Les 3.4 Condensatie en Hydrolyse

• Scheikunde
• Middelbare school
• havo, vwo
• Leerjaar 4

Les 3.4 Condensatie en hydrolyse

Doelen

- Je kunt condensatie- en hydrolysereacties herkennen en weergeven in structuurformules.

Condensatiereactie

• Condensatiereactie: reactie tussen organische moleculen, waarbij er een klein molecuul vrijkomt. (heel vaak is dat water)

                                    

Condensatiereactie: ester

• Condensatiereactie van een alcoholgroep met een zuurgroep.
• Katalysator nodig (kan een zuur zijn)
• Veel geur- en smaakstoffen zijn esters.
• Voorbeeld: ester van methanol en ethaanzuur.

                                    

Nieuwe karakterisiteke groep: ester

Esters

• Veel geur- en smaakstoffen zijn esters.
• Condensatiereactie van een alcoholgroep met een zuurgroep.

                                    

Naamgeving esters 

- Begin met het alcoholgedeelte → Verander de naam van de alcohol in een alkylgroep.

     ->    Ethanol wordt ethyl

- Neem daarna het carbonzuurgedeelte → Vervang de uitgang -zuur             door -oaat.

     ->     Propaanzuur wordt propanoaat

💡 Voorbeeld:

Bij de reactie van ethanol met propaanzuur ontstaat ethylpropanoaat.

Even oefenen...

Bij de reactie van butaanzuur met methanol ontstaat een ester.

- Geef de structuurformule van de gevormde ester.

- Geef de systematische naam van deze ester.

Even oefenen... 

Geef de reactievergelijking in structuurformules voor de vorming van methylmethanoaat uit methanol en methaanzuur.

Condensatiereactie: Amide/peptide

• Een amide of peptide ontstaat door een condensatiereactie van een aminegroep met een zuurgroep, waarbij water vrijkomt.
• Voorbeeld: amide van methaanamine en ethaanzuur.

                                    

Condensatiereactie: Amide/peptide

• Een amide of peptide ontstaat door een condensatiereactie van een aminegroep met een zuurgroep, waarbij water vrijkomt.
• Voorbeeld: amide van methaanamine en ethaanzuur.

                                    

Nieuwe karakterisiteke groep: Amide/peptide

Condensatiereactie: Amide/peptide

• Nylon: polymeer dat bestaat uit lange ketens met heel veel amidegroepen. Wordt gevormd door condensatiereactie tussen dizuren en diaminen. 

                                    

Samengevat: 

Condensatiereactie: reactie tussen organische moleculen, waarbij er een klein molecuul vrijkomt. (heel vaak is dat water)

• Condensatiereactie van alkanol met alkaanzuur --> ester + water

• Condensatiereactie van alkaanamine met alkaanzuur --> amide/peptide + water

Hydrolyse

Hydrolyse: tegenovergestelde van condensatiereactie: water is nodig om het ester- of peptide/amidegroep uit elkaar te halen: 

Voorbeeldopdracht

Teken de structuurformule van het reactieproduct van de condensatiereactie tussen butaan-1-amine en hexaanzuur.