5. Aristoteles vs. Plato

• Filosofie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

5. Aristoteles & Plato

Deze les

• Plato's allegorie van de grot
• Opdracht: Plato's grot
• Aristoteles over de staat en het goede leven
  
• Werkvorm Aristoteles & influencers
  
• Invullen vragenlijst

Plato's grot

• In de grot: afspiegelingen, schaduwen van de echte wereld
• Buiten de grot: hoe de dingen echt zijn
• Combinatie met 'Ideëenleer' van Plato
• Er zijn perfecte Ideëen waaraan alle dingen om ons heen deelnemen
• Wij mensen zien slechts 'weerspiegelingen' van deze Ideëen, net als de gevangenen in de grot
• Alleen de meest wijze personen (filosoofkoningen) kunnen de echte Ideëen aanschouwen
  

Opdracht: Plato's grot

1. Teken Plato's grot. Geef aan waar de gevangenen zitten, waar de schaduwen te zien zijn en hoe de schaduwen gemaakt worden.
2. Voor wie staan de gevangen symbool?
3. Waar staan de schaduwen symbool voor?
4. Zou je de online wereld kunnen zien als een 'nieuwe grot' en de wereld om ons heen als de Ideëenwereld? Waarom wel/niet? Leg uit.

Aristoteles: 

hoe zat het ook weer met ''logos''?

Aristoteles

• Mens = animal rationale 
  
• Maar ook zoön politikon
• Mens als sociaal wezen 
• Doel van de mens: eudaimonia, 'gelukkig zijn' en 'gelukt zijn'
• Arète: de deugd

Het goede leven

• Het streven naar eudaimonia leidt tot een deugdzaam leven
  
• Een deugdzaam persoon weet wat het goede is in een concrete situatie (phronèsis) en wil ook het goede doen
  
• Deugd = het midden tussen twee uiterste
• Energeia: het in werking zijn van de ziel
• Polis (stadstaat) schept ruimte voor zelfontplooiing
  
• Deugdzaam persoon houdt polis in stand

Keerzijde eudaimonia

• Echter: eudaimonia is alleen weggelegd voor de welgestelden met voldoende externe middelen (de aristoi)​
  
• Rijkdom, vrienden, goed uiterlijk​
  
• Aristoteles' ideale staat ook gebaseerd op hiërarchie​
  
• Deugdzaam zijn niet weggelegd voor de massa (Plato!)

Rechtvaardigheid

• Rechtvaardigheid = de volkomen deugd, waarin zowel de theoretische deugden (praktische wijsheid, bedachtzaamheid) als de ethische deugden samenkomen. ​
  
• De rechtvaardige mens weet in elke situatie het juiste midden te kiezen met oog op het gehele goede leven. ​
  
• Rechtvaardigheid is altijd ook gericht op de medemens en de polis. Andersom geldt dat een mens een polis met rechtvaardige wetten nodig heeft om tot bloei te komen. De rechtvaardige gemeenschap en de rechtvaardige mens hebben elkaar wederzijds nodig. ​
  
• Een rechtvaardig mens die zichzelf schikt onder de wetten en het bestuur van de polis is daarom nog steeds vrij. Vrijheid betekent voor Aristoteles niet ‘ik doe waar ik zin in heb’, maar bestaat in de realisatie van de ware deugd. 
  

Werkvorm: Sta op en wissel uit

1. Er komt steeds een stelling op het bord. 
2. Ga na of je het eens of oneens bent met de stelling.
3. Schrijf je antwoord (in steekwoorden) op. 
4. Iedereen gaat staan. 
5. Iemand krijgt de beurt en geeft aan wat zijn standpunt is.
6. Iedereen die een soortgelijke mening heeft, gaat zitten. 
7. Dit gaat door tot iedereen zit. 

 1. Influencers verkopen op social media een leven (het goede leven volgens eudaimonia) dat alleen voor de rijken is weggelegd.​

2. Op sociale media moeten we ook deugdelijk zijn.

3. 'De gewone scrollende mens’ streeft naar een onbereikbaar type geluk.

Invullen vragenlijst

 Ga naar: BSOT.nl

Docentcode: JUE-876

Klas/groep: 4C