les 11 H3 voorbereiden TW2

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

Les 11    herhalen H3

NOVA havo4

alkanen, alkenen en isomerie

Alkaan

Alkeen

Sleep de woorden naar het juiste vak

onverzadigd

verzadigd

C6H12

C18H38

C4H10

C23H46

propaan

etheen

Welke van de volgende moleculen is een alkeen?

1. C3H8
2. C4H8
3. C5H10
4. C2H6

Welke alkanen zijn isomeren van elkaar?

1

2

3

1. 1 en 2
2. 2 en 3
3. 1 en 3
4. 1 en 2 en 3

Leg uit of de ester van ethanol en butaanzuur een isomeer is van hexaanzuur

Geef de juiste systematische naam

Wat is de naam
van deze verbinding?

1. penteen
2. pent-1-een
3. pent-2-een
4. pent-3-een

Wat is de naam van dit molecuul?

1. tetrafluorethaan
2. pentafluorethaan
3. pentafluoretheen
4. tetrafluoretheen

Wat is de
juiste naam?

1. 4-methylpenta-1,3-dieen
2. 2-methylpenta-1,3-dieen
3. 2-methylpenta-2,4-dieen
4. 1,1-dimethylbuta-1,3-dieen

systematische naamgeving karakterstieke groepen

Wat is de juiste naam?

1. hexaanzuur
2. hexaan-2-amine
3. 2-hydroxyhexaan
4. hexaan-2-ol

Wat is de juiste naam?

1. 1,3-halogeenbutaan
2. 1,3-dibroombutaan
3. dibroombut-1,3-aan
4. butaan-1,3-dibromide

sleep de juiste naam bij de juiste structuur

Let op: niet alle namen en structuurformules worden gebruikt!

methaanzuur

butaanzuur

hexaanzuur

propaanzuur

pentaanzuur

sleep de moleculen naar de juiste groep

alkanol

alkaanzuur

ester

reacties van koolstofverbindingen

Welke stof ontstaat er bij de reactie van propeen met broom (dus Br2)?

1. 1-broompropaan
2. 1,2-dibroompropaan
3. 1,3-dibroompropaan
4. 2,3-dibroompropaan

Teken in je schrift de additie van water aan propeen. Welk(e) stof(fen) ontstaan?

1. propaan-1-ol
2. propaan-2-ol
3. beide
4. geen van beide

uitleg

Het molecuul H₂O kan op twee manieren reageren met de C=C:

- de OH links en de H rechts (propaan-1-ol)

- de H links en de OH rechts (propaan-2-ol)

Teken in je schrift de additie van water aan but-2-een. Welk(e) stof(fen) ontstaan?

1. butaan-1-ol
2. butaan-2-ol
3. butaan-3-ol
4. butaan-2-ol en butaan-3-ol

uitleg

Omdat de C=C precies in het midden van de C-keten zit, maakt het in dit geval niet uit of de OH-groep van H₂O op het linker- of rechter C-atoom komt. In beide gevallen ontstaat butaan-2-ol.

kraken

Bij het kraken van aan alkaan met 21 C-atomen ontstaan 3 moleculen hex-3-een en nog één ander molecuul

a. Geef de reactievergelijking van deze kraakreactie in molecuulformules weer

b. Geef de naam van het andere molecuul dat bij deze reactie ontstaat

uitwerking

a. C₂₁H₄₄ --> 3 C₆H₁₂ + C₃H₈

b. propaan

De afbeelding hiernaast geeft een ... weer. 

1. additiereactie
2. substitutiereactie
3. condensatiereactie
4. kraakreactie

De afbeelding hiernaast geeft een ... weer. 

1. additiereactie
2. substitutiereactie
3. condensatiereactie
4. kraakreactie

ester

Teken reactievergelijking van de condensatiereactie van de vorming van de ester van ethanol en butaanzuur in structuurformules. 

Maak deze opdracht in je schrift vóór je hem op de volgende dia nakijkt

uitwerking

De ester die je na de pijl hebt getekend is

staat er in je schrift ook een molecuul water na de pijl?

Uit welke stoffen is deze ester ontstaan? 

Teken eerste de structuurformules van de beginstoffen en geef daarna de bijbehorende systematische naam

Maak deze opdracht in je schrift vóór je hem nakijkt op de volgende dia

uitwerking

propaan-2-ol en butaanzuur

Geef de reactievergelijking van de hydrolyse van deze ester in structuurformules

Maak deze opdracht in je schrift

uitwerking

Kijk in je schrift naar je antwoord van de vorming van deze ester.

De hydrolyse is de omgekeerde reactie van de vorming.

Verwissel dus beginstoffen en reactieproducten voor/na de pijl

Vragen die kennis uit H2 + H3 combineren

Welke binding wordt verbroken
bij kraken?

1. atoombinding
2. waterstofbrug
3. vanderWaalsbinding
4. ionbinding

oplosbaarheid

Leg uit op microniveau waarom ethanol en butaanzuur goed oplosen in water en de ester van ethanol en butaanzuur niet

uitwerking

moleculen ethanol en butaanzuur hebben een OH-groep

die H-bruggen kan vormen met watermoleculen

estermoleculen hebben geen OH-groep

waardoor ze geen H-bruggen kunnen vormen met watermoleculen

Deze woorden moeten verplicht in je antwoord staan!

kookpunt

                      STOF A                                                                 STOF B

            Leg uit op microniveau welke stof het laagste kookpunt heeft.

uitwerking

• moleculen van stof A hebben een OH-groep / moleculen van stof B hebben geen OH-groep
• tussen moleculen van stof A komen H-bruggen voor en tussen moleculen van stof B komen vanderWaalsbindingen/molecuulbindingen voor
• de vanderWaalsbinding is zwakker dan een H-brug, dus stof B heeft het laagste kookpunt

als er "/" tussen een antwoord staat, hoef je maar 1 van beiden te noemen

Oplosbaarheid

Laat op microniveau zien dat methaanamine goed oplost in water. Teken twee moleculen methaanamine en 3 moleculen water

uitwerking