAMMATICA

Lesdoelen

• Je hebt je kennis over de pv, zinsdelen, ow en wg opgefrist
  en je hebt met deze zinsdelen geoefend.

De persoonsvorm vinden (pv)

• Is altijd een werkwoord.
• Geeft het getal aan en de tijd.
• Drie manieren.
• Is de persoonvorm een zinsdeel?

Uitwerken zin 1 en 6 van opdracht 1 havo

Zinsdelen vinden

• Welke woorden kun je samen voor de pv plaatsen?
• Zet zinsdeelstrepen

Uitwerken zin 1 en 6 van opdracht 1 havo

Het onderwerp (ow)

• Wie/wat + pv?
• Verander de pv van getal (enkelvoud/meervoud) 

Uitwerken zin 1 en 6 van opdracht 1 havo

Werkwoordelijk gezegde (wg)

• Alle werkwoorden in de zin die met de pv een logisch geheel vormen.
• Het wg zegt wat het ow doet. 
• 'Te kijken' of 'aan het voetballen'

Uitwerken zin 1 en 6 van opdracht 1 havo

Julia loopt via het huis van haar vriendin naar de supermarkt.

Zondagavond staan Chelsea en Liverpool op Wembley tegenover elkaar in de finale. 

De Brug - lv, mv en bwb

Lesdoelen

• Je hebt je kennis over lv, mv en bwb opgefrist
  en je hebt met deze zinsdelen geoefend.

Lijdend voorwerp

Een lijdend voorwerp kan in de zin staan, maar dat hoeft niet. Het lijdend voorwerp vind je door antwoord te geven op de vraag wie/wat + pv + o + overige werkwoorden?

Tip: het lijdend voorwerp begint nooit met een voorzetsel.

Noem het lijdend voorwerp:
Die oude opa geeft zijn kleinzoon een mooie teddybeer cadeau.

Meewerkend voorwerp

Een meewerkend voorwerp kan in een zin staan, maar dat hoeft niet.  Het meewerkend voorwerp (mv) kun je vinden door de volgende vraag te stellen: 

mv: aan/voor wie + wg + ow + (lv)?

Let op: Het voorzetsel 'aan' of 'voor' kan bijna altijd worden weggelaten of toegevoegd bij het meewerkend voorwerp.

Noem het meewerkend voorwerp:
Heeft die jongen zijn moeder een mooie cadeau gegeven of niet?

Bijwoordelijke bepaling

Een bijwoordelijke bepaling (bwb) kan in een zin staan, maar dat hoeft niet. Er kunnen ook meerdere bijwoordelijke bepalingen (bwb) in een zin staan.

Alles wat je overhoudt na het benoemen, noem je bwb. Bijwoordelijke bepalingen zijn vaak plaatsen of tijden, maar het kan van alles zijn.

Benoem: persoonsvorm, onderwerp, gezegde, lijdend voorwerp, meewerkend voorwerp, bijwoordelijke bepaling

Mijn moeder geeft mijn zusje een kom soep.

WEL bijwoordelijke bepaling

GEEN bijwoordelijke bepaling

Opa moest heel hard lachen om die grap.

We krijgen een zak patat van de buren.

Jan is zijn band aan het plakken.

De bus naar Parijs rijdt regelmatig.

Ze reed met haar auto het bos in.

Laten we maar met de trein naar Amsterdam gaan.

Peter is opgegroeid in Amsterdam.

Mij heeft niemand iets verteld.

Benoem het zinsdeel 'mij'

sleep het juiste zinsdeel naar het vak hiernaast

Onderwerp (ow)

werkwoordelijk gezegde (wg)

lijdend voorwerp

(lv)

meewerkend voorwerp (mv)

bijwoordelijke

bepaling (bwb)

Hij kan verkeerd gelopen zijn.

Benoem het zinsdeel 'kan gelopen zijn'

sleep het juiste zinsdeel naar het vak hiernaast

Onderwerp (ow)

werkwoordelijk gezegde (wg)

lijdend voorwerp

(lv)

meewerkend voorwerp (mv)

bijwoordelijke

bepaling (bwb)

Tijdens de vakantie is iedereen vast en zeker zeer vrolijk. 

Benoem het zinsdeel 'tijdens de vakantie'

sleep het juiste zinsdeel naar het vak hiernaast

Onderwerp (ow)

werkwoordelijk gezegde (wg)

lijdend voorwerp

(lv)

meewerkend voorwerp (mv)

bijwoordelijke

bepaling (bwb)

Alles bij elkaar. Ontleed de zin: pv t/m bwb

Tijdens de prijsuitreiking gaf de secretaris de
verliezende finalisten een zilveren plak.

Antwoord vorige vraag 

Tijdens de prijsuitreiking gaf de secretaris de
verliezende finalisten een zilveren plak.

pv = gaf
ow = de secretaris
wg = gaf
lv = een zilveren plak
mv = de verliezende finalisten
bwb = tijdens de prijsuitreiking