5.1 Je omgeving waarnemen

• Biologie
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 1

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Deze les:

Leerdoel: 

- Je kunt de werking van zintuigen beschrijven

- Je kunt de zintuigen noemen met hun ligging en hun prikkel

- Je kunt uitleggen wanneer zintuigen prikkels omzetten in impulsen

Programma:

- 10 minuten uitleg bs 1

- 5 minuten uitleg practicum + uitdelen materialen

- 20 min practicum

- 5 min afsluiten

Huiswerk:

- lees practicum 3 door (blinde vlek + pupilreflex) (op classroom 

Waarnemen

• Zien, horen, ruiken, voelen en proeven zijn manieren waarop we onze omgeving waarnemen
• We gebruiken er onze zintuigen voor
  

Werking

• Een zintuig reageert op prikkels uit de omgeving
• Voorbeeld ->
• De zintuigcellen maken er impulsen (=elektrisch signalen) van die naar je hersenen gaan via zenuwen 
  

Huid

• Je huid heeft meerdere zintuigen en kan 4 prikkels waarnemen:
• Warmtezintuig
• Koudezintuig
• Drukzintuig (hard)
• Tastzintuig (zacht)
• Elk zintuig reageert op een andere prikkel -> Adequate prikkels 
  
• Pijn neem je waar met pijnpunten

Impulsen

• Je zintuigcellen maken pas een impuls als de drempelwaarde is bereikt
• Als een prikkel sterker wordt, gaat de impulsfrequentie omhoog (per seconde meer impulsen)
• Gewenning: als de drempel-waarde wordt verhoogd. Je neemt de prikkel niet meer waar (heet
  

zwakke prikkel

sterke prikkel

bad)

Match de adequate prikkel met het juiste zintuig.

Druk

zwaarte-

kracht

smaak

licht

lichte 

aanraking

drukzintuig

gezichts-

zintuig

evenwichts-

zintuig

smaakzintuig

tastzintuig

Wat voor effect heeft prikkelsterkte op de impulsfrequentie?

1. Bij een sterke prikkel is de impulsfrequentie hoog
2. Bij een sterke prikkel is de impulsfrequentie laag
3. Bij een zwakke prikkel is de impulsfrequentie hoog

Een zintuig met een hoge drempelwaarde
zal eerder reageren op een prikkel dan
een zintuig met een lage drempelwaarde

1. Juist
2. Onjuist

Deze les:

• Opstarten
• 
  
• Uitleg basisstof 2
• Zelfstandig aan de slag
  
• Afsluiting
  

Practicum 1: warmte-, koudezintuigen (blz 147/ 160)

WAT GA JE DOEN?

Warmtezintuigen reageren wanneer je huid in aanraking komt met iets dat warmer is dan je huid. 

Je zegt dan dat de warmtezintuigen worden geprikkeld. Koudezintuigen worden geprikkeld bij aanraking met iets dat kouder is.

In dit practicum onderzoek je de werking van deze zintuigen.

WERKWIJZE

• Lees de onderzoeksvraag en het werkplan.

• Vul je hypothese in.

• Voer het onderzoek uit.

• Noteer je resultaten.

• Vul je conclusie in.

Onderzoeksvraag: wat is dat ook alweer?

Hypothese: wat is dat ook alweer?

Resultaten: hier vul je in wat je waarneemt.

Conclusie: Antwoord op onderzoeksvraag op basis van resultaten. Hypothese bewezen?