9.3 Je huid les 1 en 2

• Biologie
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Even herhalen....

1. Wat is verbranding?(welke afvalstoffen blijven over en hoe verlaten deze afvalstoffen ons lichaam?)
2. Glucose is onze "brandstof", waarvoor hebben we dit nodig?
   
3. Wat betekent constant houden van stoffen in ons bloed?
   
4. Wat gebeurt er als er teveel glucose in ons bloed zit?
   
5. Wat gebeurt er als er te weinig glucose in ons bloed zit?
   

Hoe regel je de hoeveelheid glucose in je bloed?

Teveel glucose in je bloed:

• wordt opgeslagen in je lever
•  de hoeveelheid glucose in je bloed daalt weer tot normaal

Te weinig glucose in je bloed:

• je cellen gebruiken glucose voor de verbranding, hierdoor daalt hoeveelheid glucose in je bloed.
• dan wordt de glucose in je lever opgehaald
• de hoeveelheid glucose in je bloed stijgt weer tot normaal

Wanneer heb je suikerziekte?

Insuline wordt gemaakt in de alvleesklier.

Hoe werkt het?

• Je lichaam meet dat er teveel glucose in je bloed zit.
• De alvleesklier geeft insuline af, insuline regelt dat glucose uit het bloed wordt opgeslagen in de lever. Hierdoor daalt de hoeveelheid glucose in je bloed.

Wanneer heb je suikerziekte?

• Bij gezonde mensen wordt de hoeveelheid glucose geregeld door het hormoon insuline.
• hormonen= regelstoffen 

Wanneer heb je suikerziekte?

Suikerziekte/ diabetes: bij mensen die dit hebben maakt de alvleesklier niet genoeg insuline.

• Hierdoor slaat de lever te weinig glucose op
• Er blijft teveel glucose in het bloed
• De glucose komt in de urine en wordt uitgeplast. 

Bij iemand met suikerziekte wordt de glucose dus uitgescheiden en niet opgeslagen! Er is te weinig glucose voor de verbranding. Hierdoor zijn patiënten vaker en sneller moe.

Wat te doen bij suikerziekte?

Om glucosetekort te voorkomen moeten diabetespatiënten zelf de glucose in hun bloed regelen.

• Meten 
• Insuline inspuiten als de hoeveelheid glucose in het bloed te hoog is.
• Snel iets eten of drinken als de hoeveelheid glucose in het bloed te laag is.

9.3 Je huid

• Je kunt de onderdelen van de huid met hun taak benoemen
• Je kunt uitleggen hoe het komt dat je niet te warm of te koud wordt
• Je kunt beschrijven wanneer je huid pigment maakt en wat pigment doet
• Je kunt uitleggen hoe huidkanker ontstaat
• Je kunt beschrijven hoe wondjes dicht gaan

Taken van de huid:

1. Je lichaam op temperatuur houden
2. Je beschermen tegen vuil en ziekteverwekkers
   
3. Je beschermen tegen de zon

Hoe is je huid opgebouwd?

Je huid = grootste orgaan!

Je huid bestaat uit 3 lagen:

1. opperhuid: hoornlaag, kiemlaag
2. lederhuid: hierin zitten verschillende onderdelen
3. onderhuids bindweefsel: bloedvaten, zenuwen, vet

Hoe is je huid opgebouwd?

1. Opperhuid= bovenste laag bestaat uit hoornlaag en kiemlaag

• hoornlaag: dode cellen
• kiemlaag: maakt steeds nieuwe cellen
  

Hoe is je huid opgebouwd?

2. Lederhuid= middelste laag

In de lederhuid zitten:

haarzakjes

talgkliertjes

zweetklieren

zintuigen

bloedvaatjes

Hoe is je huid opgebouwd?

3. Onderhuids bindweefsel= onderste laag

Hierin lopen bloedvaatjes en zenuwen en is er vet opgeslagen.

Vet isoleert tegen de kou.

Noem minimaal 1 taak van de huid

Opperhuid

Hoornlaag

Kiemlaag

Lederhuid

Talg

Onderhuids
bindweefsel

Bovenste laag vd huid

Bestaat uit dode cellen

Maakt nieuwe huidcellen

Middelste laag

Is vettig

Zit vet in

Hoe blijf je op temperatuur?

Je lichaamstemperatuur is normaal 

37 graden C.

Afkoelen:

• bloedvaatjes wijder, je huid is rood
• zweetklieren maken meer zweet

Opwarmen:

• bloedvaatjes nauwer, huid is bleek
• rillen, spieren bewegen en er komt warmte vrij

Aan de slag

Maken 9.3 1 t/m 12

9.3 Les 2

Even herhalen...

1. 1: lederhuid 2: opperhuid 3: onderhuids bindweefsel
2. 1: onderhuids bindweefsel 2 lederhuid 3: opperhuid
3. 1: opperhuid 2: lederhuid 3: onderhuid bindweefsel

Onderdelen van de huid

Talg

bloedvat

Haar

Kiemlaag

Haarzakje

Haarspiertje

Hoornlaag

vetweefsel

Zweetklier

Talgklier

Hoe blijft je lichaam op temperatuur?
Wat gebeurt er bij afkoelen en wat gebeurt er bij opwarmen?

Wat gebeurt er wanneer de warmte- en koudezintuigen in je huid voelen dat je lichaam afkoelt / opwarmt?

Opwarmen

Afkoelen

Bloedvaten verwijden

Bloedvaten vernauwen

Je gaat rillen

Je gaat zweten

Bescherming tegen de zon

Ultraviolette straling (UV) van de zon = schadelijk.

Cellen maken pigment

Pigment = kleine korreltjes bruine kleurstof

Door pigment dringt uv-straling minder diep in de huid 

Bescherming tegen zonlicht

Ultraviolette straling ==> kan de cellen in de kiemlaag beschadigen

==> als de cellen te vaak beschadigen kan dit leiden tot huidkanker. 

Ontstaan van kanker

1. Huidcel wordt kankercel, kan door zon, gifstoffen of 'ouderdom' van cel. 

2. Kankercel deelt zich ongeremd- tot een tumor

3. Gezwel groeit door wand van bloedvat, Tumorcellen breken af, stromen met bloed/lymfe mee. Op andere plekken ontstaan nieuwe gezwellen. 

Hoe geneest een wondje?

Schrijf de 5 stappen op in je schrift hoe een wondje geneest.

Gebruik de afbeelding en je boek blz 151