Wegen naar kennis

• Mens & Maatschappij
• Middelbare school
• vmbo k
• Leerjaar 5

Welkom bij Filosofie 

(jullie lievelingsvak ;))

Mij lijkt filosofie

Leuk

Saai

Moeilijk

Weet ik niet

Ik denk bij filosofie aan

Filosofie kom je overal tegen!

Instructie 

Het vak filosofie bestaat uit

• discussie en gesprekken
• gedachtenexperimenten
• filosofen en theorieën
• toepassen, vergelijken en zelf een mening vormen

"Het debat over de afweging tussen volksgezondheid en economie zoemt rond in de westerse wereld. Weegt het leed van de coronaslachtoffers wel op tegen een sociale en economische ontwrichting van de samenleving? Straks zijn misschien tientallen miljoenen mensen werkloos, worden de kansen van een nieuwe generatie geschaad, krijgen politieke extremisten de wind in de rug. [...] En dat allemaal om het leven van een betrekkelijk kleine groep ouderen te verlengen."

https://www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/wat-ga-je-redden-een-kleine-groep-kwetsbaren-of-de-toekomst-van-een-nieuwe-generatie~b7b633ef/

Filosofie gaat over (moeilijke) vragen:

Wat is goed? Wat is geluk? Hoe moet je leven?

Wat is waarheid?

Wanneer mag je liegen? 

Heeft de mens een ziel?

Zijn mensen een soort dieren?

Kunnen computers de mens vervangen?

Hoe weet je zeker dat je niet de enige bent met bewustzijn?

Wanneer weet je iets zeker?

En altijd...

Waarom? 

"Filosoferen begint bij verwondering, wordt gedreven door liefde voor wijsheid en betekent:

• alles (kunnen) bevragen
  
• kritisch denken
• zorgvuldig argumenteren
  

Denkspelletje of meer?

Denkspelletje of meer?

Denkspelletje of meer?

Denkspelletje of meer?

Maar wat heb je eraan...

- je leert kritisch denken en je mening onderbouwen

- je leert verbanden te leggen;

- je leert nadenken over de vreemde wereld waar je in geworpen bent.

Ik verwacht van jou...

- een open houding

- bereidheid om te lezen 

- geduld te hebben met moeilijke woorden en teksten.

Vragen?

Inhoud lessen: 

- De mens en zijn kennis

- De mens en zijn samenleven 

- De mens en zijn gedrag

-De mens en zijn tijd 

- De mens en zijn denken 

Heb je nog veel van een baviaan in je? 

Heb je wel eens mensenvlees gegeten? 

Waarom masturbeer je niet op een schoolplein? 

Waarom lijkt je school een gevangenis? 

Kun je zonder je mobiele telefoon?

Doe je wat de directeur zegt, ook als hij onzin uitkraamt? 

Moet je het schoolreglement in de vuilbak gooien? 

Welk deel van je verstand verdwijnt tijdens een avondje doorzakken? 

Waarom moeten we verstandig zijn? 

Kan iedereen filosoferen? 

Wat moet een filosofische vraag bevatten? 

Kunnen kinderen filosoferen? 

Kunnen bomen je vrienden zijn? 

Wegen naar kennis

Hoe de meter een meter werd

In hoeverre zijn metingen die gebaseerd zijn op fysieke objecten, betrouwbaar en universeel?

Is het mogelijk om zuiver objectieve metingen te doen? Of zijn alle metingen in zeker mate onderhevig aan menselijke waarneming, interpretatie en besluitvorming?

Bepaalt de menselijke geschiedenis hoe we de wereld om ons heen begrijpen? Zoja hoe?

1. Epistemologie 

= de filosofische studie van kennis, waarbij onderzoek wordt gedaan naar de aard, oorsprong en de reikwijdte van kennis en overtuiging. 

Bijvoorbeeld: 

Wat is kennis? Hoe verwerven we kennis? 

In welke mate kunnen we zeker zijn van wat we menen te weten? 

Epistomologie 

= Kenleer 

epistêmê = wetenschap of kennis en logos= studie 

= de studie van hoe we weten wat we weten. 

Twee hoofdstromingen: 

empirisme en het rationalisme 

Vanuit de filosofie wordt het begrip kennis onderzocht vanuit verschillende ingangen. - aard - oorsprong - reikwijdte

AARD

OORSPRONG

REIKWIJDTE

Wat is kennis? 

Waar komt kennis vandaan? 

Waar is die kennis van toepassing? 

Bestaat kennis al voordat we iets kennen? 

Wie heeft kennis? 

Hoe weten we of het kennis is? 

Vanaf wanneeriets geen kennis meer? 

Bestaat er kennis onafhankelijk van de ervaring?

Wat is het rationalisme?

Rationalisme

Legt de nadruk op het menselijk denkvermogen als het voornaamste middel om tot kennis te komen. Het idee achter het rationalisme is dat de rede ons het dichtst bij de waarheid brengt. Ons verstand heeft een logische structuur waarmee we de realiteit direct kunnen lezen. Een rationalist gelooft niet dat we de waarheid kunnen vinden in via ervaring. 

Wie is belangrijkste vertegenwoordiger van het rationalisme?

1. Plato
2. Locke
3. Descartes
4. Plato en Descartes

Onbetwijfelbare zekerheden

Descartes  is vader van de moderne filosofie. 

Zijn bijdrage aan de epistemologie => methodische twijfel, het meditatie-experiment waarmee hij de gronden voor de kennis en de waarheid opnieuw wilde uittekenen. 

Bestaan er dingen waarvan we absoluut niet kunnen twijfelen?