2.4 - Kweken van cellen en organen

• Biologie
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 4

2.4 - Kweken van cellen, weefsels en organen

tabel 79A BiNaS

Vorige les

Celdeling

Mitose

Mutaties

Wat is de juiste volgorde van celcyclus?

1. G1 - G2 - S - M
2. S - G1 - G2 - M
3. G1 - S - G2 - M
4. M - S - G2 - G1

Hoe noemen we de twee identieke DNA-moleculen die ontstaan na de verdubbeling?

In welke fase van celcyclus deelt het DNA zich?

1. G1
2. G2
3. M
4. S

Hoeveel chromosomen heeft een menselijke cel?

1. 23
2. 36
3. 40
4. 46

Zet de fasen van mitose op de juiste volgorde

1

2

3

4

Profase

Anafase

Telofase

Metafase

Doelen van de les

Je beschrijft hoe mensen via biotechnologie nuttige producten kunnen maken.

Je legt uit hoe mensen stamcelkweek gebruiken voor medische toepassingen.

Je legt uit dat transplantaties met niet-lichaamseigen weefsels of organen tot afstoting kunnen leiden.

Transplantaties

Wat houdt orgaantransplantatie in?

Transplantaties

Orgaan van een donor afgestaan aan een ontvanger

- Lange wachtlijsten

- Risico: immuunsysteem reageert op lichaamsvreemde cellen 

-> eiwitten hebben een onbekende vorm -> Afstoting

- Medicatie kan dit voorkomen -> groot risico door zwakte van ontvanger

Transplantaties

Kunstmatig organen maken

Eigen lichaamscellen gebruiken?

Organen maken

Moeilijk nieuwe organen te maken: bestaan uit weefsels die samenwerken

Luchtpijp is het 'makkelijkste': bestaat maar uit 1 type weefsel

Gebruik van stamcellen: cellen met de mogelijkheid zich te ontwikkelen tot verschillen typen cellen

Organen maken

Gebruik van stamcellen: cellen met de mogelijkheid zich te ontwikkelen tot verschillen typen cellen

Stamcellen: in darmen en huid, vanwege snelle slijtage

Ook deze stamcellen zijn beperkt

Stamcellen van embryo kunnen nog ALLE soorten cellen worden

Bacteriën maken medicijnen

Bacteriën delen snel en nemen makkelijk vreemd DNA op via plasmide (ringvormig stukje DNA) [Binas 79A]

Biotechnologie -> bacteriën/schimmels gebruiken voor de aanmaak van stoffen of producten

Bacteriën maken medicijnen

Insuline wordt gemaakt door bacteriën, hierdoor snelle productie

Genetisch gemodificeerd: aangepast organisme, bevat DNA dat het van nature niet heeft

Eigen medicijnen maken

Stamcellen van suikerpatiënten uit alvleesklier

Hierin wordt het gen gebracht voor aanmaak insuline

Cellen worden opgekweekt en weer ingebracht bij patiënt

Weefseltechnologie