BS 3.3: Kruisingen

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g
• Leerjaar 3

BS 3.3: Kruisingen

Planning

1. Terugblik basisstof 3.2
2. Leerdoelen
3. Uitleg basisstof 3.3
4. Opdrachten maken
5. Wat hebben we geleerd?

Terugblik basisstof 3.2

1. Wat is homozygoot?
2. Wat is heterozygoot?
3. Wat is dominant?
4. Wat is recessief?
5. Wat is intermediair fenotype?
6. Hoe schrijven we de letters en combinaties?

Leerdoelen

• Je kunt een kruisingsschema opstellen
• Je kunt bij een gegeven kruising genotypen en fenotypen van ouders en/of nakomelingen afleiden

Kruisen

• Fokkers houden zich bezig met het voortplanten van dieren om bepaalde erfelijke eigenschappen door te geven
  
• Zo willen ze een bepaalde vachtkleur, grootte of ander kenmerk
  
• Dit doen ze door dieren met elkaar te kruisen
  

Kruisingen

Bij kruisingen maken we gebruik van bepaalde letters

• P = ouders (parentes)
  
• F1 = kinderen (filii)
  
• F2 = kinderen van kinderen
  

Voorbeeld kruising

• Bij labradors is het gen voor een zwarte vacht dominant = hoofdletter dus A
  
• Gele vacht is recessief = kleine letter dus a
  

Een zwartharig homozygoot vrouwtje paart met een geelharig mannetje

Welke kleuren krijgen de kinderen (F1)?

Stap 1: fenotype en genotype bepalen

Fenotype ouders = een zwartharig homozygoot vrouwtje paart met een geelharig mannetje

Wat is dan het genotype?

 

Stap 1: fenotype en genotype bepalen

Fenotype ouders = een zwartharig homozygoot vrouwtje paart met een geelharig mannetje

Wat is dan het genotype?

Vrouwtje: AA

Mannetje: aa

 

Stap 2: wat kan er in de geslachtscellen doorgegeven worden?

Geslachtscellen geven maar 1 allel van een genenpaar door

• Vrouwtje = AA
  
• Dus in een eicel kan niks anders dan A voorkomen
  

• Mannetje = aa
  
• Dus in een zaadcel kan niks anders dan a voorkomen
  

Stap 2: wat kan er in de geslachtscellen doorgegeven worden?

Zou er een heterozygoot zijn, dan heb je dus verschillende opties!

Stel het zwarte vrouwtje had Aa gehad, dan had ze zowel een A als een a door kunnen geven.

Vrouwtje = AA

Mannetje = aa

Wat is het fenotype van de honden van F1?

Samen oefenen

Krullend haar = dominant (A)

Steil haar = recessief (a)

Vrouw met steil haar krijgt kinderen van man met krullen

• Wat is het genotype van de vader?

Wat is het fenotype van kind P?

Aa

Aa

aa

A

a

Aa

Wat zijn de verhoudingen bij fenotype en genotype van de kinderen?? 

Opdrachten maken

• BS 3.1: opdrachten 1, 2, 4, 5 en 6
• BS 3.2: opdrachten 1, 2, 4, 5 en 6
• BS 3.3: opdrachten 1, 2, 4 en 5