6.1: bloed

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

6.1 bloed

Planning:

Leerdoelen basisstof 1; bloed

Wat weet je allemaal al van bloed?

Uitleg

Aan de slag

Afronden

Leerdoelen:

Ik kan uitleggen uit welke bestandsdelen het bloed bestaat.

Ik kan uitleggen wat de taak van de verschillende bestandsdelen zijn.

bloed

Bloed is onmisbaar!

Ons lichaam bestaat uit 5 a 6 liter bloed.

functie: zuurstof, voedingsstoffen en afvalstoffen vervoeren door het lichaam

Bloed

55% bloedplasma

45% vaste bestanddelen

(bloedcellen en 

bloedplaatjes) 

Bloedcellen en 

bloedplaatjes

 94,2% Rode bloedcellen

0,1% Witte bloedcellen

5,7% Bloedplaatjes

Bloedplasma

91% water

7% (plasma) eiwitten

2% opgeloste stoffen in water 

(zuurstof, zouten, voedingsstoffen, 

koolstofdioxide, afvalstoffen)

Rode bloedcellen

Bevatten hemoglobine voor het vervoer van zuurstof en koolstofdioxide (CO₂).

Hebben geen celkern

rode beenmerg gevormd

Witte bloedcellen

Hebben een celkern

Hebben geen vaste vorm (kunnen tussen cellen door kruipen)

Maken ziekteverwekkers onschadelijk 

gevormd in rode beenmerg en lymfeknopen

Typen witte bloedcellen

Er zijn drie typen witte bloedcellen:

• witte bloedcellen die dode celresten opruimen

• witte bloedcellen die antistoffen maken tegen ziekteverwekkers

• witte bloedcellen die bacteriën doden

Witte bloedcellen

• Bij een ontsteking zorgen witte bloedcellen ervoor dat een bacterie wordt opgeruimd door deze in te sluiten.
• Pus/ etter is dode witte bloedcellen met dode bacteriën en vocht.

Leukemie (bloedkanker)

• In het beenmerg 
• onrijpe witte bloedcellen worden gevormd.
• niet goed beschermd tegen infecties. 

• minder rode bloedcellen en bloedplaatjes gevormd. 

Bloedplaatjes

Zijn geen cellen maar delen van kapotte cellen (dus ook geen celkern)

Zijn betrokken bij de bloedstolling

300.000 per ml (mm3) 

Plasma-eiwitten

Bijv. fibrinogeen. 

Dit eiwit is nodig voor de bloedstolling.

Bloedstolling

Fibrinogeen wordt omgezet in fibrinedraden waar bloedplaatjes aan blijven plakken. In het netwerk blijven vervolgens ook rode bloedcellen hangen: stolling/ korstvorming

Korstvorming

Een korstje is een mooie afsluiting van een wond. Onder de korst wordt de huid hersteld.

Aan de slag!

Thema transport en afweer (h12)

maak: opdracht 1 t/m 8

Wat doen de bloedplaatjes

1. Helpen bij de bloedstolling
2. Zorgen ervoor dat je bloed zuurstof kan vervoeren
3. Vervoeren bepaalde vetten
4. Bloedplaatjes zijn onnodig

De rode bloedcel is verantwoordelijk voor transport. Wat transporteert de rode bloedcel?

1. Glucose
2. Koolstofdioxide
3. Stikstof
4. Zuurstof

Wat is de functie van de witte bloedcellen?

1. Vervoert zuurstof
2. Functie bij de afweer
3. Helpt bij bloedstolling

Welke twee bestanddelen van bloed heb je nodig om bloed te laten stollen?

1. Witte bloedcellen en hemoglobine
2. Rode bloedcellen en fibrinogeen
3. Bloedplaatjes en fibrinogeen
4. Bloedplasma en hemoglobine

Ik kan de onderdelen van het bloed benoemen en hun taak er bij benoemen

Nee, want ik ben er nog niet mee bezig geweest

Van 2 bestandsdelen kan ik dat.

Van de meeste bestandsdelen kan ik dat

Jazeker! Ik kan dat van alle onderdelen.

Voor de volgende les heb ik nog vragen over...