B1 Genotype en fenotype

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t
• Leerjaar 3

Thema 3

Erfelijkheid 

Boek 2B

Lesopzet

Nieuw thema - erfelijkheid en evolutie 

BS 1 uitleggen

Opdrachten maken

Basisstof 1 

Genotype en fenotype

Leerdoelen

• Je weet wat een gen is
• Je kent de begrippen geslachtschromosomen en geslachtscellen en de koppeling
• Je kent het verschil tussen genotype en fenotype 

''Dat rode haar heb je van oma''

''zij heeft de ogen van haar vader'' 

''Wat lijk je toch op je moeder''

''Jij en je broer hebben dezelfde neus''

"Jij bent zeker van de melkboer"

DNA ligt in chromosomen

Chromosomenparen

De chromosomen van één cel van een vrouw 

46 chromosomen die paren vormen 

Chromosomen bij andere organismen

Celdeling

1. Alle chromosomen worden gekopieerd
2. Daarna deelt de cel
3. Elke dochtercel heeft evenveel chromosomen en dezelfde informatie
De helft van je informatie krijg je van je moeder, de andere van je vader

Elke cel bevat genen maar ze zijn niet allemaal actief

Gen(en)

Een gen is een stukje erfelijk materiaal, waarmee organismen erfelijke eigenschappen doorgeven aan hun nageslacht. 

Genen zijn onderdeel van chromosomen en bestaan uit stukken DNA. 

Genotype

Je genotype bestaat uit duizenden eigenschappen

De informatie van erfelijke eigenschappen ligt in het DNA in de celkernen
- Bijvoorbeeld haarkleur, oogkleur, huidskleur

Genotype= De erfelijke eigenschappen die in genen vastliggen

Fenotype= jouw uiterlijk, hoe je eruit ziet

Genotype
De erfelijke eigenschappen die in genen vastliggen. 

Fenotype
Genotype + invloeden uit het milieu

Fenotype 

Het fenotype kan altijd veranderen door invloeden uit de omgeving

Bijvoorbeeld;

* haren verven 

* bruin worden in de zomer 

* kleurlenzen dragen 

* littekens

Hoe komt het fenotype tot stand?

Als informatie uit een gen tot uiting komt in je fenotype noemen we dat genexpressie

Deze genen staan dus "aan" 

Wat is de relatie tussen genotype en fenotype?

1. Het genotype bepaalt het fenotype
2. Het fenotype bepaalt het genotype
3. Genotype en fenotype hebben geen relatie
4. Het genotype en fenotype zijn hetzelfde

Hiernaast zie je de metamorfose van een vlinder. Verandert tijdens deze metamorfose het genotype van dit organisme? En het fenotype?

1. Genotype wel Fenotype wel
2. Genotype niet Fenotype wel
3. Genotype niet Fenotype niet
4. Genotype wel Fenotype niet

Door mutaties en geslachtelijke voortplanting ontstaan voortdurend andere genotypen en fenotypen.

1. Juist
2. Onjuist

Luuk en Rens vormen een ééneiige tweeling.

Welke van de volgende uitspraken over de genotypen en fenotypen van Luuk en Rens is juist?

1. De genotypen van Luuk en Rens zijn niet gelijk en de fenotypen ook niet
2. De genotypen van Luuk en Rens zijn gelijk; de fenotypen vertonen kleine verschillen
3. De genotypen van Luuk en Rens zijn niet gelijk, de fenotypen wel
4. De genotypen van Luuk en Rens zijn gelijk en de fenotypen ook

Hebben deze mensen hetzelfde genotype en fenotype?

1. Zelfde genotype / zelfde fenotype
2. Zelfde genotype / verschillend fenotype
3. Verschillend genotype / zelfde fenotype
4. Verschillend genotype / Verschillend fenotype

Is informatie in het DNA genotype of fenotype?

1. Genotype
2. Fenotype

Zien we hier een voorbeeld
van een genotype of fenotype?

1. Genotype
2. Fenotype
3. Geen van beide
4. Allebei

Huiswerk

Wat? Maak opdracht opdracht 1 t/m 6

Hoe? Zelfstandig

Tijd? Tot het einde van de les

Hulp? Na 5 min

Klaar? Schrijf de begrippen van basisstof 4 in je begrippenschrift.

Huiswerk = Opdracht 1 t/m 6

Herhaling leerdoelen

-Je weet wat een gen is

-Je kent de begrippen geslachtschromosomen en geslachtscellen en de koppeling

-Je kent het verschil tussen genotype en fenotype