Tl-1 - 2.2 Botten bewegen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 1

Planning

Herhaling 2.1 (SO stof)

Theorie 2.2

Voorbereiding SO

Pak opdracht 18 (p. 76 erbij)

Oma, want oma heeft veel kalk en minder lijmstof in haar botten. Daardoor zijn haar botten minder buigzaam en breken makkelijker.

Bij welk nummer zien we de hals werverls?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Wat is nummer 1 en wat is nummer 2?

1. 1 = middenvoetbeentjes, 2 = kleinewortelbeentjes
2. 1 = middenvoetbeentjes, 2 = voetwortelbeentjes
3. 1 = middenwortelbeentjes, 2 = kleinewortelbeentjes3
4. 1 = middenwortelbeentjes, 2 = kleinewortelbeentjes

Je krijgt een bal op je borst maar je longen deuken niet helemaal in. Dit komt door de functie van het skelet:

1. Beweging
2. Bescherming
3. Vorm
4. Stevigheid

Wat zijn ledematen?

1. De armen en benen
2. De handen en voeten
3. De borstkas
4. De schedel

Je krijgt een bal op je borst maar je longen deuken niet helemaal in. Dit komt door de functie van het skelet:

1. Beweging
2. Bescherming
3. Vorm
4. Stevigheid

2.2 botten bewegen

Hoe zitten botten aan elkaar?

1. Vergroeiing 
2. Naadverbinding 
3. Kraakbeen
4. Gewricht 

Werking van gewricht

1. Kogelgewricht 

2. Scharniergewricht

3. Rolgewricht 

1. Vergroeiing

• Soms zijn botten vergroeid tot één geheel dat je niet kunt bewegen. 
  
  
• Hoe heet dit bot?
  
  
• Heiligbeen = helemaal vergroeid, niet meer los van elkaar 

2. Naadverbinding

Je schedel bestaat uit een aantal platte botten die stevig en onbeweeglijk aan elkaar vastzitten. 

3. Kraakbeen

• Sommige botten met kraakbeen aan elkaar (bv. ribben aan borstbeen)
  
  
• Kraakbeen =  buigzaam is --> ribben beetje bewegen bij ademhalen
  
  
• In je wervelkolom zitten ook kraakbeenverbindingen: de kraakbeenschijven

4. Gewricht

• Ee meest beweeglijke verbinding tussen botten
  
  
• Wie weet voorbeeld van gewricht?
  
  
• Welk bot wordt bewogen in plaatje?
• Je dijbeen!

Hoe werkt een gewricht

• De bolle gewrichtsknobbel past precies in de gewrichtskom. 
  
  
• Zo kunnen de botten bewegen.

Hoe werkt een gewricht

• Op de gewrichtsknobbel en in de kom zit een dun laagje kraakbeen.
  
  
• Door dat kraakbeen bewegen botten makkelijk langs elkaar en slijten ze niet.

Hoe werkt een gewricht

• Het gewrichtskapsel is een taai vlies dat helemaal om het gewricht zit. 
  
  
• Het gewrichtskapsel houdt de botten bij elkaar en beschermt het gewricht. Het gewrichtskapsel maakt gewrichtssmeer
  
  
• Door het gewrichtssmeer beweegt het gewricht soepel.

Hoe werkt een gewricht

• Gewrichtsbanden verstevigen gewrichten
  
  
• Alle gewrichten die zwaar werk moeten verichgten. Zoals?
  
  
• Kniegewricht / enkelgewricht

2.2 (p. 82)

Maken 1 t/m 9 

3 soorten gewrichten:

1. Kogelgewricht

2. Scharniergewricht 

3. Rolgewricht 

1. Kogelgewricht 

• Meest beweeglijk (vb. is schouder)
  
  
• De ronde knobbel (kogel) draait in de kom van je schouderblad 
  
  
• Smash met tennis, is helemaal ronddraaien

kogelgewricht

2. Scharniergewricht

• Waar zit een scharniergewricht?
  
  
• Elleboog: verbinding tussen ellepijp en opperarmbeen.
  
  
• De ellepijp  één richting heen en weer, zoals  deur die open en dicht gaat. 
  
  
• Voorbeeld: iets optillen

scharniergewricht

3. Rolgewricht

• Je kunt je onderarm draaien dankzij een rolgewricht. Dat rolgewricht is een verbinding tussen spaakbeen en ellepijp.
  
  
• Het spaakbeen rolt om de ellepijp. De ellepijp zit aan de kant van de pink.
  
  
• Je gebruikt het rolgewricht bij het open- en dichtdraaien van een kraan.

2.2 (p. 82)

Maken 10 & 11

Een gewricht wordt bij elkaar gehouden door....

1. kapselbanden
2. gewrichtsbanden
3. kapselbanden en gewrichtsbanden
4. spieren

Wat zit er tussen de wervels?

1. Kraakbeen
2. Botten
3. Kapselbanden
4. Gewrichten

Welk gewricht is dit?

1. kogelgewricht
2. scharniergewricht

Welk gewricht is dit?

1. kogelgewricht
2. scharniergewricht

Welke beenverbinding kun je NIET bewegen?

1. Gewricht
2. Naadverbinding
3. Kraakbeenverbinding

Hoe noem je deze beenverbinding?

1. Gewricht
2. Vergroeid
3. Kraakbeen
4. Naad

Gewricht

Naad

Vergroeid

Kraakbeen

Naadverbinding

Vergroeid

Gewricht

Kraakbeen

Veel beweging

Geen beweging

Beetje beweging

Welk gewricht is dit?

1. kogelgewricht
2. rolgewricht
3. scharniergewricht

Het gewricht in de schouder is een:

1. Schaniergewricht
2. Kogelgewricht

Wat goed leren voor de SO?

Alle plaatjes met namen van botten!

Functies van het skelet

Samenstelling bot: verschil leeftijd etc.