Les 5 - 4.5 Rekenen aan moleculen

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

4.5 - Molecuulmassa

Waaruit bestaat de kern van een fosfor atoom ?

1. 9 protonen en 10 neutronen
2. 10 neutronen en 9 protonen
3. 15 protonen en 16 neutronen
4. 15 neutronen en 16 protonen

Wat voor soort stof is
C₃H₇OH?

1. zout
2. metaal
3. moleculaire stof

Wat voor soort stof is
CuAl?

1. zout
2. metaal
3. moleculaire stof

Wat voor soort stof is
Al₂O₃?

1. zout
2. metaal
3. moleculaire stof

Geleidt het wel of geen stroom:
Opgelost LiOH in water

1. Geleidt WEL stroom
2. Geleidt GEEN stroom

Geleidt het wel of geen stroom:
opgelost

P₂O₅

1. Geleidt WEL stroom
2. Geleidt GEEN stroom

Welke stof wordt aangegeven met het symbool Ne

1. Natrium
2. Stikstof
3. Nobelium
4. Neon

Welk element wordt aangegeven met het symbool K

1. koper
2. koolstof
3. kalium
4. krypton

Uit welke atoomsoorten bestaat NaCl?

Welke atoomsoorten bevat:

(H)​3​​PO​4​​

Wat is de volledige naam van:

H​2​​O​2​​

Aan het einde van deze les:

Weet ik:

• Wat de molecuulmassa inhoud

Kan ik:

• De molecuulmassa van een molecuul berekenen
• Het massa% van een element in een verbinding berekenen

Wat heb je nodig

• Periodiek systeem
• Rekenmachine

• Schrift voor aantekeningen

Wat moet je weten

Molecuulformule = welke atomen een molecuul bevat en hoeveel

Index geeft aan hoe vaak een atoom voorkomt binnen een molecuul

Atoommassa's en molecuulmassa's 

Atoommassa kun je aflezen in het Periodiek systeem 

Molecuulmassa kun je niet aflezen...

-> Berekenen

-> Door atoommassa's van atomen bij elkaar op te tellen.

Atoommassa's en molecuulmassa's 

• De atoommassa en molecuulmassa druk je uit in 'u'
• u = atomaire massaeenheid

• 1 u = 1,66*10-27 kg

• Met andere woorden:
• 0,00000000000000000000000000166 kg (heel klein dus)

Molecuulmassa berekenen

Voorbeeld: Molecuulmassa van NO₂

• 1 x massa van stikstof = 1 x 14,007 u = 14,007 u
  
• 2 x massa van zuurstof = 2 x 15,999 u = 31,998 u

• 14,007 + 31,998 = 46,005 u

• Molecuulmassa van NO₂  = 46,005 u

Molecuulmassa Berekenen

Stappenplan:

1. Schrijf de molecuulformule op
2. zoek de atoommassa's in periodiek systeem op
3. tel alle atoommassa's bij elkaar op

Voorbeeld:

Molecuulmassa van ammoniak

1.   NH3
2. atoommassa N = 14,007 u atoommassa H = 1,008 u
3. 1 x N: 1 x 14,007 = 14,007 u  3 x H: 3 x 1,008 = 3,024 u molecuulmassa ammoniak is 14,007 + 3,024 = 17,031 u

Bereken de massa van ijzerroest

(Fe₂O₃ )

Bereken de massa van methaan

Massapercentage

• Massa%
• = Gehalte van iets

• Hoeveel procent van de totale massa van een verbinding uit een bepaald element bestaat.

Massapercentage

Berekenen met de volgende formule:

Massa% = 

Massapercentage in een verbinding berekenen

Bereken het massapercentage koolstof in de verbinding rietsuiker C₁₂H₂₂O₁₁

• De molecuulmassa van C₁₂H₂₂O₁₁ = 342,3 u
• In één molecuul C₁₂H₂₂O₁₁ zitten 12 C-atomen. 
• De massa van een C atoom    12 ∙ 12,01 = 144,12 u
• In 342,3 u C₁₂H₂₂O₁₁ is dus 144,12 u C aanwezig.
• We willen weten hoeveel u C in 100,0 u C₁₂H₂₂O₁₁ zit.
• (144,12 / 342,3) ∙ 100  = 42,10 %  C atomen in C₁₂H₂₂O₁₁

Massapercentage in een verbinding berekenen

1. Geef de molecuulformule
2. Bereken de molecuulmassa met de stappen die je hebt geleerd
3. Massapercentage = (massa atoom : massa molecuul) x 100
4. Controleer: massapercentage ligt tussen 0% en 100%
   

Bereken het massapercentage zuurstof in

C​9​​H​8​​O​4​​

Bereken het massapercentage koolstof in glucose

Aan de slag 

Nu: 

• Doorlezen Learnbeat  §4.5 
• Maken §4.5 - opdr.: 1, 2, 5, 6 (3 en 4 overslaan)

• Eerste 5 minuten in stilte, daarna fluisterend overleggen
• Tot einde van de les
• Vraag? Loop naar docent
• Af? Geen huiswerk