Geschiedenis Hfst 3: paragraaf 3.2 democratie in Nederland

• Geschiedenis
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 2

Burgers en stoommachines

paragraaf 3.2 Democratie in Nederland

Wat gaan we doen? 

• Terugblik Franse revolutie en Bataafse Republiek 
• Bestuur van nerderland voor 1848 en na 1848 

Luister de geluidsfragmenten en bekijk de filmpjes. 

Beanwoord de vragen

Leerdoel

Aan het eind van deze paragraaf kun je herkennen en uitleggen hoe Nederland werd geregeerd vóór en ná 1848

1789: 

De Franse Revolutie

• Strijd voor vrijheid, gelijkheid en broederschap

• Einde aan Koninkrijk Frankrijk

• Meer gelijkheid: einde aan de standenmaatschappij

• Een grondwet

1795-1801: 

Bataafse Republiek

• Revolutie o.l.v. de Patriotten: zij willen meer van het volk (...en zijn wel klaar met de Oranjes)

• De Patriotten krijgen hulp van de Fransen

• Frankrijk bezet Nederland (1795-1813) en erfstadhouder Willem V moet vluchten naar Engeland

Hoe heette de eerste koning van de Nederlanden?

1. Willem I
2. Willem V
3. Lodewijk Napoleon
4. Napoleon

Willem I komt aan op Scheveningen (1813)

1815: Verenigd Koninkrijk der Nederlanden

• Napoleon verslagen bij Waterloo

• Zoon van prins Willem V wordt koning Willem I

• Verenigd Koninkrijk der Nederlanden: Nederland, België en Luxemburg

Koning-Koopman

• Willem I wil van Nederland een modern land maken.
• Om dit te kunnen betalen richtte hij de Nederlandsche Handelsmaatschappij (NHM) op en De Nederlandsche Bank.

Wat zijn de sterke kanten van het Zuiden?

1. Handelaren
2. Textielindustrie
3. Visserij

Wat is de sterke kant van het Noorden?

1. Handelaren
2. Textielindustrie
3. Visserij

Hoe moesten de producten worden vervoerd in deze moderne economie?

1. Trekschuit
2. Lopend
3. paard en wagen
4. Stoomtrein

Noem twee voordelen van de stoomtrein?

Noem twee bedrijven die Koning Willem 1 sticht?

Belgische Revolutie

1830

• Tijdens de viering van de verjaardag van koning Willem I in Brussel, slaat de vlam in de pan en komt het volk in opstand.

• Ruim een maand later roepen de Belgen hun onafhankelijkheid uit

1830-1839: België wordt onafhankelijk

Oorzaken:

• Nederlands officiële taal

• Protestantse geloof is de staatsgodsdienst: België is katholiek

• Belangrijke banen vaak in handen van Nederlanders

• Nederland wordt voorgetrokken
  

Gevolgen

• 1831: Leopold I wordt de eerste Belgische koning
  
• 1831: Tiendaagse Veldtocht
• 1839: onder internationale druk erkent Willem I de onafhankelijkheid
• 1840: Willem I treedt af

Wat vind jij?
Heeft België een fout gemaakt door onafhankelijk te worden van Nederland, legt uit waarom?

1840-1848: 

Koning Willem II

• Conservatief: geen ruimte voor veranderingen

• Regeert, min of meer, als absolute vorst

• Moet niets weten van democratie

• Moeizame relatie met zijn vader

Hoe zag het bestuur van Nederland er uit 

tussen 1815-1848?

Onrust in 1848

• De ‘erfgenamen van de Franse Revolutie’, de Liberalen, komen tot de conclusie: "Alles is weer hetzelfde als vóór de Franse Revolutie!"

• Overal zitten er weer koningen op de Europese tronen en ondanks 'een grondwet' is er maar weinig democratie.
• Er breken rellen uit in Frankrijk, Duitsland, Oostenrijk en Italië

Paniek bij de vorsten

in heel Europa!

Ook in Den Haag...
...koning Willem II wordt 'in één nacht' liberaal

Gevolgen

• De leider van de Nederlandse Liberalen: Johan Rudolf Thorbecke maakt een nieuwe grondwet:
  

1. Koning is onschendbaar
2. Ministeriële verantwoordelijkheid

• Dit betekent: de ministers zijn verantwoordelijk voor de daden van de regering (ook: voor de daden van de koning)
  

Nieuwe Grondwet

1848

De nieuwe grondwet

• Thorbecke adviseerde Willem II, de koning van Nederland, om een democratische verandering door te voeren
  
• De koning wilde hier eerst niets van weten, maar wanneer er ook in Nederland rellen uit breken gaat hij toch akkoord
• Niet de koning, maar de ministers maken voortaan de wetten. En deze worden gecontroleerd door het parlement dat door de bevolking wordt gekozen

Hoe zag het bestuur 

van Nederland er 

vanaf 1848* uit?

*de meeste onderdelen zijn vandaag nog steeds geldig

Geen democratie

• Met de nieuwe grondwet kon nog niet iedereen stemmen, alleen de mensen die voldoende belasting betaalden mochten stemmen
  
  
• Dit waren dus de mensen met veel geld, en zij waren vaak liberaal
  
  
• Veel liberalen waren bang dat het volk hun stem zou gebruiken om de rijkdommen van de liberalen af te pakken

Wat is een constitutionele monarchie?

1. Koninkrijk met een grondwet
2. Koninkrijk zonder grondwet
3. Land met een grondwet maar geen koning
4. Koninkrijk met een absolute koning

Wanneer is er sprake van echte democratie in Nederland?

1. 1848
2. 1879
3. 1917
4. 1919

In welk jaar kreeg Nederland voor het eerst een Nederlandse koning?

1. 1813
2. 1815
3. 1830
4. 1848

De belangrijkste politieke groep in 1848 waren de ......?......

1. Liberalen
2. Socialisten
3. Confessionelen

Wie hebben er kiesrecht in 1848?

1. Mannen mogen stemmen
2. Rijke mannen en vrouwen mogen stemmen
3. Als een man genoeg belasting betaald mag hij stemmen
4. Niemand mag stemmen

Liberalen willen vooral.....

1. Weinig overheidsbemoeienis
2. Gelijkheid
3. Geen vrijheid
4. Politiek met de bijbel

Welke politieke groep mocht een nieuwe grondwet maken

1. Socialisten
2. liberalen
3. democraten
4. prinsgezinden

Wat betekent ' algemeen kiesrecht? '

1. stemrecht voor vrouwen
2. stemrecht voor rijke mannen
3. stemrecht voor mannen
4. stemrecht voor mannen en vrouwen

Een koninkrijk met een grondwet is:

1. Parlementaire democratie
2. Constitutionele monarchie

Het volk regeert via gekozen volksvertegenwoordigers
Dit noem je:

1. Een dictatuur
2. Een monarchie
3. Een parlementaire democratie
4. Verkiezingen

Kies een kenmerk van de Parlementaire Democratie.

1. Grondwet
2. Vrije en geheime verkiezingen
3. Parlement als hoogste macht
4. Trias Politica

Leg uit waarom we niet direct na de grondwetswijziging van 1848 van een democratie konden spreken?

Wie kan ze allemaal benoemen? geef je antwoord in de volgende slide 

 

Wie kan ze allemaal benoemen? Bekijk de vorige slide

Huiswerk

Maak de opdrachten in je werkboek van paragraaf 3.2