Taalwondertjes les 6

• Nederlands
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 3

Lesplanning

Herhaling

Uitleg nieuwe stof

Oefenen nieuwe stof

Huiswerk

Vergelijking

Zowel het object als het beeld staat in de zin

Jouw kamer (object) is echt een zwijnenstal (beeld)

Metafoor

Alleen het beeld wordt genoemd

Ruim die zwijnenstal (beeld) eens op 

Je slaapkamer (object) wordt weggelaten, toch weet je wat je moeder bedoelt

Papier is geduldig

1. vergelijking
2. metafoor
3. personificatie

Pieter is als een sluwe vos te werk gegaan.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Zo'n etterbak moet streng gestraft worden.

1. Personificatie
2. Metafoor
3. Vergelijking

Annie kwam aanrijden in haar koekblik.

1. Vergelijking
2. Personificatie
3. Metafoor

Wat is wat?

Pleonasme herhaalt een eigenschap dat al in een woord verwerkt zit (twee verschillende woordsoorten).

Tautologie zegt twee keer hetzelfde (synoniemen).

Criminele misdadigers

1. pleonasme
2. tautologie

doen pogingen - proberen

1. pleonasme
2. tautologie

aan het schrikken te maken – angst aan te jagen – bang worden

1. pleonasme
2. tautologie

bejaarde – op leeftijd

1. pleonasme
2. tautologie

met geweld gemolesteerd

1. pleonasme
2. tautologie

gillende sirenes – veel lawaai

1. pleonasme
2. tautologie

Litotes

Een ontkenning. Te herkennen aan ontkennende woorden, bijvoorbeeld niet of geen.

Je ontkent het tegenovergestelde van wat je bedoelt

Ik ben echt niet blij i.p.v. ik ben boos

Tegenstelling

Een woord in een zin wordt vervolgd door een tegenstelling

You say, "Yes", I say, "No"

You say, "Stop" but I say, "Go, go, go"

Oh no

You say, "Goodbye", and I say, "Hello, hello, hello"

Huis ten Bosch?
Hij woont daar niet onaardig.

1. tegenstelling
2. eufemisme
3. litotes
4. hyperbool

Je wilt zeggen dat iemand iets heel doms gedaan heeft.
Hoe doe je dit met een litotes ?

Ironie

Je zegt het tegenovergestelde van wat je eigenlijk bedoelt, op een aardige manier. Bijvoorbeeld: 

'Lekker weertje, hè', als het heel hard regent. 

'Je bent weer lekker op tijd', als een leerling te laat de les binnenkomt. 

'Ik heb weer veel zin de les van ... vandaag!' Als je het eigenlijk niet meent.  

Sarcasme

Is bijtende spot. Lijkt op ironie, maar is niet vriendelijk bedoeld. Kan ook de toon zijn waarop iemand iets zegt. 

'Nou, we hebben er weer zin in vandaag!'

'Je bent echt een hoogvlieger.'

'Je hebt wel een talent voor domme uitspraken!'

Cynisme

Spot die neerbuigend is ten aanzien van de mensheid. 

Bijvoorbeeld: 

Het roken hoeft niet ontmoedigd te worden, want mensen die eerder sterven door longkanker zijn goedkoper voor de samenleving. 

Jij stond zeker achteraan toen de intelligentie werd uitgedeeld

1. Ironie
2. Sarcasme

Goh, de vorige keer had je een betere smoes toen je te laat kwam..

1. Ironie
2. Sarcasme

'Wat fijn dat je mijn telefoon hebt laten vallen', zegt het meisje boos.

1. Ironie
2. Sarcasme

'Heel flink van je om de zaak te verraden.'
Hierin herken je:

1. Ironie
2. Sarcasme

Wel ja, ga vooral door met niets doen, da ga je het zéker halen!

1. sarcasme
2. ironie

'Je kletst me de oren van het hoofd', zei de leraar tegen het verlegen meisje.

1. Ironie
2. Sarcasme

Ik ga een dikke voldoende halen voor de oefentoets morgen

😒🙁😐🙂😃

Huiswerk

Hele taalwondertjes werkboekje afmaken

Inleveren in SomToday voor de les morgen begint

Morgen: oefentoets via Forms