Verzorgen SP catheter, VIG

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

SP Katheter

S.B. 2020

Wat is een SP katheter?

SP Katheter

Dat is een katheter via de buikwand

Vlak boven het os pubis

Indicatie voor een sp?

Indicaties

• urineretentie die niet door urethrale katheterisatie (via plasbuis) kan worden opgelost
  
• prostaatontsteking
  
• ondoorgankelijkheid of afwijkingen aan de urethra
  
• bekkentrauma
  
• complicaties bij langdurige katheterisatie
  
• uitgebreide operaties in de schaamstreek
  
• fecale incontinentie die de urethrale katheter continu bevuilt

Wat is de indicatie voor een SP?

1. Als het inbrengen via de urethra niet lukt Als het inbrengen via de plasbuis niet lukt
2. Als de cliënt langere tijd een CAD nodig heeft
3. Steeds terugkerende urineweginfecties
4. Alle antwoorden zijn goed

Wat is een contra indicatie?

Contra indicaties

Blaascarcinoom/ blaastumor

•  Wanneer er een tumor in de blaas aanwezig is, bestaat het risico dat deze tumor tijdens de ingreep geraakt wordt. In dat geval kunnen tumorcellen vrijkomen en dit kan leiden tot lymfe- of hematogene metastasen 

Onderbuikchirurgie in de medische geschiedenis

•  Het risico bestaat dat er verklevingen zijn of dat een darmlus boven op de blaas gelegen is. Deze andere interne organen kunnen in dit geval geperforeerd worden tijdens de plaatsing van de sonde.

Contra indicaties

Stollingsstoornis (verworven)

• Bij een stollingsstoornis kan de patiënt tijdens of na de operatie te veel bloed verliezen. 
• Als de patiënt 20% of meer van zijn totale bloedvolume verliest, bestaat de kans dat er een hypovolemische shock optreedt.

Huidletsels aan de suprapubisch streek

• Wanneer de zorgvrager een wond heeft ter hoogte van de insteekplaats waar de 

suprapubische sonde moet komen, kan de arts de operatie indien mogelijk uitstellen of een

ander alternatief zoeken. 

De voornaamste verworven stollingsstoornissen zijn leveraandoeningen en verworven

hemofilie. De lever is verantwoordelijk voor de productie van stollingsfactoren, waaronder

vitamine K. Bij een verminderde werking van de lever door bepaalde aandoeningen, daalt

het aantal stollingsfactoren waardoor de stollingscascade wordt verlengd. Ook bij inname

van bepaalde medicatie zoals vitamine K-antagonisten (marevan®, marcoumar®) wordt de

stolling vertraagd. De resultaten van het bloedonderzoek worden besproken met de arts en

deze zal de verdere aanpak beslissen. De waarden van de aPTT en INR zijn overeenkomstig

met deze van de aangeboren stollingsstoornissen (Gans, et al., 2009).

Contra indicaties

Obesitas

• Bij zorgvragers met obesitas is er een grotere afstand tussen de blaas en het huidoppervlak,
  

waardoor de plaatsing van de suprapubische sonde moeilijker kan verlopen. 

• Problemen optreden na de plaatsing. Zo kan de sonde afgeklemd worden door een huidplooi, waardoor de urine niet kan afvloeien en lekkage kan optreden

Blaasatrofie

• Een blaas die (door littekenweefsel) sterk verkleind is, wordt een schrompelblaas genoemd.
  

Aangezien de blaas zo veel kleiner is dan normaal, zou de plaatsing van een suprapubische

katheter te veel risico inhouden.

0

Juridische kaders

•  plaatsen van een suprapubisch sonde mag enkel gebeuren door een arts. 
• De eerste wissel, na zes tot twaalf weken, gebeurt eveneens door de arts. 
• Wanneer er zich een fistel (een onnatuurlijke verbinding van een lichaamsholte met de huidheeft gevormd) mag de verpleegkundige de katheter vervangen (duur tot fistel is 10 dagen tot 4 weken).
• Voorbehouden handeling:  dat ze enkel uitgevoerd mag worden mits er een medisch voorschrift is. 

Voordelen SP katheter

Letsel

• minder kans op beschadiging van de meatus of urethra.--> uitscheuren van de plasbuis
• minder kans op het ontstaan van een urethrastrictuur --> plasbuisvernauwing 
  

Grotere Charrière

•  verhogen van de Charrière minder ingrijpende gevolgen. 

Voordelen SP katheter

Minder infecties

• in vergelijking met een blaaskatheter . Wanneer er minder infecties ontstaan, zal er minder antibiotica toegediend worden, wat bijdraagt tot de bestrijding van antibioticaresistente bacteriën.

Voordelen SP katheter

Comfort

• Uit wetenschappelijk onderzoek blijkt dat bij patiënten die zowel een blaaskatheter als een suprapubische sonde hebben gehad, 89% deze laatste optie verkiest. 
• makkelijker te hanteren 
•  wisselingen relatief pijnloos verloopt
•  ok postoperatief (na prostatectomie) worden er lagere pijnscores genoteerd . 
• seksuele activiteit aangenamer en minder pijnlijk in vergelijking met een transurethrale katheter

Voordelen

• De suprapubische katheter kan afgeklemd worden, waardoor de patiënt toch via transurethrale weg kan urineren. 
• Wanneer overwogen wordt om de suprapubische katheter te verwijderen, zal de patiënt eerst moeten urineren via transurethrale weg. 
• Direct hierna kan het residu dat in de blaas achter blijft bepaald worden 
• Meestal mag de sonde verwijderd worden indien het residu minder dan 100 ml bedraagt (wisselend per zorginstelling).

Nadelen aan een sp?

Nadelen SP katheter

Operatie

• Het plaatsen is een invasieve, meestal chirurgische behandeling met verdoving, en hier gaan altijd risico’s mee gepaard. 
• Risico: bloeding of inwendig letsel zoals een darmperforatie.

Urineverlies

• langs de katheter of via transurethrale weg. 
•  door een verstopping of omdat de Charrière te klein is.
• Bij vlokkerige urine in combinatie met een te kleine Charrière zal de katheter namelijk sneller verstoppen. Ook blaasspasmen een veelvoorkomende oorzaak van urineverlies.

Nadelen

Veranderd lichaamsbeeld

• Het hebben van een katheter verandert steeds het lichaamsbeeld, onafhankelijk of het een

suprapubische of een transurethrale katheter is. (Langdurig)

• Emotioneel zeer moeilijk mee hebben.  Meer zelfbewust van hun lichaamook op seksueel  vlak
• Bespreek dit onderwerp helpt bij bij het aanvaardingsproces 
  

Moet je de suprapubisch katheter draaien of dompelen?

1. Draaien wel maar Dompelen mag niet meer
2. Afhankelijk van voorschrift arts, echter dompelen mag niet meer
3. Dagelijks draaien en dompelen
4. Wekelijks draaien en dompelen.

Aandachtspunten

Eerste 5 dagen afdekken met een splitgaas (droog en steriel)

Daarna dagelijks reinigen met water

Observeer de insteekopening op ……..

Desinfecterende zalf (betadinezalf) alleen op voorschrift arts

Draaien op voorschrift arts

Katheter mag “niet trekken”.

Protocol deel 1

Pas handhygiëne toe.

Maak een schoon werkveld en zet daarop de benodigdheden binnen handbereik.

Vraag de cliënt op de rug te gaan liggen.

Trek handschoenen aan.

Verwijder het gebruikte verband- en fixatiemateriaal en gooi dit in de afvalbak.

Inspecteer de huid rondom de fistelopening op roodheid en pusvorming.

Controleer of de katheter goed vastzit, door er voorzichtig aan te trekken.

Maak de fistelopening schoon, werk van binnen naar buiten.

deel 2

Bij een schone fistelopening: schoonmaken met water en washand.

Dep de huid rondom de fistelopening schoon met de washand en water. Werk van binnen naar buiten en zorg dat er geen water langs de katheter naar binnen loopt.

Dep de huid droog met de handdoek.

Bij een vochtige of geïrriteerde fistelopening: schoonmaken met gazen en water.

Leg de gazen in het bakje en overgiet ze met kraanwater uit een flink stromende kraan.

Neem een gaasje en reinig de fistelopening. Werk van binnen naar buiten en maak steeds één streek per gaasje.

Droog de fistelopening met een gaasje.

Gooi de gebruikte gaasjes in de afvalbak.

deel 3

Plaats bij een vochtige fistel een splitgaasje rond de fistelopening en fixeer het.

Fixeer de katheter met fixatiemateriaal op de buik (geen knikken of spanning op de katheter).

Leg de katheter in een boogje.

Fixeer de katheter op de buik.

Controleer of de katheter door beweging niet kan knikken en dat er geen spanning op komt.

Controleer of de urineopvangzak onder het niveau van de blaas hangt en de grond of voeten van de zorgverleners niet raakt.

Trek de handschoenen uit.

Pas handhygiëne toe.

Ruim de materialen op.

Noteer de handeling en bevindingen.