4.3-1 Hormonale regeling 4V 2425

• Biologie
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 4

Paragraaf 1 Dierenwelzijn

4.3 Hormonale regeling

Lesdoel 4.3 Je kunt

• de bijdrage van hormonen aan de vruchtbaarheid en de secundaire geslachtskenmerken bij jongens en meisjes beschrijven (leerdoel 7)

Hormonen

Hypothalamus: hormoonklier in de hersenen

Hypofyse: centrale hormoonklier 

Vanaf de puberteit: hypothalamus produceert

GnRH (gonadotropine- releasing-hormone).

Via bloedvaten komt dit hormoon bij de hypofyse.

De hypofyse produceert daardoor FSH (follikel stimulerend hormoon) en LH (luteïniserend hormoon).

Moet ik dit leren?

Hormoonklieren en de hormonen die ze maken, inclusief de werking van de hormonen staan in Tabel 89A.

= LH

Negatieve terugkoppeling

Receptoreiwitten

Waarom reageren de cellen in de testes (cellen van Leydig) op de aanwezigheid van LH?

Ze hebben receptoren voor LH.
 

Receptoreiwitten

Waarom reageren de Sertoli (voedstercellen) op de aanwezigheid van FSH?

Sertolicellen hebben receptoren voor FSH.
 

Dag 1: start menstruatie.

FSH stijgt en stimuleert de rijping van nieuwe follikels.

Rijpende follikels geven oestrogenen af.

Lage concentratie oestrogenen remmen de afgifte van GnRH (en dus LH en FSH)

Rijpende follikels geven oestrogenen af.

Boven een drempelwaarde stimuleren oestrogenen juist GnRH en dus LH en FSH (positieve terugkoppeling)

-> piek in LH en FSH

Door de piek in LH volgt de ovulatie.

Gele lichaam (overgebleven, 'lege' follikelcellen) geven progesteron af.

Piek in FSH zorgt voor extra oestrogenen.

oestrogenen stimuleren de groei van het baarmoederslijmvlies, progesteron zorgt voor goede doorbloeding.

Gele lichaam verschrompelt en geeft geen progesteron meer af:

GnRH, LH en FSH worden niet meer geremd

Menstruatie (afstoten baarmoederslijmvlies).

Lesdoel 4.3 Je kunt

• de bijdrage van hormonen aan de vruchtbaarheid en de secundaire geslachtskenmerken bij jongens en meisjes beschrijven (leerdoel 7)

Huiswerk

Opdrachten 4.3

Leerdoel 7