H4.5

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

waarnemen en reageren

H4.5     

Reageren 

Welkom

• terugblik/vooruit kijken
• Uitleg 4.5   
• huiswerk volgende les

terugblik / vooruit kijken

SO   H4.1 t/m 4.3 (di 25 mei), theorie behandeld

SO  H4.4 t/m 4.6 (toetsweek 25/26), theorie volgende week afronden (week 20/21)

H5: theorie en afronden week 22-24

Leerdoelen

• weten langs welke weg impulsen in de hersenen komen
• weten langs welke weg impulsen gaan tijdens bewuste bewegingen
• weten langs welke weg impulsen gaan tijdens onbewuste bewegingen (reflex)

Hoe komen impulsen van zintuigcellen in de hersenen?

1. Zintuigcel zet prikkel om in impuls.
2. Impuls gaat langs gevoelszenuw naar het ruggenmerg.
3. Impuls wordt an gevoelszenuw naar schakelzenuwcel.
4. via schakelzenuwcellen komt impuls in hersenen, 
5. Bewustwording

Weg impulsen bewuste beweging

Informatie van prikkels die in je hersenen aankomen worden razendsnel verwerkt. 

Na bewustwording ontstaat een reactie. Reactie op uitwendigde prikkels is vaak een beweging.

Bewegingen uit de grote hersenen heten bewuste bewegingen.

Weg impulsen bewuste beweging

1. Gevoelszenuwcellen geleiden impulsen naar het ruggenmerg. 
2. Via schakelzenuwcellen komen impulsen in de hersenen (bewustwording).
3. Hersenen sturen impulsen via schakelzenuwcellen naar bewegingszenuwcellen. 
4. Begwegingszenuwcellen geleiden impulsen naar de spieren voor beweging.

beweging waar hersenen buitenspel staan (Reflex)

Reactie lichaam om beschadiging te voorkomen moet snel zijn. 

Bewegingen zonder dat je daarbij de hersenen gebruikt noemen we onbewuste bewegingen  of reflex

Weg impulsen onbewuste beweging

1. Gevoelszenuwcellen geleiden impulsen naar het ruggenmerg. 
2. Via schakelzenuwcellen ggaan impulsen naar bewegingszenuwcellen. 
3. Bewegingszenuwcellen geleiden impulsen naar de spieren voor beweging.

Reflex zorgt voor bescherming. 

Bij reflex volgt impuls kortste route. Er gaan tegelijkertijd ook impulsen naar de hersenen. Duurt langer. Besef/pijn komt later.

soorten reflexen

Veel soorten reflexen, bijvoorbeeld

1. Terugtrek-reflex: reactie volgt op prikkel pijn
2. kniepeesreflex: zorgt voor evenwicht/balans
3. pupilreflex: beschermt tegen fel licht
4. niesreflex: beschermt luchtwegen

Zenuwcellen die in je ruggenmerg impulsen doorgeven heten:

1. bewegingszenuwcellen
2. schakelzenuwcellen
3. gevoelszenuwencellen

Zenuwcellen die naar de spieren lopen heten:

1. bewegingszenuwcellen
2. schakelzenuwcellen
3. gevoelszenuwencellen

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

1. schakel - en bewegingszenuwcellen
2. schakelzenuwcellen
3. schakel- en gevoelszenuwencellen

Wat is de naam van onderdeel 1?

1. ruggenmerg
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel
4. bewegingszenuwcel

Wat is de naam van onderdeel 2?

1. ruggenmerg
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel
4. bewegingszenuwcel

Wat is de naam van onderdeel 3?

1. ruggenmerg
2. schakelzenuwcel
3. gevoelszenuwencel
4. bewegingszenuwcel

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

Je schopt tegen de bal

1. bewuste beweging
2. onbewuste beweging

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

Je hoest na verslikken

1. bewuste beweging
2. onbewuste beweging

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

Je stapt in een punaise en tilt je voet op

1. bewuste beweging
2. onbewuste beweging

In de tekening zie je het ruggenmerg van binnen.
in het ruggenmerg vind je vooral:

Je wilt je veter vastmaken en tilt je voet op

1. bewuste beweging
2. onbewuste beweging

Leerdoelen gehaald?

• weten langs welke weg impulsen in de hersenen komen
• weten langs welke weg impulsen gaan tijdens bewuste bewegingen
• weten langs welke weg impulsen gaan tijdens onbewuste bewegingen (reflex)

Huiswerk

Kader:   Leren par 4.5 (blz 119 t/m 122)

                maken: opg 3, 7, 10, 12, 17 (blz 33 t/m 37)

T:            leren par 4.5 ( blz 125 t/m 128)

               maken: opg 3, 7, 8, 10, 15  (blz 40 t/m 44)