Bloed Nectar 8.1 & 8.2

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 4

4Kader Hoofdstuk 8

• je kunt de delen waaruit je bloed bestaat benoemen en van ieder deel de functie beschrijven
• je kunt uitleggen hoe je bloed stoffen door je lichaam vervoert
• je kunt beschrijven wat er door inspanning in je lichaam verandert. 

8.1: Bloed

Samenstelling

Bloed bestaat voor 55% uit bloedplasma en 45% uit vaste bestanddelen

In het bloedplasma zitten water (91%), plasma-eiwitten (7%) en opgeloste stoffen (o.a. zouten)

Functie: Het bloedplasma vervoert veel stoffen (zoals voedingsstoffen, koolstofdioxide, afvalstoffen en klein beetje zuurstof)

Vaste bestandsdelen 45 %

• - Rode bloedcellen
• - Witte bloedcellen
• - Bloedplaatjes

Rode bloedcel

• Heeft geen celkern
• Bevat hemoglobine, die de zuurstof vervoert
• wordt gemaakt in het rode beenmerg(platte beenderen zoals bekken, borstbeen en ribben)

Witte bloedcel

• Wordt gemaakt in het  rode beenmerg 
• Heeft een celkern
• kunnen van vorm veranderen , (vreetcellen)
• Ziekteverwekkers onschadelijk maken (antistof)

Bloedplaatjes

1. Bloedplaatjes zijn geen cellen. 
   


2. Bloedplaatjes zorgen voor de stolling van bloed bij bijvoorbeeld wondjes.
   
3. Met een eiwit maken de bloedplaatjes kleverige draden/fibrinedraden. Dit helpt bij de stolling. 
   
4. De rode bloedcellen drogen op tot een korst.

Soms stolt bloed binnen een bloedvat. Dan ontstaat er een prop. Je noemt dit trombose.

Vervoer van stoffenHet bloed neem stoffen op en geeft die ergens anders af

1. bloedplasma o.a. hormonen, voedingsstoffen, afweerstoffen, koolstofdioxide

2. rode bloedcellen vervoeren zuurstof met behulp van hemoglobine

de opname en afgifte gebeurt in  de haarvaten in de organen

verbranding

en,  wat weet je nog?

• je kunt de delen waaruit je bloed bestaat benoemen en van ieder deel de functie beschrijven
• je kunt uitleggen hoe je bloed stoffen door je lichaam vervoert
• je kunt beschrijven wat er door inspanning in je lichaam verandert. 

Huiswerk 

AF: vraag 1 t/m 23

               als je de toets H7 lager dan een 6.0 hebt gemaakt

               voor de snelle leerlingen

Les 8.2

- je kunt drie soorten bloedvaten van een mens benoemen en hun kenmerken

- je kunt de belangrijkste bloedvaten in je lichaam benoemen

- je kunt beschrijven langs welke route bloed door je lichaam stroomt

- je kunt de bouw van het hart en de route van het bloed door je hart beschrijven

- je kunt uitleggen hoe het hart klopt

De bloedvaten

Slagader

• Vervoert bloed van het hart  AF  
• genoemd naar  de organen waar het naartoe stroomt
• Aorta, net na het hart
• Dikke gespierde wand
• Bloed stroomt snel
• Hoge bloeddruk
• Zuurstof rijk, behalve de longslagader

Haarvaten

•     Haarvaten zitten tussen de slagaders en aders in.
•     Hier vindt afgifte van stoffen en opname van stoffen uit de cellen plaats 
•     Haarvaten hebben een enorm dunne wand van 1 cel laag 
       dik!   (of dun)
•     bloed stroomt langzaam
•    lage bloeddruk

Haarvaten

Haarvaten zitten tussen de slagaders en aders in.

Zorgt voor stofwisseling. 

Haarvaten hebben een enorm dunne wand van 1 cel laag dik!

de rode bloedcellen passen er net door. 

1 voor 1.

Ader

• Voeren bloed naar hart TOE
• slappe wand
• genoemd naar het orgaan waar ze bloed van afvoeren
• Kleppen in aders om te voorkómen dat bloed terugstroomt
• bloed stroomt heel langzaam
• Bloeddruk nog lager dan in slagader en haarvat

• Zuurstof arm, behalve de longader
  

De bloedsomloop

Kleine bloedsomloop: De rechterhelft van het hart pompt het bloed naar de longen. Vanuit de longen stroomt het bloed naar de linkerhelft van het hart.

Grote bloedsomloop: van de linkerhelft van het hart wordt het bloed het hele lichaam doorgepompt en weer terug naar de rechterhelft van het hart. 

Dubbele bloedsomloop

Kleine bloedsomloop
+
Grote bloedsomloop

=

dubbele bloedsomloop

Kleine bloedsomloop

• rechterkamer
• longslagader
• longhaarvaten
• longader
• linkerboezem

Functie: zuurstofarm bloed zuurstofrijk maken.

Grote bloedsomloop

• linkerkamer
• aorta
• heel het lichaam
• holle ader
• rechterboezem

Functie: organen van zuurstof voorzien.

Slagaders en aders

Slagaders => Gaan vanuit het hart. Brengen bloed en zuurstof naar een orgaan toe

Aders => Brengen bloed uit een orgaan terug naar het hart. 

Hart

Boezems

Kamers

Hartkleppen

Aders

Slagaders

Aorta

Het hart aan de binnenkant

- welke  drie soorten bloedvaten heeft een mens ? 

- je kunt de belangrijkste bloedvaten in je lichaam benoemen

- je kunt beschrijven de korte bloedsomloop

Huiswerk 

AF: 8.2  vraag 1 t/m 20

maken:

               als je de toets H7 lager dan een 6.0 hebt gemaakt

               voor de snelle leerlingen

exit ticket

Je naam: 

1. hoe heet de bloedsomloop die het rondje: hart -> longen -> hart maakt.

2. hoe heet de bloedsomloop die het rondje hart -> alle organen -> hart maakt.

3. Uit welke 4 delen bestaat je hart?

4. Hoe heet het bloedvat dat zuurstofrijk bloed brengt naar je nieren?

5. Hoe heet het bloedvat dat zuurstofarm bloed afvoert van je nieren? 

biologiepagina.nl