SABM

• Welzijn
• MBO
• Studiejaar 3

Vandaag

Oplossingsgericht werken - met licht verstandelijk beperkte cliënten.

Terugblik

Welke methodieken zijn besproken in de les? 

Hoe luidt de cyclus van methodisch handelen ?

Vorige keer 

Welke begeleidingsmethodieken zijn besproken?

• Triple C - cliënt, coach, competentie
• Gentle teaching - 'vriendelijk aanleren'
• WKS* model - grenzen stellen en actief luisteren(*Willem Kleine Schaars)
• Mindfulness 

Wat weten jullie nog van de methodische cyclus? 

methode -> methodos (meta - hodos) = de weg erlangs 

Oplossingsgericht werken 

• LVB
• Theorie
• Werkwijze
• Schaalvragen
  
• Relatie cliënt - professional

             -Roos van Leary

• Afsluiting
  

Oplossingsgericht werken - met licht verstandelijk beperkte cliënten.

Mensen met een licht verstandelijke beperking (LVB) hebben beperkingen in hun cognitieve ontwikkeling en in hun adaptieve vaardigheden (ook wel sociaal aanpassingsvermogen genoemd). Iemand kan niet voldoen aan wat bij de leeftijd en de eigen cultuur in het algemeen verwacht wordt.

                                    https://www.kenniscentrumlvb.nl/wat-is-lvb

Cognitieve - en adaptieve vermogens

IQ score = tussen de 50 en 70 Ontwikkelingsleeftijd (9- 12 jaar). 

Problemen met abstract denken, plannen of geldbeheer.

Gesprekken en taalgebruik kunnen minder volwassen zijn.

Persoonlijke verzorging zelf doen is mogelijk/ moeite met bepaalde vrijetijdsbestedingen en om werk uit te voeren

Bij complexe dagelijkse taken (boodschappen doen, vervoer) is meestal ondersteuning nodig

KERN - oplossingsgericht werken

Het gaat over het ontwerpen van de door de cliënt gewenste situatie in de toekomst en het vinden van oplossingen die de cliënt helpen zijn doel te bereiken.

• Wie of wat heeft een positief effect op de cliënt?
  
• Waar ben je goed in en welke hulpbronnen heb je al in huis?

Focus op versterking van de positieve krachten en de autonomie van de cliënt

wat is er anders als het probleem zich niet voordoet?

SAMENVATTEND

• Kijk NIET naar wat er mis is -> diagnose = onbelangrijk.
• NIET de zwakheden/ maar de sterke kanten benutten. 
• Wat is er al? ......en wat heeft EERDER geholpen? 
• WAT WIL JE WEL?

Voordelen : korter, minder (snel) burn-out bij hulpverleners.

• Autonomie van de cliënt gewaarborgd (CAR-model)

Wie is de deskundige bij Oplossingsgericht Werken?

1. De cliënt zelf
2. De begeleider van de cliënt
3. De partner van de cliënt
4. De persoonlijk begeleider van de cliënt

De focus bij oplossingsgericht werken ligt bij:

1. Weerstand doorbreken
2. Toekomst
3. Verleden
4. Probleem vaststellen

2. Bij welke methode is de cliënt zelf de deskundige op het gebied van het probleem wat hij ervaart.

1. Motiverende gespreksvoering
2. Oplossingsgericht werken
3. Belevingsgericht werken
4. Gentle teaching

1. Bij oplossingsgericht werken kijkt de persoonlijk begeleider vooral naar wat er niet goed gaat, zodat hij dit kan verbeteren

1. Juist
2. Onjuist

In de praktijk

6 soorten vragen zijn belangrijk

1. De vraag naar verandering vóór het gesprek;
2. De vraag naar uitzonderingen;
3. De vraag naar het doel;
4. De vraag: ''En wat nog meer"?
5. Schaalvragen
6. De vraag naar competenties (herkenbaar gedragspatroon)

1. De vraag naar verandering vóór het eerste gesprek

Tussen het moment van aanmelden, afspreken en het moment van de afspraak is er vaak al sprake van vooruitgang. 

• Er is altijd verandering
• Het is niet de vraag of, maar wanneer verandering optreedt
• In de tussenliggende periode mogelijk al actie ondernomen

2. De vraag naar uitzonderingen

Alle problemen kennen uitzonderingen: momenten waarop het probleem er niet is of momenten die al even lijken op waar de cliënt wil uitkomen.

Casus : Kijk eens naar een mild probleem uit je eigen dagelijks leven. Wanneer is dit probleem er niet of wanneer is het minder aanwezig?  Wat doe ik dan anders?  Wie  kan wat doen.....? 

3. De vraag naar het doel

Met de wondervraag kan gezocht worden naar een hypothetische oplossing in de toekomst:"stel dat je vannacht ligt te slapen en er gebeurt een wonder". Wat is er dan anders/ wat doe je dan anders? 

4. De vraag: "En wat nog meer"? 

ieder succes, elke hulpbron, alle uitzonderingen, iedere toekomstige oplossing, elk talent wordt tot in detail uitvergroot.

• 'Hoe deed je dat precies'?
• 'Wat merkte je'?
• 'Wat zei je toen'?
• 'Wat was anders'? 
• 'Wat maakte verschil'? en......'Wat nog meer'? 

5. De schaalvraag

• De schaalvraag is een hulpmiddel om de dynamiek van vooruitgang van een cliënt zichtbaar te maken en om hierin verandering te kunnen herkennen. 
• Vraag de cliënt om op een schaal van 0 tot 10 aan te geven waar hij staat als het gaat om zijn vooruitgang in het gestelde doel.

6. De vraag naar vaardigheden (competenties)waar de cliënt al over beschikt

Competentievragen beginnen meestal met 'hoe'

• 'Hoe deed je dat'?
• 'Hoe heb je dat gepresteerd'?

Competentievragen nodigen de cliënt zichzelf een compliment te geven door een succesverhaal te vertellen. 

Uit ongeveer 80 onderzoeken (McDonald*) blijkt dat de oplossingsgericht methodiek bij vele cliënten en veel problemen tenminste even effectief is als andere methoden terwijl het minder tijd en geld kost. Hij is vooral effectief bij gedragsveranderingen en voor moeilijk behandelbare cliënten.

Effectieve hulp is heel goed mogelijk zonder  diagnoses, probleemanalyses, behandelingsplannen, protocollen of specifieke Bewezen Effectieve Methoden. 

De oplossingsgericht methodiek blijkt ook goed aan te sluiten bij wat onderzoek heeft aangetoond wat er werkt in de hulpverlening (de Vries**). * A. McDonald, Solution Focused Therapy Sage Publ. 2007 ** S. de Vries ; Wat Werkt? De kern en kracht van het MW. SWP 2007 

Contra-indicaties

• Er valt geen doel te formuleren.
• Er is geen gesprek mogelijk of gewenst.
• Eerder (goed uitgevoerde) oplossingsgerichte therapie had onvoldoende resultaat

Cliënten kunnen het gevoel krijgen er alleen voor te staan = aan hun lot over gelaten te worden 

Roos van Leary

Over de relatie tussen cliënt en professional.

                        Boven 

Tegen                                     Samen

                        Onder

Zijn er nog vragen?