3GL Voortplanting en ontwikkeling BS4

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

Geslachtskenmerken,        h  hormonen en menstruatiecyclus

Vandaag

• Uitleg basisstof 4
• Opdrachten maken basisstof 4

Leerdoelen:
- Je kunt primaire en secundaire geslachtskenmerken onderscheiden. 
- Je kunt de werking van hormonen op het ontstaan van geslachtskenmerken beschrijven.

- Je kunt de menstruatiecyclus beschrijven

2.4 

Geslachtskenmerken, hormonen en menstruatiecyclus

Geslachtskenmerken

Primaire geslachtskenmerken : vanaf geboorte zichtbaar

Secundaire geslachtskenmerken: ontstaan tijdens de puberteit

Hormonen

Ontwikkeling van secundaire geslachtskenmerken wordt geregeld door hormonen. 

Hormonen zijn stoffen die allerlei processen in je lichaam regelen. 

Hormonen worden geproduceerd door hormoonklieren. 

Hypofyse produceert vanaf puberteit hormonen die de werking van de teelballen en eierstokken regelen. 

Mannen

- productie zaadcellen

- productie mannelijke geslachtshormonen zoals testosteron. 

         - Testosteron zorgt voor secundaire geslachtskenmerken bij een man. 

Vrouwen

- rijpen van follikels in eierstokken (zorgt voor ovulatie)

- productie vrouwelijke geslachtshormonen zoals oestrogeen.

     - Oestrogeen zorgt voor secundaire geslachtskenmerken bij een vrouw. 

Hormonen regelen ook wanneer de menstruatie van de vrouw is --> de menstruatiecyclus

Eerste 2 weken: hypofyse hormonen zorgen voor rijping van follikels in de eierstokken en voor opname van vocht in follikel. 

Cellen van de follikelwand produceren oestrogeen > baarmoederslijmvlies wordt dikker. 

Na ovulatie vormt follikel het gele lichaam. Cellen van het gele lichaam produceren o.a. oestrogenen. Baarmoederslijmvlies wordt nog dikker en scheidt stoffen (voedsel) af voor embryo. 

Geen bevruchting? Gele lichaam sterft af.
> geen hormonen > baarmoederslijmvlies wordt afgestoten.

= menstruatie of ongesteldheid 

• Gemiddeld begint de menstruatie 2 weken na de ovulatie.
• Menstruatie duurt gemiddeld een week.
• Vrouw kan buikpijn hebben vanwege samentrekken baarmoederwand.
• De menstruatiecyclus is vaak onregelmatig > ovulatie is niet te voorspellen. 

Primaire geslachtskenmerken

Secundaire geslachtskenmerken

De Borsten

De Penis

De Vagina

Schaamhaar

Groeispurt

Borsthaar

Brede heupen

Schaamlippen

De Balzak

Baard in de keel

Een menstruatiecyclus duurt gemiddeld.....

1. 21 dagen
2. 3 tot 5 dagen
3. 28 dagen
4. 7 dagen

Waarmee start de menstruatiecyclus?

1. Ovulatie
2. Menstruatie
3. Eisprong
4. Gele lichaam

Wat gebeurt er op de 14e dag van de menstruatiecyclus?

1. De menstruatie begint
2. Het gele lichaam ontstaat
3. Het follikel gaat ten gronde
4. De eisprong vindt plaats

Wat is de taak van oestrogeen?

1. Zorgt voor de eisprong
2. Dikker baarmoederslijmvlies met meer klieren

Aan de slag!

Maak: Opdracht 17, 19, 20, 21 en 22

Waar te vinden? Werkboek blz. 58, Handboek blz. 54

Hoe? Eerste 5 minuten in stilte, hierna fluisterend in 2-tal.

Klaar? Nakijken en verbeteren basisstof 1 t/m 4 via magister.