Vragenuurtje H3 -> M4 H3 (Planten en dieren) en H4 (Zintuigen)

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo g, t, mavo
• Leerjaar 3

Vragenuurtje H3 -> M4 H3 (Planten en dieren) en H4 (Zintuigen)

Code LessonUp:  gvmns

Hoofdstuk 3

Wat is geen biotische factor?

1. Planten
2. Vijand
3. Voedsel
4. Zuurstof

Abiotische en biotische factoren (blz. 133)

Abiotische factoren: levenloze natuur (bijv. wind, water, zand en temperatuur)

Biotische factoren: levende natuur (voedsel, ziekteverwekkers en soortgenoten)

Aanpassingen van planten   (blz. 137)

1. voorjaarsbloeiers; bloeien voor de bomen voor voldoende licht.

2. klimplanten; klimmen omhoog voor voldoende licht

3. wortelrozetten; plant neemt ruimte in zodat hij voldoende water en mineralen kan opnemen

4. woestijnplanten; kleine bladeren tegen verdamping en dikke bladeren om water op te slaan

Soorten gebitten:

plooikiezen: planteneters

knipkiezen: vleeseters

knobbelkiezen: alleseters

Soorten snavels, poten en voedsel 

Soort snavel	Soort voedsel	Soort poten
Kegelsnavel	harde zaden en noten	klimpoot
Pincetsnavel	insecten	klimpoot
Haaksnavel	prooidieren	grijppoten
Priemsnavel	bodemdiertjes	steltpoten
Zeefsnavel	plantjes en diertjes uit het water	zwemvliezen/zwempoten

Doorsnede van een blad       (blz. 148)

Leer de functies van de 
verschillende onderdelen
(opperhuid, bladmoes, 
nerven en huidmondjes).

Een vaatbundel bestaat uit twee soorten vaten. Welk van deze twee vervoert water met mineralen?

Nerf = vaatbundel = bastvaten en houtvaten (blz. 152)

Houtvaten stromen
omHoog met water en
mineralen

Bastvaten stromen naar
Beneden met water en
glucose

Fotosynthese (blz. 158)

Verbranding (blz. 158)

Voedingsstoffen gemaakt van glucose

Reservevoedsel opslaan (blz. 163)

De overgebleven glucose door de fotosynthese slaat de plant op in...

...knollen (verdikte wortels)

...bollen (korte stengel met dikke bladeren/rokken)

...zaden

In een toendra-gebied leven allerlei soorten organismen samen.
Hoe noem je al deze soorten bij elkaar samen in dit gebied?

1. Ecosysteem
2. Individu
3. Levensgemeenschap
4. Populatie

Voedselrelaties (blz. 170)

Ecosysteem = abiotische en biotische factoren in een gebied

Levensgemeenschap = biotische factoren in een gebied

Populatie =  groep organismen van dezelfde soort

Individu = 1 organisme 

In de noordwestelijke Atlantische Oceaan stortte de kabeljauwpopulatie begin jaren negentig volledig in. De Canadese overheid besloot daarom de vangst geheel te verbieden. De kabeljauw leeft daar van lodde, een visje dat zich voedt met plantaardig en dierlijk plankton.

Welke voedselketen is juist volgens de tekst?

1. Kabeljauw -> lodde -> plankton
2. Kabeljauw <- lodde <- plankton
3. plankton -> lodde -> kabeljauw
4. plankton <- lodde <- kabeljauw

Voedselketen (blz. 172)

Moet je zelf kunnen maken met informatie uit een tekst!

Begint altijd met een producten. Pijlen gaan in de richting van de energie (glucose)

Voedselweb (blz. 172)

Hieruit moet je een voedselketen kunnen halen!

Bekijk de afbeelding.

Welk organisme hoort in laag X van deze voedselpiramide?

1. 1
2. 2
3. 3
4. 4

Piramides

Voedselketen in de vorm van een piramide

Piramide van biomassa is altijd piramide vorm. 

Noteer altijd het aantal/kilo's in/bij de verschillende lagen. 

Koolstofkringloop

Bij de koolstofkringloop kijk je alleen naar het atoom koolstof --> dus de C

Tijdens fotosynthese en verbranding gaan de koolstofatomen van de ene stof over in de andere.

Dus van CO2, naar glucose, naar CO2

Stikstofkringloop

Bij de stikstofkringloop volg je het atoom stikstof --> aangegeven met een N

Het atoom N gaat van stikstof naar eiwit naar nitraat naar stikstof

Hoofdstuk 4

Zintuigen

Zintuigen

prikkel: iets uit je omgeving waar je op reageert

impuls: elektrisch stroompje door je zenuwen

prikkel -> zintuig -> impuls -> zenuw -> hersenen -> impuls -> zenuw -> spier

Het OOG: zet onderdelen op de juiste plaats

Netvlies

Gele vlek

Oogzenuw

Iris

Harde oogvlies

Glasachtig lichaam

Vaatvlies

In het netvlies zitten verschillende typen zintuigcellen. De activiteiten van deze zintuigcellen worden met elkaar vergeleken.

Welke beschrijving geldt in een donkere ruimte?

1. De kegeltjes maken de meeste impulsen.
2. De staafjes maken de meeste impulsen.
3. De kegeltjes en staafjes maken evenveel impulsen.
4. De kegeltjes en staafjes maken allebei geen impulsen.

Onderdelen oog

Leer de onderdelen en de functies. 

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Vooraanzichtoog/vooraanzichtoog.htm

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Oog/oog.htm

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Oog/oogfuncties.htm

Onderdelen oor

Leer de onderdelen en de functies.

https://biologiepagina.nl/Oefeningen/Oor/oor.htm

Een luipaardgekko jaagt ’s nachts op kleine dieren. Als een luipaardgekko gaat jagen verandert de pupil-opening.

Wordt de pupil-opening groter of kleiner?

1. De pupilopening wordt groter doordat de kringspiertjes samentrekken.
2. De pupilopening wordt kleiner doordat de kringspiertjes samentrekken.
3. De pupilopening wordt groter doordat de lengtespiertjes samentrekken.
4. De pupilopening wordt kleiner doordat de lengtespiertjes samentrekken.

Accommoderen

= boller en platter maken van de lens om scherp te zien

Dichtbij -> bolle lens -> accommodatiespier aangespannen

Ver weg -> platten lens -> lensbandjes aangespannen

Pupilreflex

Pupil kleiner (licht) -> kringspiertjes trekken samen

Pupil groter (donker) -> lengtespiertjes trekken samen

Let op! Iris verandert van vorm. 

Straalvormig lichaam = accommodatie-spier

Je wil een kopje koffie pakken. Ze de betrokken zenuwcellen in de juiste volgorde. 

Je ziet de koffie.

Je pakt de koffie.

Gevoels-zenuwcel

schakel-zenuwcel

bewegings-zenuwcel

Zenuwen

1. gevoelszenuwcel: verbonden met zintuig en heeft cellichaam halverwege de uitloper.

2. schakelzenuwcel: in het ruggenmerg en de hersenen (centrale zenuwstelsel)

3. bewegingszenuwcel: verbonden met spier en cellichaam zit aan het begin. 

Sleep de naam naar de juiste zenuwcel.

gevoelszenuwcel

bewegingszenuwcel

schakelzenuwcel

Zenuwen en het ruggenmerg

Sleep de functie en plaatjes naar het juiste deel van de hersenen.

Grote hersenen

Kleine hersenen

Hersen- stam

reflexen

bewuste reacties

levensprocessen: ademhaling, hartslag

Hersenen

Grote hersenen: bewuste reacties

Kleine hersenen: coördinatie

Hersenstam: levensprocessen (ademhaling, hartslag) en reflexen

Reflexen

Uit hoofd en hals -> via hersenstam

Uit romp en ledematen -> via ruggenmerg

Je doet voordat je denkt. 

Hormoonklieren

Leer de tabel/blz. 70.