BS 2: De Bloedsomloop en de Bloedvaten MAX

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

BS 2: De bloedsomloop en de bloedvaten

Leerdoelen

* Je kunt in de dubbele bloedsomloop van de mens de kleine

   en de grote bloedsomloop onderscheiden met hun functies

* Je kunt de 3 typen bloedvaten noemen met hun kenmerken

   en functies.

* Je kunt in het bloedvatenstelsel van de mens slagaders en 

   aders benoemen en je kunt de samenstelling van het bloed

   daarin aangeven.

Bloedsomloop

Door het hele lichaam lopen kleine en grote bloedvaten .

Het hart pompt het bloed door de bloedvaten. 

De weg die het bloed door het lichaam aflegt noemen we de bloedsomloop.

Kleine bloedsomloop

Hart  -> longen -> hart

Functie van de kleine bloedsomloop is het afgeven van CO2 aan de longen en het opnemen van zuurstof uit de longen zodat er weer zuurstofrijk bloed ontstaat.

Grote bloedsomloop

Hart  -> alle organen -> hart

Functie van de grote bloedsomloop is het afgeven (brengen van) zuurstof aan alle organen
(en cellen) 

En CO2 en afvalstoffen afvoeren.

Slagaders

• Slagaders lopen altijd weg van het hart naar de organen
• In slagaders is de hartslag te voelen.
• De bloeddruk is slagaders is hoog.
• Slagaders hebben dikke, elastische wand 
  
• Bijna alle slagaders vervoeren zuurstofrijk   bloed.      Uitzondering:  longslagader 

• Het bloed stroomt snel en in stoten.
  
• Hebben de naam van het orgaan waar ze naartoe lopen
• Liggen diep (beschermt) in het lichaam

Haarvaten

• De wand is maar 1-cellaag dik.
• kleinste bloedvaatjes in organen en   weefsels 
• slagaders gaan over in haarvaten 
  
• de bloeddruk is lager dan in slagaders 
  
• haarvaten gaan over in aders 
  
• krijgen de naam van orgaan waar ze zich bevinden (bijv. nierhaarvaten)
  

Haarvaten

• In de haarvaten vindt de uitwisseling van stoffen plaats.
• Zuurstof wordt afgegeven aan de organen en koolstofdioxide opgenomen in het bloed.
• zuurstofrijk->zuurstofarm
• In de longhaarvaten wordt de koolstofdioxide weer afgegeven en nieuwe zuurstof opgenomen
• zuurstofarm->zuurstofrijk

Aders

• Aders lopen van organen naar het hart toe.
• De aders hebben een dunnere wand. 
• In de aders zitten kleppen om te voorkomen dat het bloed terug kan.
• In aders is de bloeddruk laag
• Aders zijn bijna allemaal zuurstof arm. Uitzondering: Longaders
• Geen hartslag te voelen
• Liggen minder diep in het lichaam
• Hebben  vaak de naam van het orgaan waar ze vandaan komen

Slagaders vs aders

Haarvaten

Haarvaten (capillairen):

• Overgang van slagader naar ader
• Uitwisseling van O2 en CO2

Warmtetransport

Het bloed vervoert niet alleen stoffen, maar ook warmte. Deze warmte ontstaat bij de verbranding in de cellen.  

Het bloedvatenstelsel

De hiernaast genoemde bloedvaten moet je goed kennen.

Ook moet je weten of ze zuurstofarm of zuurstofrijk zijn.

De poortader

De poortader is weer een uitzondering. 

De poortader zuurstofarm voedselrijk bloed naar de lever.

De lever kan dan het te veel aan glucose gelijk opslaan.