6.2 + 6.3

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t, mavo
• Leerjaar 1

Thema 6: Voortplanting bij planten en dieren

Basisstof 2: Bestuiving

Deze les

- Herhaling vorige les

- Nectar en stuifmeel

- Bestuiving

- Insectenbloemen

- Windbloemen

- LessonUpvragen over de uitleg

- Zelfstandig werken

- Afsluiting

kelkblad

stamper

meeldraad

kroonblad

Meeldraad en stamper zijn de .................... van de plant

1. Ademhalingsorganen
2. Voortplantingsorganen
3. Transportorganen
4. Verteringsorganen

De meeldraad is het ............... voortplantingsorgaan

1. mannelijk
2. vrouwelijk

De stamper is het ............... voortplantingsorgaan

1. mannelijk
2. vrouwelijk

Waarom zijn de meeste bloemen fel gekleurd?

Leerdoelen

• Je kunt beschrijven wat bestuiving is
• Je kunt de kenmerken noemen van insectenbloemen en windbloemen

Nectar en stuifmeel

Veel bloemen bevatten nectar = een zoet sap dat insecten aantrekt. 

Bijen verzamelen dit en maken er honing van.

Ook zit er stuifmeel in de bloem. De bij zit onder het stuifmeel en neemt dit zo mee naar een andere bloem.

Bestuiving

• Bij het verzamelen van nectar raakt een bij bedekt met stuifmeel
  
  
  
• De bij neemt het stuifmeel mee naar de volgende bloem (van dezelfde soort)
  
  
• Het stuifmeel komt dan op de stamper (stempel) terecht
  
  
  

Komt het stuifmeel op de stempel van een andere bloem terecht, dan is dit geen bestuiving

Bestuiving

• Bijen verzamelen nectar en maken er honing van voor hun jongen (larven)
  
  
• Ook vlinders, kolibries en vleermuizen leven van nectar en dragen bij aan de bestuiving 

Insectenbloemen

Insectenbloemen = bloemen waarbij insecten zorgen voor bestuiving.

• Grote, opvallend gekleurde kroonbladeren
• Stuifmeel is ruw en kleverig zodat het goed blijft plakken
• Maken relatief weinig stuifmeel
• Veel insecten bestuiven bloemen van 1 soort
  

Windbloemen

Windbloemen = wind zorgt voor bestuiving

• De wind waait het stuifmeel weg
• Kleine en onopvallende bloemen
• Stuifmeel komt per toeval op stempel andere bloem terecht
• Veel licht en glad stuifmeel
• Stempels zijn groot en veervormig

Windbloemen

De helmknoppen hangen meestal buiten de bloem. Het stuifmeel kan daardoor makkelijk weggeblazen worden.

De stempels zijn groot en vertakt. Steken ook meestal buiten de bloem uit -> grotere kans dat er stuifmeel op komt. 

De bij neemt stuifmeel mee naar de volgende bloem. Het komt dan op de ............ terecht

1. Meeldraad
2. Kroonbladeren
3. Stamper
4. Kelkbladeren

Het stuifmeel van een madeliefje komt op de stamper van een boterbloem. Is dit bestuiving?

1. Ja
2. Nee

Welke dieren dragen ook bij aan bestuiving, naast bijen?

Kruisbestuiving: stuifmeel komt op stamper van dezelfde plant

1. Waar
2. Niet waar

Noem drie kenmerken van insectenbloemen

Noem drie kenmerken van windbloemen

Online aan de slag!

Basis:

Basisstof 2 Bestuiving

Opdrachten 1, 2, 3, 4, 6, 7, 8 + Test jezelf

Kader:

Basisstof 2: Bestuiving

Opdrachten 1, 2, 3, 5, 6, 7, 8, 9, 10 + Test jezelf

Thema 6 Voortplanting bij planten en dieren

Basisstof 6.1 Bloemen

Basisstof Bevruchting

Afsluiting

Deze les

- Herhaling bloemen en bestuiving

- Uitleg bevruchting

- Zelfstandig werken (inplannen SO bloem, bestuiving en bevruchting)

- Afsluiting

Herhaling

Onderdelen van de bloem

Windbloemen en insectenbloemen

Bestuiving

Tweeslachtige bloem

Eenslachtige bloem (mannelijk)

Eenslachtige bloem (vrouwelijk)

In de afbeelding zie je een foto van een bloem. 

Een bloem bestaat uit delen.

Sleep de cijfers naar de juiste namen van de bloem

kelkblad

kroonblad

deel van de meeldraad

deel van de stamper

1

2

3

4

veel stuifmeel

weinig stuifmeel

opvallende bloem

onopvallende bloem

maakt geen nectar

maakt nectar

stempel hangt uit de bloem 

stempel zit in de bloem

Welke vorm van bestuiving?

Kruisbestuiving

Zelfbestuiving
(binnen eigen bloem)

Geen bestuiving

Geen bestuiving

Zelfbestuiving (binnen zelfde plant)

Geen bestuiving

Doel van deze les:

Je kunt beschrijven hoe de bevruchting bij zaadplanten verloopt

Je kunt de veranderingen in het zaadbeginsel na bevruchting beschrijven

Stamper

(het dikke gele deel in het midden)

Vrouwelijke voortplantingsorgaan:

Stamper: stempel, stijl en vruchtbeginsel

Stempel

1

Stijl

2

Vruchtbeginsel

3

Vrouwelijk voortplantingsorgaan

Stamper

D

De stamper is het vrouwelijke deel van de bloem. Het bestaat uit een stempel, stijl en vruchtbeginsel (met eicellen). 

Onderdelen van de stamper

zaadbeginsel

Stempel

Eicel

Vruchtbeginsel

Bloemkelk

Stijl

Stamper

Zaadbeginsel

Vruchtbeginsel

Het vruchtbeginsel (dikke gedeelte van de stamper) wordt uiteindelijk de vrucht. Daar binnen liggen zaadbeginsels, die worden uiteindelijk zaden.

Vorming van de vrucht

Uiteindelijk groeit zo'n zaadje uit tot een nieuwe plant

Hoe heet onderdeel 1?

1. Vruchtbeginsel
2. Zaadbeginsel
3. Helmknop
4. Stempel

Hoe heet onderdeel 4?

1. Stijl
2. Stuifmeelbuis
3. Eicel
4. Helmdraad

Hoeveel zaadbeginsels zie je hier?

1. 1
2. 2
3. 5
4. 10

Welk deel groeit uit tot de vrucht?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Kijk goed!
Heeft hier bestuiving plaatsgevonden?
Heeft hier bevruchting plaatsgevonden?

1. wel bestuiving, geen bevruchting
2. zowel bestuiving als bevruchting
3. geen bestuiving, wel bevruchting
4. geen bestuiving, geen bevruchting

Zelfstandig werken

Basis: 6.4 opgaven 1 t/m 6

Kader: 6.3 opgaven 1 t/m 8

Mavo: 6.3 opgaven 1 t/m 8

Afsluiting

Inplannen SO bloem, bestuiving en bevruchting