Les 26 november - §2.3 Rome

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 1

§2.3 Het Romeinse Rijk

Van dorp tot wereldrijk 

Van dit ->

Naar een wereldrijk met zo'n 46 landen.

Van welke landen weet je al dat ze binnen het Romeinse Rijk vielen?

Lesdoelen:

1) Je kunt uitleggen wie er mogen meebeslissen in een monarchie, aristocratie en democratie.

2) Je kunt de bestuursvormen monarchie, republiek en keizerrijk in chronologische volgorde (van oud naar nieuw) binnen de Romeinse geschiedenis plaatsen.

3) Je kunt uitleggen wat de limes was en hoe de limes er in Nederland uitzag. 

Chronologische volgorde

In volgorde van tijd, van later naar eerder.

Zoek in 2.2 en 2.3 de woorden monarchie, aristocratie, republiek en democratie op. Schrijf voor elk begrip de betekenis op en wie in deze bestuursvormen de macht heeft.

Bestuursvormen:

Monarchie (alleen - heersen):

= één bestuurder (koning of keizer) die de macht heeft door erfopvolging.

Aristocratie (de besten regeren):

= de macht in handen van een kleine groep rijke mensen

Democratie (het volk regeert):

= het volk kiest zijn leiders 

Republiek = een land zonder koning of keizer

Gezamenlijk lezen: 2.3.1

Programma:

- Uitleg politieke geschiedenis Rome

- Opdracht tijdlijn Rome

- Opdracht bestuursvormen

- Uitleg uitbreiding Romeinse Rijk

- Opdracht grenzen van het Romeinse Rijk

- Opdrachten Tijd voor Geschiedenis (?)

Rome onder de Etrusken

- Rond 750 v.C. onderdeel van de monarchie van de Etrusken. 

- Rond 509 v.C. Romeinse opstand tegen de Etrusken.

Stichting van de Romeinse Republiek

- Na het verdrijven van de Etrusken wordt Rome een republiek.

- In een republiek de macht niet in handen is van een keizer of koning, maar van een gekozen hoogste leider. Maar het was geen democratie...

- Rome werd geleid door een senaat. De senaat bestond uit rijke en invloedrijke mannen uit de machtigste families van Rome. Als senator werden zij voor het leven benoemd. Om hun kleine aantal, rijkdom en macht is daarom sprake van Romeinse aristocratie.

Republiek gaat over de vraag wat voor staatshoofd een land heeft.

Democratie gaat over de vraag hoe de macht verdeeld is/wie er mag meebeslissen.

"Nederland heeft een koning, dus geen republiek. Maar we mogen wel stemmen, dus het is wel een democratie."

"Amerika heeft geen koning, maar een president, dus het is een republiek én een democratie."

De val van de senaat

- Sterke legerleiders werden steeds populairder onder de bevolking, zo ook Julius Caesar.

- Na een burgeroorlog greep Caesar de macht en benoemde zichzelf als dictator.

- De aristocratie was niet blij met Caesar. In 44 v.C. werd hij vermoord in een complot.

De opvolging van Caesar

- Na de dood van Caesar volgde zijn adoptiezoon/achterneef Octavianus hem op. Dit leidde opnieuw tot een burgeroorlog. 

- Octavianus won de burgeroorlog in 27 v.C. en gaf zichzelf de titel Augustus (de Verhevene).

- Augustus zei de republiek te herstellen, maar stichtte feitelijk een keizerrijk. Hij werd bewust een keizer ipv koning.

- Onder het bewind van Augustus kwam de Pax Romana: de Romeinse vrede.

Maak: opdrachten 1 t/m 5 + 9

Bespreken:

Opdracht 1, 2a, 3c, 5, 9d, 9e

Lesdoel 1:

1) Je kunt uitleggen wie er de macht heeft in een monarchie, aristocratie en keizerrijk en deze bestuursvormen in chronologische volgorde (van oud naar nieuw) binnen de Romeinse geschiedenis plaatsen.

Monarchie

Aristocratie

Democratie

De leider van de republiek wordt gekozen door een kleine groep rijke, machtige mannen.

De leider van de republiek wordt gekozen door het volk. 

Het land heeft één leider die zijn macht heeft verkregen door erfopvolging.

Een kleine groep rijke families bestuurd het land.

De bevolking kiest zelf hun leiders.

Keizerrijk

Monarchie

Republiek

Maak een tijdlijn

Geboren

Peuterspeelzaal

Kleuterklas

Cito-toets

Middelbare    1 mavo

Middelbare    3 havo

havodiploma

HBO

Universiteit

Rabobank

ING

ONC Parkdreef

Maak een tijdlijn

A) ) Octavianus wint de burgeroorlog en benoemt zichzelf tot Augustus (de Verhevene). 

B) Rome valt onder de monarchie van de Etrusken

C) Rome wordt een republiek.

D)  Rome komt in opstand tegen de Etrusken.

E) Octavianus volgt Caesar op. Een burgeroorlog volgt.

G) Onder leiding van Octavianus/Augustus ontstaat de Romeinse vrede

H)  Julius Caesar grijpt de macht in Rome en wordt een dictator. 

F) Julius Caesar wordt vermoord.

Controleer jezelf!

B

D

C

H

F

E

A

G

Rome -> Leiden ong. 1300 km

Romeins imperialisme

- De Romeinen veroverden veel gebieden buiten Italië. Dit noemen we imperialisme

Imperialisme = Het uitbreiden van het grondgebied en de macht van een land of rijk door ander gebied te veroveren en andere volken te overheersen

Uitbreiding tot aan de dood van Caesar

Schrijf zoveel mogelijk huidige landen op die binnen het Romeinse Rijk vielen. 

 Gebruik alleen de kaart die op het bord staat.

Wat valt je op aan Nederland?

De grens:

- Inwoners van veroverde gebieden nam gauw delen van de Romeinse cultuur over. Maar niet alle volken lieten zich zomaar overheersen. In Nederland boden de Germanen verzet.

 -De Romeinen wisten niet alle Germanen te verslaan. Hier kwam de grens van rijk.  De grens van het Romeinse Rijk staat bekend als de limes.

De limes in Nederland.

Zoek in tweetallen zoveel mogelijk huidige plaatsnamen op.

Wat valt je op aan de grens in Nederland?

Gebruik de kaart op de achterkant van het blad. Op de kaart zie je Romeinse nederzettingen in Nederland. Sommige plaatsnamen zijn afgedekt met nummers. Schrijf voor elk nummer de huidige plaatsnaam op. Gebruik alleen de kaart van Google Maps!

 Zoek de ontbrekende plaatsnamen op aan de hand van de Romeinse namen en vul je lijstje hierboven aan.

1) Katwijk

2) Leiden

3) Rijswijk/Wijk bij Duurstede

4) Nijmegen

5) Alphen a/d Rijn

6) Voorburg

7) Utrecht

Op de kaart staat een volk vermeld dat niet onder de Romeinen viel, maar dat we vandaag de dag wel kennen in Nederland. Welk volk is dit?

Lesdoel 2:

 Je kunt uitleggen wat de limes was en je kunt de limes op de Nederlandse kaart aanwijzen. 

Verdediging van de grenzen

Langs de limes stonden verschillende forten en legereenheden om de grenzen te bewaken. Tussen de forten werden wegennetwerken aangelegd voor de soldaten. 

Waarvoor zouden die wegen nog meer handig kunnen zijn?

Alle wegen leiden naar Rome

Exitcard

Schrijf op:

Twee dingen die je hebt geleerd.

Één ding dat je interessant vond.

Één ding waar je nog een vraag over hebt. 

Huiswerk:

Maak §2.3 opdrachten:

1 t/m 5 en 9 t/m 15

Druk op inleveren als je klaar bent!