Diabetes 0T

• Verpleging en verzorging
• MBO
• Studiejaar 3

Diabetes mellitus

Inhoud les

- Voorkennis testen

- Anatomie van het lichaam 

- Wat is diabetes

- Type 1

- Type 2

- Behandeling

- Hyper versus hypo

Lesdoelen

Aan het eind van de les ben je in staat om:

- Diabetes Type 1 en type 2 te herkennen,

- Symptomen benoemen

- Weet je hoe je moet inspelen op signalen van cliënten bij een hyper of hypo.

Wat weet je al over diabetes?

Wat is de officiële benaming voor suikerziekte?

1. Diabetes Type 1
2. Diabetes Type 2
3. Diabetes Naxon
4. Diabetes Mellitus

Voedingsmiddelen geven ons..

1. energie
2. een vol gevoel
3. overgewicht
4. diabetes

Van veel snoepen krijg je diabetes

1. Waar
2. Niet waar

Bij welke van onderstaande antwoorden spreken we van ouderdomsdiabetes?

1. Diabetes type 1
2. Diabetes type 2

Welk type diabetes is insulineafhankelijk?

1. Type 1
2. Type 2

Wat is diabetes

Diabetes, suikerziekte, is een ziekte waarbij het lichaam de bloedsuiker niet meer in evenwicht kan houden. Dat komt doordat het lichaam te weinig van het hormoon insuline heeft. En ook reageert het lichaam vaak niet meer goed op insuline. Of het maakt helemaal geen insuline meer. Insuline regelt de bloedsuikerspiegel. (Diabetes Fonds, 2020)

https://youtu.be/90sh3IxlW9w                                                                                   

Wat is diabetes?

- Andere naam: suikerziekte

- Lichaam kan niet zelf de bloedsuiker in stand houden:

- Maakt helemaal geen insuline meer aan of gedeeltelijk

- Hormoon insuline --> glucagon

- Suiker kan niet als brandstof worden gebruikt

Anatomie van het lichaam

        Welke organen spelen een rol bij 

                               diabetes?

Anatomie van het lichaam

Alvleesklier:

- ligt links achter/onder de maag

2 hoofdfuncties:

1. maakt insuline aan

2. helpt bij de spijsvertering

- geeft insuline af aan het bloed

- eilandjes van Langerhans

(daar wordt de insuline gemaakt)

Anatomie van het lichaam

Lever: 

- ligt rechts boven in de buikholte

- maakt giftige stoffen in je lichaam onschadelijk

- Kan suiker (glucose) opslaan --> wordt vrijgegeven bij inspanning

- opslag van vet

Normale situatie

Homeostase glucose: de drang van ons lichaam tot een normaal bloedsuikerniveau.

Een gezond lichaam heeft een glucosespiegel in het bloed dan min of meer constant blijft, welk tijdstip van de dag dan ook, tijdens het slapen, na het eten etc.

Bloedglucose tussen de 4 en de 9

Waar wordt glucose opgeslagen wanneer je dit tijdelijk niet nodig hebt?

1. alvleesklier
2. lever
3. alvleesklier en lever

Welk orgaan maakt insuline aan?

1. alvleesklier
2. milt
3. lever
4. galblaas

Anatomie van het lichaam

Insuline: hormoon dat een rol speelt bij de glucosewaarde. Een tekort of geen aanmaak hiervan, leidt tot diabetes. Wordt aangemaakt in de alvleesklier.

Glucagon: wordt aangemaakt in de alvleesklier. Verhoogt de bloedsuikerspiegel als deze daalt.

Hoeveelheid suiker in het bloed

Hormoon dat ervoor zorgt dat glucose wordt omgezet in glycogeen

Ziekte door problemen bij de productie van en/of reactie op insuline

Belangrijkste suiker in het bloed

Hormoon dat glycogeen wordt omgezet in glucose

glucosegehalte

insuline

diabetes

glucose

glucagon

Hoe krijg je diabetes?

Ruim 800.000 mensen hebben diabetes!

Type 1

- 1 op de 10 mensen heeft type 1

- Lichaam (alvleesklier) maakt helemaal zelf geen insuline meer aan.

- Afweersysteem vernielt cellen die insuline aanmaken (betacellen)

Oftewel, het is een auto immuunziekte

• Ontstaat meestal plotseling.
• De glucose waardes stijgen snel, en je wordt in korte tijd ernstig ziek. Klachten vaak erge misselijkheid en veel gewichtsverlies
• Vaak bij jonge mensen
• Kan erfelijke factor meespelen

Type 2

- Ouderdomsdiabetes in de volksmond

- 9 op de 10 mensen

- Lichaam (alvleesklier) maakt gedeeltelijk geen insuline meer aan.

- Teveel suiker in het bloed.

- Je hebt weinig klachten

oorzaken 

Erfelijkheid

Pancreas maakt wel insuline aan, maar de lichaamscellen zijn minder gevoelig voor insuline -> meer insuline nodig om gluc omlaag te krijgen-> pancreas gaat harder werken -> raakt overbelast-> maakt geen insuline meer

Leeftijd

Obesitas; insulineresistentie door overgewicht door vermindering van de insuline receptoren. Of door verminderd effect van insuline in de cel. In combinatie met oorzakelijke factoren (erfelijkheid, leeftijd) kan de DM zich eerder openbaren.

Medicijngebruik 

Zwangerschap

Wanneer maakt de alvleesklier helemaal geen insuline meer aan

1. diabetes type 1
2. diabetes type 2
3. bij beiden
4. bij geen van deze antwoorden

Beschrijf een verschil tussen diabetes type 1 en type 2

Type 2 krijg je alleen als je ouder dan 65 bent.

1. Waar
2. Niet waar

Benoem een aantal symptomen waaraan je diabetes kunt herkennen.

Symptomen

Polyurie

 polydipsie

 slecht zien

 vermagering

 vermoeidheid

 infecties

 neuropathie

Schimmelinfecties

Keto-acidose

Dehydratie

Hyperglykemie

Hypoglykemie

Lange termijn

Neuropathie: zenuwschade

Nefropathie: nierschade

Retinopathie: oogzenuwschade

Hypertensie: verhoogde bloeddruk

hypercholesterolemie: verhoogd cholesterol

Infectiegevoeligheid

Hart- en vaatziekten

Dementie

Gaan de volgende krantenkoppen over diabetes type 1 of type 2?

Diabetes type 1

Diabetes type 2

Nieuwe uitvinding voor kinderen met diabetes: bloedsuiker meten zonder prikken.

Kwartier bewegen per dag verlaagt risico op diabetes.

Meer mensen met diabetes door stijging van de gemiddelde leeftijd. 

Paar kilo afvallen zorgt al voor lager risico op diabetes.

Onderzoeken

Anamnese en risicofactoren

Afnemen bloedsuiker: hyperglycemie nuchter glucose hoger dan 7 mmol/liter

Meten HB A 1C; geeft info over de gemiddelde bloedsuiker van de afgelopen 8 weken

Urine onderzoek, stick of sediment

Proteine in urine

Afwijkende natrium kalium creat en ureum

Behandeling

- Genezing nog (niet) mogelijk!

- Gezond eten

- Behandeling met medicijnen

- Behandeling met insuline

Behandeling

Hyper versus hypo

Meten is weten!

Hyper = te hoog

Hypo = te laag

Hyper

Bloedsuiker vanaf 10

- veel urineren

- veel dorst hebben en houden

- vermoeid zijn

- plotselinge humeurigheid, snel boos worden

- misselijk zijn of overgeven

- alles voelt vervelend

Hypo

Bloedsuiker onder de 4:

- zweten

- trillen

- duizelig zijn

- plotseling wisselend humeur (opeens boos worden bijvoorbeeld) ongeconcentreerd zijn

- hoofdpijn

- moe zijn

- hongerig zijn