2.3 Spieren

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 1

Nectar H2 Bewegen

Paragraaf 3 - Spieren

Wat kan je na de les?

• Je kunt de bouw en de werking van je spieren beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe je spieren samenwerken.
  
• Je kunt beschrijven hoe de hartspier werkt.
  
• Je kunt beschrijven hoe kring- en lengtespieren samenwerken.
  
• Je kunt beschrijven wat willekeurige en onwillekeurige spieren zijn.

Skeletspieren

Spieren die botten laten bewegen noem je skeletspieren. 

De bouw van een skeletspier

Pezen

Spieren zitten met pezen aan de botten vast. 

Pezen zijn taai en sterk en kunnen niet samentrekken.

De achillespees is een zeer grote pees die aan de kuitspier vastzit.

Spiervezels

Als je skeletspieren onder de microscoop bekijkt, zie je dat deze bestaan uit dwarsgestreepte vezels. Een skeletspier noem je daarom ook wel een dwarsgestreepte spier.

De donkere bolletjes die je ziet, zijn celkernen.

Wat gebeurt er met een spier die zich aanspant?

Aanspannen en ontspannen

Spieren die samentrekken worden dikker en korter.

Spieren die ontspannen worden zachter en langer.

Antagonisten

Elke spier heeft een tegenovergestelde spier. Zo kan lichaamsdeel
heen-en-weer bewegen.

Antagonist = de tegenovergestelde spier.

Je linkerarm buigt zich doordat de biceps zich aanspant. Wat doet de antagonist van de biceps?

1. Die zorgt ervoor dat de rechterarm zich buigt.
2. Die zorgt ervoor dat de rechterarm zich strekt.
3. Die zorgt ervoor dat de linkerarm zich strekt.

Spierpijn

Kleine beschadigingen aan het spierweefsel (spiervezels). De spiervezels herstellen zich weer en worden zelfs iets sterker. Je kunt spieren dus trainen.

Gladde spieren

Niet alle spieren brengen botten in beweging. 

Er zijn ook andere spieren in je lichaam:

• Om bloedvaten
• Om je darmen
• In de huid aan een haartje (kippenvel)

Dit zijn voorbeelden van gladde spieren.

Glad spierweefsel

Kenmerken:

• Trekken langzaam samen
• Onvermoeibaar
• Je hebt er geen controle over

Lengtespieren en kringspieren

Als kringspieren in de wand van de darm samentrekken, wordt de darm nauwer.

onvermoeibaar

Trekt snel samen

Dwarsgestreept spierweefsel

Glad spierweefsel

Wat kan je na de les?

• Je kunt de bouw en de werking van je spieren beschrijven.
  
• Je kunt beschrijven hoe je spieren samenwerken.
  
• Je kunt beschrijven hoe de hartspier werkt.
  
• Je kunt beschrijven hoe kring- en lengtespieren samenwerken.
  
• Je kunt beschrijven wat willekeurige en onwillekeurige spieren zijn.

Ik heb de uitleg goed begrepen.

0100

En wat nu?

Verder werken aan de opdrachten van 2.3 Nectar

Klaar? 

Maak een begrippenlijst van 2.3