H9 start en 9.1 Waarneembare eigenschappen (fenotype)

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

P1: GPO (10%) en Toets (15%)

Toets:

H9 Erfelijkheid

H10 Evolutie (10.1 t/m ?)

H7/8 Ecologie

Schrijf op waar je aan denkt bij het begrip Erfelijkheid

H9 Erfelijkheid

Leerdoelen 9.1

1. Je herkent in een karyogram geslachtschromosomen,
    autosomen en afwijkingen.

2. Je licht toe wat aangeboren eigenschappen zijn.

3. Je omschrijft: gen, allel, genotype en genoom.

4. Je legt uit hoe de variaties in celtypen ontstaan.

Karyogram

Afbeelding van alle chromosomen in volgorde 'gelegd'.

- 23 paren (1 van vader, 1 van moeder)

1 t/m 22 zijn autosomen. Elk paar is homoloog aan elkaar. (zelfde genen)

23e paar XX of XY. XY is niet homoloog

bekende afwijkingen

afwijkingen in de chromosomen komen voor. b.v. trisomie 21 (Down)

Zet de volgende begrippen in de juiste volgorde van groot naar klein: celkern, stikstofbasen, gen, genoom, chromosoom,

1. Celkern, gen, genoom, chromosoom, stikstofbasen.
2. Genoom, celkern, chromosoom, gen, stikstofbasen,
3. Genoom, chromosoom, celkern, stikstofbasen, gen.
4. Celkern, genoom, chromosoom, gen en stikstofbasen.

Hoe heet dit plaatje?

1. Karyogram
2. Karyotype
3. Genoom
4. Streepjescodes

Juist of onjuist. Twee chromosomen worden verbonden door een centromeer.

1. altijd
2. nooit
3. Soms

Twee dezelfde chromosomen noem je?

1. Analoge chromosomen
2. Heterosomen
3. Homologe chromosomen
4. Autosomen

Wat is onjuist over homologe chromosomen?

1. Homoloog houdt in dat per chromosomenpaar 1 chromosoom van de moeder komt en 1 chromosoom van de vader
2. Homologe chromosomen bevatten dezelfde genen
3. Een karyogram bestaat uit homologe chromosomen
4. Homologe chromosomen bevatten dezelfde allelen

Hoe noem je nieuwe eigenschappen die op elk hoger organisatieniveau verschijnen.

1. Verschijnende eigenschappen
2. Organische eigenschappen
3. Emergente eigenschappen
4. Convergente eigenschappen

Welke stelling is juist?

1. Fenotype = genotype + milieu
2. Milieu = genotype + fenotype
3. Genotype = fenotype + milieu

Celdifferentiatie en celspecialisatie ontstaat door

1. De verschillende genen die op het DNA voorkomen
2. Het eiwit dat de regelgenen maken
3. De soort cel waarin het DNA zit
4. een schakelaar in je lichaam die uit of aan staat

Celprocessen
Regelgenen in de cel regelen welke eiwitten worden aangemaakt en daarmee krijgt de cel zijn uiteindelijke vorm en functie.
In welke volgorde vinden de celprocessen plaats? En waarom?

1. Eerst celdifferentiatie en dan celspecialisatie, omdat de functie afhankelijk is van de vorm.
2. Eerst celdifferentiatie en dan celspecialisatie, omdat de vorm afhankelijk is van de functie.
3. Eerst celspecialisatie en dan celdifferentiatie, omdat de functie afhankelijk is van de vorm.
4. Eerst celspecialisatie en dan celdifferentiatie, omdat de vorm afhankelijk is van de functie.

Ik moet nog beter worden in de volgende leerdoelen

1. karyogram lezen (geslacht/ afwijkingen etc)
2. definities kennen van gen/ genoom/ allel etc
3. verschil erfelijk en aangeboren/ nut van tweelingonderzoek
4. verschil homozygoot/ heterozygoot/ recessief/ dominant. wat is drager

Bestudeer en maak 9.1 

Bestudeer de tekst, Binas tabellen waar naar verwezen wordt en de bronnen in je boek. 
Maak daar aantekeningen met schema's van. Gebruik daarbij in ieder geval alle begrippen.

Maak de opdrachten via Magister - leermiddelen - Nectar Havo5 - H9 - 9.1. 
(De docent bekijkt hoe het is gemaakt dus serieus maken en wees eerlijk met de beoordeling van de open vragen)

Tip: Als je iets niet begrijpt of er nog vragen over hebt maak dan een aantekening daarvan en vraag je docent of klasgenoot om uitleg.

Let op: GPO ingeleverd? 

Huiswerk voor einde week : 9.1 en  9.2 zijn af (bestudeert en gemaakt) woensdag 9/10 controle.