3.3 Tussen dwang en belofte

• Geschiedenis
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 3

3.3 Tussen dwang en belofte

Economische politiek Lenin en Stalin

De Sovjet-Unie onder Lenin

1917-1924

Russische Burgeroorlog

november 1917 - oktober 1922

• Complexe en bloedige oorlog tussen de Roden (bolsjewieken) en de Witten (anti-bolsjewieken/voorstanders Tsaar).
• Een partij heeft de macht: eenpartijdictatuur. = de Communistische partij
• Eenpartijstaat eaarin iedereen (in principe) gelijk was. 
• Roden winnen deze burgeroorlog.

Amerikaanse soldaten marcheren in de Russische stad Vladivostok als onderdeel van het geallieerde anti-bolsjewistische leger.

Communistisch Rusland (Lenin)

• Bonden moesten zich houden aan regels van de partij.
• Tegenstanders werden opgespoord. 
• Er was sprake van censuur. 
• Banken en fabrieken werden genationaliseerd.

Oeps.. Toch niet zo heel slim dat nationaliseren....

Communistisch Rusland (Lenin)

• Boeren moeten oogst afstaan aan staat.  
• Banken en fabrieken in handen van communisten. 
• Arbeiders de "baas" in de fabrieken.

 

Gevolg

Hongersnood in 1921

- Burgers komen in opstand

- Meer vrijheid en democratie

'Eye-opener' voor Lenin

Nieuwe Economische Politiek, 1921

Er zijn nu echt hervormingen nodig, het gaat te slecht

Economische politiek uit 1921 waarbij meer ruimte was voor particulier initiatief.

Nieuwe Economische Politiek
1921

Staat bemoeit zich iets minder met de economie. 

* Binnenlandse handel toegestaan

* Boeren mogen overschotten houden
* Prive-bezit keert terug 

Mijn volk heeft weer vertrouwen in de toekomst en is optimistisch!

Het einde van Lenin

• Vanaf 1922 werd Lenin ziek en kreeg hij meerdere beroertes.
• Stalin werd benoemd tot partijsecretaris.
• In 1924 overleed Lenin en werd Stalin de nieuwe partijleider.

Lenin geconserveerd

De Sovjet-Unie onder Stalin

1924-1953

• Stalin zal het economisch achtergebleven land snel industrialiseren en de Sovjet-Unie laten uitgroeien tot een wereldmacht.
  
• Einde aan de NEP in 1927

Planeconomie, 1928

• Onder Stalin wordt de Sovjet-Unie een planeconomie.
• Dit betekent dat de staat beslist wat én hoe er moet worden geproduceerd.
• In vijfjarenplannen wordt de productie in landbouw en industrie gepland

• Hiermee wil Stalin laten zien dat de Sovjet-Unie een machtiger land is dan de kapitalistische landen met hun vrije markt-economie.

De vijfjarenplannen een succes?

• Industrialisatie Rusland nam enorm toe, maar alleen omdat ze vanuit het niets kwam. 
  
• Arbeiders hadden een zorgverzekering en loon, maar geen (economische) vrijheid. 
• Geen luxeproducten, geen welvaart. 
  
• Boeren wilden niet meedoen aan de collectivisatie, zij slachtten hun vee en verbranden het graan. Hierdoor ontstonden er hongersnoden. 

Lees: Het boerenleven, blz. 57.
Schrijf de belangrijkste zaken uit het stuk tekst op.