- Landschap gevormd na de laatste ijstijd (10 000 jaar geleden)
- Zeespiegel steeg: vorming zeeklei in West-NL
- Ontstaan moerassen door afsluitingen gebieden: vorming veen
- Mensen legden terpen aan, daarna bedijking en turfwinning
- Mensen legden grote gebieden droog met behulp van molens: droogmakerijen