6.2 deel 2, Breking lenzen

• Natuurkunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 3

Doel van deze les

• Je kunt uitleggen wat een brandpunt is.
  
  
• Je kunt uitleggen waarom een bolle lens convergerend werkt en een holle lens divergerend.
  
  
• Je kunt een brandpunt construeren en meten met een lens een een laser.

Je ziet een wollen trui op een stoel hangen.
Je ziet dit vooral via:

1. Diffuse weerkaatsing en primair licht
2. Diffuse weerkaatsing en secundair licht
3. Spiegelende weerkaatsing en primair licht
4. Spiegelende weerkaatsing en secundair licht

Spitslichtjes zijn een vorm van:

1. Geen weerkaatsing
2. Primaire lichtbron
3. Spiegelende weerkaatsing
4. Diffuse weerkaatsing

Spitslichtjes

De hond ziet
het bot niet, omdat

1. De stralen van het bot niet weerkaatsen
2. De hond onder de spiegel staat
3. Het bot achter de hond is
4. De kijklijn van de hond niet door de spiegel gaat

Wat klopt er niet in deze tekening van breking van licht in een glazen balk?

1. De stralen lopen de verkeerde kant op.
2. De inkomende en uitgaande stralen zijn niet evenwijdig.
3. Er is breking van de normaal af in het glas.
4. Er is breking naar de normaal toe in het glas.

Wat klopt er niet in deze tekening van breking van licht in een glazen balk?

1. De stralen lopen de verkeerde kant op.
2. Er is breking naar de normaal toe in het glas.
3. Er is breking van de normaal af in het glas.
4. De inkomende en uitgaande stralen zijn niet evenwijdig.

Breking in water met applet

https://phet.colorado.edu/sims/html/bending-light/latest/bending-light_all.html

Een reiger ziet een vis schuin voor zich in het water.
Waar is de vis in werkelijkheid?

1. Dichterbij de reiger, dan hij hem ziet.
2. Verder van de reiger, dan hij hem ziet.
3. Precies waar hij hem ziet.

Zelfstandig lezen

5 min. alleen & in stilte

Lees in je boek blz:
187 t/m 188
vanaf “Toepassing Lenzen”

• Schrijf vragen op
• Maak een samenvatting

Uitleg lenzen

• Constructie van de breking o.b.v. de normaal:
  
  
• Hoe staat de normaal op een bol oppervlak?
  
  
• Dus waar is de breking heen, als hij van glas naar lucht van de normaal af is?
  
• Verwacht ik dat een bolle lens convergeert of divergeert? 

Ezelsbruggen

• Bolle lens positief +, omdat het licht concentreert:
  Meer intens maakt, in het brandpunt.
• Holle lens negatief -, omdat het licht 'verdunt'
• Bolle lens is convergerend. 'con' is Spaan voor 'met':
  licht komt bij elkaar
• Holle lens is divergerend. Denk aan diversiteit = verscheidenheid: het gaat uit elkaar
  
  
  

                   Ezelsbruggen

• Nog beter!
•                                Verzin je eigen ezelsbrug
  
  
  Simulatie

Werken met zachtjes overleg

Opgaven: 14, 15, 17, 21, 24 blz. 189

Extra uitdaging: 25 & 26

Huiswerk:

14, 15, 17, 21, 24
 + speel met applet: https://shorturl.at/ejnDU
check je antwoorden in antwoordenboek in SOM

Practicum

• Teken de stralengang door een bolle en een holle lens.
• Bij de bolle lens: Meet de brandpuntsafstand op.
• aBij de holle lens:
  Stippel de uitgande stralen verder naar achteren, totdat ze elkaar snijden.
  Meet dan de brandpuntsafstand op.

Applet lenzen

https://shorturl.at/ejnDU

Hoe heet deze lijn midden door de lens?  

A. Middellijn

B. Middeloodlijn

C. Optisch midden

D. Optische as          

Wat is waar?

A. De bovenste twee lenzen divergeren
      en de onderste twee convergeren?

B. De bovenste twee lenzen convergeren

      en de onderste twee divergeren?

  

Is het punt B waar de stralen samenkomen een brandpunt?

1. Ja
2. Nee

Waarom is punt B geen brandpunt.

1. Omdat hij niet op de optische as ligt.
2. Omdat de stralen links niet evenwijdig lopen.
3. Omdat de stralen uit het brandpunt moeten komen.
4. Omdat het aan de andere kant moet liggen.

Brandpunt

Brandpunt = Het snijpunt van de stralen die evenwijdig op de lens vallen. 

Brandpuntsafstand (f) = de afstand van een brandpunt tot het optische midden van een lens.