7.5 Rekenen aan zwakke zuren en basen

• Scheikunde
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

7.5 rekenen aan zwakke zuren en basen

Deze les

• Herhaling rekenen aan sterke zuren en basen
• Berekening als je pH wilt weten bij grote beginconcentratie


• Bekijk vb opgave 10
• Maak 37abc

Leerdoel

Je kunt de pH berekenen van oplossingen met zwakke zuren en zwakke basen. 

Wat is de pH van een 0,075 M HI-oplossing?

Wat is de pH van 0,015 M kaliloog?

Sterk vs zwak

Sterk: alle moleculen hebben gereageerd met water, dus zijn allemaal omgezet in H3O+ of OH-

Zwak: slechts een klein deel van de moleculen reageren met water. Er wordt een evenwicht gevormd. 

Rekenen aan evenwichten

Nodig:

• Een opgestelde Kz of Kb
• eventueel 
• Een BOE-tabel om de waarden van de concentraties in te kunnen vullen 
• ABC-formule om de onbekende te berekenen. 

Stappenplan om pH te berekenen

1. Geef de reactievergelijking
2. Stel Kz of Kb op 
3. Geldt Cz/Kz>100 of Cb/Kb>100  Nee? Dan gebruik je de abc-formule na gebruik van een BOE-tabel. Ja? Dan gebruik je 
4. BOE-tabel (alleen bij ABC-formule)
5. Bereken x (=[H3O+])
6. Bereken de pH

x=√​Kz⋅Cz​​​

Hele grote beginconcentratie (stap 3)

Als Cz veel groter is dan Kz, geldt voor Cz-x dat het antwoord ongeveer Cz is. 

De berekening wordt dan makkelijker, want je hoeft dan niet de ABC-formule te gebruiken, want dan geldt: 

                   en dat kun je omschrijven tot 

Regel: dit geldt als          > 100 

Kz=​Cz−x​​x​2​​​​

Kz=​Cz​​x​2​​​​

x=√​Kz⋅Cz​​​

​Kz​​Cz​​

Deze les

• Herhaling rekenen aan sterke zuren en basen
• Berekening als je pH wilt weten bij grote beginconcentratie


• Bekijk vb opgave 10
• Maak 37abc

Deze les

• Berekening als je pH wilt weten bij kleine beginconcentratie
• Berekening [H3O+]


• Bekijk vb opgave 11 en 12
• Maak 37d en 38

Stappenplan om pH te berekenen

1. Geef de reactievergelijking
2. Stel Kz of Kb op 
3. Geldt Cz/Kz>100 of Cb/Kb>100  Nee? Dan gebruik je de abc-formule na gebruik van een BOE-tabel. Ja? Dan gebruik je 
4. BOE-tabel (alleen bij ABC-formule)
5. Bereken x (=[H3O+])
6. Bereken de pH

x=√​Kz⋅Cz​​​

Stappenplan (theoretisch)

1. HZ + H2O <> H3O+ + Z-
2. --> 
3. Nee 
4. BOE-tabel

        HZ                H3O+          Z-

B     Cz                 0                 0

O     -x                  +x               +x

E     Cz-x               x                 x  

Kz=​HZ​​H​3​​O​+​​⋅Z​−​​​​

Stappenplan (theoretisch)

        HZ                H3O+          Z-

B     Cz                 0                 0

O     -x                  +x               +x

E     Cz-x               x                 x  

Invullen in Kz geeft 

Kz=​HZ​​H​3​​O​+​​⋅Z​−​​​​

Kz=​Cz−x​​x​2​​​​

Stappenplan (theoretisch)

                           kun je omschrijven (met wiskundige regels) 

naar

Dit mag je invullen in de abc-formule:

Kz=​Cz−x​​x​2​​​​

x​2​​+Kz⋅x−Cz⋅Kz=0

Afleiden hoef je niet te doen bij sk

x=​2a​​−b+−√​b​2​​−4ac​​​​​

Hierbij geldt:

a = 1

b = Kz

c = -Cz*Kz

Stappenplan (theoretisch)

Abc-formule geeft 2 uitkomsten: streep de negatieve waarde weg. 

Andere waarde stop je in de pH formule. 

Stappenplan om pH te berekenen

1. Geef de reactievergelijking
2. Stel Kz of Kb op 
3. Geldt Cz/Kz>100 of Cb/Kb>100  Nee? Dan gebruik je de abc-formule na gebruik van een BOE-tabel. Ja? Dan gebruik je 
4. BOE-tabel (alleen bij ABC-formule)
5. Bereken x (=[H3O+])
6. Bereken de pH

x=√​Kz⋅Cz​​​

Bereken de Cbegin van een zwak zuur

Sommen waarbij een pH is gegeven en de molariteit wordt gevraagd. 

1. Reactievergelijking
2. Kz opstellen
3. BOE-tabel maken
4. Evenwichtsvoorwaarde invullen
5. Cz berekenen en dat is je antwoord. 

Deze les

• Berekening als je pH wilt weten bij kleine beginconcentratie
• Berekening [H3O+]


• Bekijk vb opgave 11 en 12
• Maak 37d en 38