H5 Nieuwe springstof in het kruitvat

• Geschiedenis
• Middelbare school
• vwo
• Leerjaar 5

Nieuwe springstof in het kruitvat

Hoe hebben het uitblijven van vrede tussen Israël en de Palestijnen, de chaos in Irak en de gevolgen van de Arabische Lente de spanningen in het Midden – Oosten doen toenemen?

Als in één zin het conflict tussen Israël en de Palestijnen uitgelegd moet worden. Welke van de onderste zinnen is dan het beste?

1. Israël wil de Palestijnen het land uit hebben om wraak te nemen voor de geschiedenis
2. De Palestijnen plegen allemaal aanslagen, waardoor Israël zichzelf moet beschermen
3. Israël onderdrukt de Palestijnen, waardoor de Palestijnen in protest gaan
4. Israël en de Palestijnen claimen beiden hetzelfde grondgebied als hun eigen grondgebied

Welke afspraak hoort bij het vredesakkoord van Camp David van 1978?

1. De Palestijnen krijgen een zelfstandige staat.
2. Egypte erkent Israël als zelfstandige staat.
3. Israël erkent dat de Sinaïwoestijn van de Palestijnen is.
4. Israëls gezag over de Gazastrook wordt erkend.

Nog geen vrede tussen Israël en de Palestijnen...

• Palestijnse vluchtelingen konden nog steeds niet terug.
  

• Israel hield grote delen van Palestina bezet.

• Nederzettingenpolitiek = de Israelische regering vond het goed dat Joden in de bezette gebieden nieuwe dorpen stichtten.
  

Intifada: 

Palestijnse volksopstand 

• De situatie voor de Palestijnen verandert niet, hoewel het Midden-Oosten dagelijks in het nieuws is

• Palestijnse jongeren komen in opstand tegen de Israëlische bezetter (in de bezette gebieden)

• De eerste intifada begon in 1987 

Intifada: 

opstand van burgers 

• Palestijnse stenen tegen het moderne Israëlische leger

• De intifada krijgt veel aandacht van de pers: beide groepen gebruiken dit om hun eigen doelen onder de aandacht te brengen

• De ongelijke strijd zorgt voor sympathie voor de Palestijnen en kritiek op Israël

Gevolgen

• Intifada maakt duidelijk dat vrede in het Midden-Oosten niet mogelijk kon zijn zonder een oplossing voor de Palestijnen.

• Er komen in het geheim onderhandelingen tussen Israël en de PLO in de Noorse hoofdstad Oslo. 

Oslo-akkoorden

1993

5.1 Israël en de Palestijnen

• 1992: Rabin wordt premier van Israël
  
• 1993: vredesbesprekingen in Oslo met Arafat van de PLO:
  
• Israël erkende de PLO en trekt geleidelijk aan zijn leger terug uit de Gazastrook en in de toekomst ook van de Westelijke Jordaanoever. 
• De PLO erkende Israël en belooft geen aanslagen meer tegen Israël te plegen, 
• 1994: Israël en Jordanië sluiten vrede
  
• 1994: Arafat, Peres en Rabin ontvangen de Nobelprijs voor de Vrede
  

Tweestatenoplossing: 

• In 1994 krijgen de Palestijnen zelfbestuur in de Gazastrook en in delen van de Westelijke Jordaanoever. Dit wordt de Palestijnse Autoriteit (1994) genoemd. Arafat mocht zich president noemen
  

• Israël en de PLO gaan verder onderhandelen over een definitieve vrede 
  

4.2  De Mislukking van Oslo

Sommige afspraken uit Oslo gaan wel goed

• Palestijnse Autoriteit wordt opgericht. Alleen zeggenschap over de dichtbevolkte delen van de bezette gebieden. 

• Israël verlaat de Gazastrook in 2005
• Maar toch worden de akkoorden van Oslo voornamelijk als een mislukking gezien: 

Wat gaat er niet goed.

1. Er was niet echt sprake van zelfbestuur voor de Palestijnen in de Gazastrook en op de Westelijke Jordaanoever.
2. In 1995 schoot een jonge joodse activist tijdens een vredesmanifestatie premier Rabin dood.
3. Israël gaat niet weg van de Westelijke Jordaanoever
4. Er werden nog steeds nederzettingen gesticht
5. Palestijnen blijven geweld gebruiken
6. Er brak een tweede intifada uit, daarbij pleegden Palestijnen zelfmoordaanslagen

Mislukking van Oslo

• Open eindjes worden niet opgelost

    - Hoe gaan we om met vluchtelingen.

    - Wie wordt de baas in Jeruzalem.

• Rabin wordt in november 1995 vermoord door een joodse religieuze extremist

Arafat

In onderhandelingen wilde Arafat niet alleen maar autonomie maar ook het recht op terugkeer naar plaatsen in de staat Israël van waaruit hun (groot)ouders in 1948 verdreven waren. Voor Israël was dat onbespreekbaar.

In 2000 faalde daarom een bemiddelingspoging van president Clinton tussen Arafat en de Israëlische premier Barak in Camp David. Barak bood Arafat 95% van de Westoever aan. Maar de beste stukken zouden Israëlisch bezit blijven. Arafat weigerde en de kans op vrede was verkeken.

Jeruzalem

De status van Jeruzalem:

Voor gelovige moslims was en is Oost-Jeruzalem (na Mekka en Medina) de heiligste stad op aarde. Daar bevindt zich de Haram al-Sharif met de goudkleurige Rotskoepel en de Al-Aqsamoskee. Voor de Joden bevindt zich daar de oude tempelmuur.

aanslagen:

De fundamentalistische beweging Hamas voerde sinds 1995 veelvuldig aanslagen uit op Israëlische burgers. Daarbij kwamen honderden Israël' s om. De Palestijnse autoriteit slaagde er niet in dit Hamas-geweld te beteugelen.

De aanslagen door Hamas misten hun doel niet: de gevoelens van onveiligheid in Israël waren hevig. Dat leidde ertoe dat Likoed weer aan de macht kwam, omdat deze partij beloofde veel harder op te treden tegen de Palestijnen. 

De Likoed partij besloot tot de bouw van meer Joodse nederzettingen op de Westoever. Dit lokte weer terreuraanslagen uit. Het geloof in het Oslo-vredesproces was verloren.

Israëlische 

Westoeverbarrière

1. Deze muur is gebouwd door Israël om te voorkomen dat Palestijnen vrij konden reizen naar de Westelijke Jordaanoever.
2. Deze muur is gebouwd door Israël om te voorkomen dat er een nieuwe intifada gaat ontstaan in de Palestijnse gebieden.
3. Deze muur is gebouwd door Israël om te voorkomen dat er zelfmoordaanslagen door Palestijnen werden gepleegd in Israël.
4. Deze muur is gebouwd door Israël om te voorkomen dat er zelfmoordaanslagen door Palestijnen werden gepleegd op de Westelijke Jordaanoever.

Israëlische 

Westoeverbarrière

• Volgens Israël komen veel zelfmoordterroristen van de Westbank.
• Daarom besloot Israël tot het bouwen van een grensmuur.
• Delen van de muur lopen dwars door Palestijnse dorpen. 
• Mensen die kritiek op de muur hebben, noemen deze de afscheidings- of apartheidsmuur.

Kans op vrede?

Wereldleiders vinden het belangrijk om het conflict op te lossen. Waarom is dat nu zo lastig?

1. Beide partijen hebben geen vertrouwen in elkaar. 

2. Godsdienst.

3. Palestijnen zijn verdeeld. 

4. In het Midden Oosten is het onrustig.

Palestijnse verdeeldheid

• Conflict tussen Palestijnse groepen Fatah en Hamas o.a. over  de Oslo-akkoorden: Fatah erkent ze wel, Hamas (extremistisch-islamitische) erkent ze niet

• Hamas wint verkiezingen (2006) in de Palestijnse gebieden, maar om samen tot een regering te komen mislukt: korte burgeroorlog in 2007

Oorlog in de Gazastrook

• Hamas bleef aanslagen plegen op Israël

• Vanaf de Gazastrook zijn, sinds 2001, duizenden raketten afgevuurd op Israël

• Israël valt de Gazastrook binnen: twee oorlogen (2008-2009 en 2014) kosten aan duizenden mensen het leven (vooral Palestijnse burgers)

Welk begrip wordt hier bedoeld?

Regering van de Palestijnen in de Palestijnse gebieden

1. Fatah
2. Hamas
3. Palestina
4. Palestijnse Autoriteit

5.2 van New York naar Bagdad

Welke organisatie pleegde de aanslag op de Twin Towers?

1. Taliban
2. Hamas
3. Al Qaïda
4. Iraanse Revolutionaire garde

Wat betekent Al Qaïda?

1. Het fundament
2. De rots
3. De richting
4. De basis

War on Terror

2001 - 2009 

• De Amerikaanse president George W. Bush zweert wraak en begint de 'Oorlog tegen terrorisme'. 
• Hij doet ook een beroep op zijn bondgenoten van de NAVO.
• In Irak en Afghanistan worden moeizame oorlogen uitgevochten tegen (moslim-)terroristen...

 11/09/2001: aanslagen in New York en Washington

• Arabische moslimterroristen kaapten enkele passagiersvliegtuigen en vlogen in op de torens van het World Trade Center in New York en het ministerie van Defensie in Washington
• Grootste terroristische aanslag op Amerikaanse bodem ooit (2977 doden)
• Bush: wraak op aanslagplegers + regeringen die terrorisme sponsoren
• 7 oktober: Operation Enduring Freedom: invasie Afghanistan. 

Wie waren er aan de macht in Afghanistan?

1. Hamas
2. Al Qaida
3. Taliban
4. Sjah

Osama Bin Laden

• Al Qaida leider Osama Bin Laden eiste de aanslagen in de VS op en riep alle moslims ter wereld op tot de jihad tegen het Westen.
  
• Bush begon een oorlog in Afghanistan tegen de talibanregering die de zich daar schuil houdende Bin Laden niet wilde uitleveren.
  
• Pas in 2011 wordt Bin Laden opgespoord en gedood
  

Operation Iraqi Freedom, maart-april 2003

Irak

• 1988: Irak-Iranoorlog --> Saddam Hussein gebruikt gifgas op Koerden (in Halabja)
• Sindsdien verdenkt VS hem van bezit massavernietigingswapens
• VS eist dat Irak wapens opgeeft --> bewijs dat hij deze niet heeft wordt niet geloofd...
• Zonder toestemming VN en zonder oorlogsverklaring vallen VS en GB Irak binnen

2002: nieuwe vijand Irak

• Bush beschuldigde president Saddam Hoessein van het bezit van massavernietigingswapens en van samenwerking met Al Qaida
• Nieuwe politieke doelstelling van Bush: breng de westerse democratie naar het Midden Oosten desnoods met oorlog.
  
• VN veiligheidsraad bracht resolutie uit om in Irak wapeninspecties te doen
  
• Bush wilde een regime change – af van Saddam Hoessein
  
• Veel landen verweten Bush dat hij alleen uit was op olie: ‘geen bloed voor olie’

we've established a clear link

geen bloed voor weigerdienst

2003: operatie Iraqi freedom

• Doelen op Bagdad werden gebombardeerd
  
• Amerikaanse en Britse troepen vielen Irak binnen
  
• Binnen enkele weken viel Bagdad op 9 april in Amerikaanse handen
  
• December 2003: Saddam Hoessein werd opgespoord
• 2006: na lang proces werd Saddam Hoessein veroordeeld tot de strop en opgehangen
  

Wat was bij de oorlog tussen VS en Irak in 2003 GEEN verschil met eerste oorlog tussen VS en Irak in 1990-91?

1. Er was in 2003 geen toestemming van de VN
2. In 2003 moest Koeweit bevrijd worden
3. In 2003 was er geen duidelijke aanleiding
4. De bedoeling was in 2003 Saddam Hoessein ten val te brengen

Wat was de belangrijkste beschuldiging van de VS aan het adres van Irak/Saddam Hoessein?

1. Dat Irak samenwerkte met Iran
2. Dat Irak massavernietigingswapens had
3. Dat Irak zijn burgers onderdrukte
4. Dat zich niet aan het internationale boycot hield

Veel kritiek op Bush vanwege de oorlog in Irak.