3.4 + 3.5 Economische ontwikkeling & demografie van Brazilië

• Aardrijkskunde
• Middelbare school
• havo
• Leerjaar 5

3.4 Economische ontwikkeling

H3 Brazilië

Domein: Gebieden

Havo 5

Lesdoelen

• Ik kan de economische kenmerken en ontwikkeling van Brazilië beschrijven.
• Ik kan de regionale ongelijkheid in Brazilië beschrijven en verklaren.
• Ik kan analyseren hoe politieke keuzes de economische ontwikkeling van Brazilië beïnvloeden.

Kenmerken economie (1)

• Begin 21e eeuw flinke economische groei door hoge wereldwijde vraag naar grondstoffen.
• Hierdoor toename bbp/hoofd, waardoor de binnenlandse afzetmarkt groeide.

Alleen...

Kenmerken economie (2)

• Handelsbalans is doorgaans positief.
• Importpakket bestaat voornamelijk uit machines en chemicaliën (voor landbouw en industrie).
• Exportpakket gedomineerd door grondstoffen en landbouwproducten.

• Toch tertiairisering van de economie.
• Informele sector nog steeds een belangrijke bron van inkomen voor veel Brazilianen.

Regionale verschillen

Verklaringen vanuit verschillende dimensies:

• historisch?
• economisch?
• natuurlijk?

Politiek

• Van koloniale staat (tot 1889), naar militaire dictatuur (1964-1985) tot parlementaire republiek (democratisering).
• Begin 21e eeuw veel burgerparticipatie en programma's om armoede en sociale ongelijkheid terug te dringen (socialisme).
• Na de recessie van 2015 rechtse president Bolsonaro (neo-liberalisme).
• Nu meer ruimte voor good governance?

Aan de slag!

Maak de opdrachten 1 t/m 4 van par. 3.4.

3.5 Sociale ontwikkeling

H3 Brazilië

Domein: Gebieden

Havo 5

Lesdoelen

• Ik kan de demografische ontwikkeling van Brazilië beschrijven en verklaren.
• Ik kan het verstedelijkingsproces in Brazilië en de bijbehorende problematiek beschrijven en analyseren.
• Ik kan de sociale ongelijkheid in Brazilië beschrijven en de oorzaken en gevolgen hiervan herkennen en verklaren.

Demografie (1)

• Hoge natuurlijke bevolkingsgroei door jonge bevolking (veel vrouwen in vruchtbare leeftijd).
• Natuurlijke bevolkingsgroei neemt door dalend geboortecijfer en toenemende vergrijzing af.

Demografie (2)

• Vruchtbaarheidscijfer (TFR) is enorm gedaald, door:
• Stijgende welvaart (vrouwen hoger opgeleid);
• Maatschappelijke veranderingen (o.a. afname invloed RK-kerk);
• Gezinsplanning (subsidie op de pil).

Stedelijke samenleving

•  Vroeger een hoog verstedelijkingstempo door ruraal-urbane migratie (ontstaan van favela's), nu een hoge verstedelijkingsgraad (87%).
• Braziliaanse steden kennen veel ruimtelijke segregatie (zie openingsfoto).

• Stedelijk netwerk Belo Horizonte, São Paulo en Rio de Janeiro trekt nog veel mensen en bedrijven. Maar middelgrote steden in het binnenland worden steeds populairder.

Sociale ongelijkheid

Ongelijke verdeling van welvaart kun je terugzien in de Lorenzcurve.

• In 2020 6% in extreme armoede (onder $30 p/m), terwijl de helft van BBP wordt verdiend door 10% v/d bevolking.
• Op het platteland door grootgrondbezitters grote inkomensverschillen (invloed van landgrabbing?)