HOOFDSTUK 1 - ONDERSTEUNEN VAN DE CLIENT

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 1

HOOFDSTUK 1 - ONDERSTEUNEN VAN DE CLIENT

Periode 3

LICENTIE MODULE 5: 

Communiceren en ondersteunen in de maatschappelijke zorg

Paragraaf 1 en 2

• Je kunt uitleggen wat het ondersteunen van de cliënt in de maatschappelijke zorg inhoudt.
  
• Je kunt benoemen welke factoren van invloed zijn bij het begeleiden van de cliënt.

 

Begeleiden 

betekent: vergezellen, met raad en daad bijstaan, ondersteunen. 

Daarbij sta je als (persoonlijk) begeleider naast de cliënt en niet boven hem. Ook al ben jij de professional, het is niet aan jou om te bepalen wat goed is voor de cliënt. 

SLEEPOPDRACHT 7 LEEFGEBIEDEN

ZINGEVING

WONEN

FINANCIËN

SOCIALE 

RELATIES

LICHAMELIJKE 

GEZONDHEID

PSYCHISCHE GEZONDHEID

WERK EN ACTIVITEITEN

drijfveren * betekenis * dromen en verlangens

cultuur en waarden * spiritualiteit * motivatiestest

huisvesting * buurt of wijk * vervoer * huishoudelijke

dagelijkse levensverrichtingen (HDL*)

inkomen * uitgaven * bestedingspatroon * administratie

* verzekeringen * financiële zorg voor anderen

gezin * familie * relaties en vrienden * buurtgenoten

professionele contacten * sociale vaardigheden *social media

 

eten * drinken * sport * bewegen * zelfzorg * fysieke

conditie * ziekte * handicap

welbevinden * zelfzorg * autonomie * ziekte * handicap

werk (betaald of onbetaald) * dagactiviteiten * activiteiten

* opleiding en scholing * vrijetijdsbesteding

Het kan  zijn dat de cliënt niet in staat is aan te geven wat zijn ondersteuningsvraag is door...

Wat zou je doen?

Ook al ben jij de professional, het is niet aan jou om te bepalen wat goed is voor de cliënt. Het gaat om zijn of haar behoefte.....

Is de behoefte van de cliënt altijd wat goed is voor de cliënt?

Bedenk bij de volgende situaties wat je uitdaging is. 

Beantwoord de volgende situatie in groepen van 2

Situatie JAN:
Je begeleidt een cliënt, Jan, die een verstandelijke beperking heeft en zelfstandig woont. Jan heeft een sterke behoefte aan onafhankelijkheid en wil graag zelf beslissingen nemen. Op een dag merk je dat Jan zijn medicatie niet heeft ingenomen, wat essentieel is voor zijn gezondheid. Wanneer je hem hierop aanspreekt, geeft hij aan dat hij zich beter voelt zonder de medicatie en daarom heeft besloten deze niet meer te nemen.

Uitdaging situatie Jan:

Je weet dat het niet innemen van de medicatie op lange termijn schadelijk kan zijn voor Jan's gezondheid. Echter, je mag niet voor hem bepalen en moet zijn behoefte aan autonomie respecteren.

Situatie Peter:
Gezondheidskeuzes: Je begeleidt Peter, een oudere cliënt met diabetes, die graag zijn eigen maaltijden bereidt. Peter houdt van zoet eten en wil niet stoppen met het eten van suiker, ondanks de risico's voor zijn gezondheid.

Uitdaging situatie Peter

Gezondheidskeuzes

De uitdaging hier is om Peter's recht op zelfbeschikking te respecteren, zelfs als zijn keuzes schadelijk kunnen zijn voor zijn gezondheid. Het is belangrijk om hem te informeren over de risico's en hem te ondersteunen bij het maken van gezondere keuzes, zonder zijn autonomie te ondermijnen. Dit vereist geduld en empathie, omdat je zijn gevoelens en wensen moet respecteren terwijl je zijn welzijn in gedachten houdt.

Situatie Maria:
Je begeleidt Maria, een cliënt met een lichte verstandelijke beperking, die graag zelfstandig haar financiën beheert. Ze heeft echter de neiging om impulsieve aankopen te doen, wat leidt tot financiële problemen. Maria wil graag een dure gadget kopen, maar je weet dat ze hierdoor haar huur niet kan betalen.

Uitdaging situatie Maria

De uitdaging in deze situatie is om Maria's autonomie en wens om zelfstandig haar financiën te beheren te respecteren, terwijl je haar tegelijkertijd probeert te beschermen tegen financiële problemen. Het is moeilijk om de balans te vinden tussen het geven van advies en het niet overnemen van haar beslissingen. Je moet haar helpen de gevolgen van haar keuzes te begrijpen zonder haar het gevoel te geven dat je haar controleert.

Situatie LISA:
Sociale Interacties: Je begeleidt Lisa, een cliënt met autisme, die moeite heeft met sociale interacties. Ze wil graag naar een druk evenement gaan, maar je weet dat dit haar kan overweldigen en angstig kan maken.

Uitdaging situatie Lisa

Uitdaging: De uitdaging in deze situatie is om Lisa's wens om nieuwe dingen te proberen en sociale interacties aan te gaan te ondersteunen, terwijl je haar tegelijkertijd helpt om met mogelijke stress en angst om te gaan. Het is moeilijk om haar te helpen zich voor te bereiden op het evenement zonder haar te ontmoedigen of haar angst te vergroten. Je moet een balans vinden tussen het bieden van ondersteuning en het respecteren van haar autonomie.
 

Les 1: opdrachten

Module 5 - hoofdstuk 1

Paragraaf 3

• Je kunt uitleggen hoe je je begeleiding afstemt op de zelfredzaamheid, het zelfmanagement en de zelfregie van de cliënt.
  
• Je kunt uitleggen wat ondersteunings- en begeleidingsmethodieken inhouden.

Voorbeelden van begeleidingsmethodieken zijn:

oplossingsgericht werken;

achtfasenmodel;

competentiegericht begeleiden;

triple-C;

reminiscentie;

presentiebenadering;

empowerment.

Quizlet

oefenen met quizlet de verschillende definities en begeleidingsmethodieken van Hoofdstuk 1

quizlet.com

Opdracht

Koppel de begeleidingsmethodieken aan de korte casus. 

Op welke manier kun je de zelfredzaamheid en mate van zelfmanagement van de cliënt in kaart brengen?

Vanuit een intrinsieke motivatie zul je meer bereiken met de cliënt dan wanneer je extrinsiek gemotiveerd bent.'

Wat wordt er bedoeld met deze uitspraak?

Opdrachten

Module 5 - hoofdstuk 1

Paragraaf 4

• Je kunt uitleggen hoe je ondersteunings- en begeleidingsmethodieken kunt inzetten bij de begeleiding van cliënten

Van begeleidingsmethodiek tot missie

Het komt ook voor dat ondersteunings- en begeleidingsmethodieken uitgroeien tot de missie of kernwaarde van een zorgorganisatie. 

De organisatie neemt dan de principes van de methodiek als uitgangspunt voor het totale aanbod aan hulpverlening. 

Persoonsgerichte begeleiding

Bij de persoonsgerichte begeleiding is de begeleiding afgestemd op de persoonlijke behoeften, wensen en voorkeuren van de cliënt. Je benadert de cliënt als mens en niet als iemand met een ziekte, aandoening of een beperking.

Belevingsgerichte begeleiding

Bij de belevingsgerichte begeleiding sluit je aan bij de belevingswereld en gevoelens van de cliënt. Het doel is dat je het welbevinden van de cliënt verbetert of op hetzelfde niveau houdt. Als (persoonlijk) begeleider ga je uit van de mogelijkheden en van wat de cliënt kan. 

Belevingsgerichte begeleiding

Bij de belevingsgerichte begeleiding sluit je aan bij de belevingswereld en gevoelens van de cliënt. Het doel is dat je het welbevinden van de cliënt verbetert of op hetzelfde niveau houdt. Als (persoonlijk) begeleider ga je uit van de mogelijkheden en van wat de cliënt kan. 

Bewegingsgerichte begeleiding

Bij de bewegingsgerichte begeleiding ga je de beweegmogelijkheden van de cliënt benutten. Dit doe je door samen met de cliënt bewust te gaan bewegen, bijvoorbeeld door tijdens een gesprek een wandeling te maken in plaats van aan tafel te zitten.

Paragraaf 5

• Je kunt uitleggen hoe je de begeleiding afstemt op de individuele cliënt

In de beroepspraktijk krijg je te maken met culturele verschillen. Als (persoonlijk) begeleider houd je hier in de begeleiding van de cliënt rekening mee.

Humor - wanneer wel en wanneer niet?

Tast het gevoel voor humor van de cliënt af

Pas op dat andere cliënten geen last hebben van jouw humoristische interventie. Zorg ervoor dat de cliënt weet dat hij ook met serieuze zaken bij jou terecht kan.

Pas je humor aan het cognitieve vermogen van de cliënt aan. 

Wees voorzichtig met humor bij cliënten met een psychiatrisch ziektebeeld. Hoe grappig de overtuigingen van iemand met een psychose ook kunnen zijn, voor de cliënt is het op dat moment de realiteit.

Let op je timing; maak geen grappen tegen iemand die net slecht nieuws gekregen heeft. Maak geen verkeerde grappen, dus geen racistische of seksistische grappen.

Twee cliënten dezelfde problematiek ander verhaal.

Twee cliënten zijn tegelijkertijd opgenomen in een verslavingskliniek. Ze hebben een afkickperiode achter de rug en zijn nu drie maanden clean. Beide cliënten gaan anders om met hun problematiek. De ene cliënt heeft een (persoonlijk) begeleider nodig die hem ondersteunt in zijn herstel. De andere cliënt heeft juist een persoonlijk begeleider nodig die haar aanspreekt op haar gedrag.
Welke begeleiding bij de cliënt past, is afhankelijk van zijn:

Opdrachten

Module 5 - Licentie hoofdstuk 1