5.2 Grondwet en Grondrechten

• Maatschappijleer
• Middelbare school
• mavo
• Leerjaar 3

5.2 Grondwet en Grondrechten

Leerdoelen:

- Je kunt uitleggen hoe de Grondwet burgers beschermt tegen ​

de macht van de overheid.

- Je kunt een voorbeeld geven van botsende grondrechten.

​

-  Je kunt het verschil uitleggen tussen grondrechten en ​

mensenrechten.

De Grondwet

In de Grondwet staan de belangrijkste rechten en plichten van ​

burgers en overheid.​

​

De Grondwet beschermt zo burgers tegen de macht van de ​

overheid en garandeert dat we gebruik kunnen maken van onze ​

rechten en vrijheden.​​

Grondrechten 1/2

In de Grondwet staan grondrechten, basisrechten die elke inwoner​

van Nederland heeft. ​

​

In Artikel 1 van de Grondwet staat bijvoorbeeld dat iedereen​

recht heeft op gelijke behandeling en dat discriminatie verboden is.​

​

In 1983 kregen ook sociale grondrechten een plek in de ​

Grondwet.

Grondrechten 2/2

Er zit een grens aan grondrechten. Vrijheid van meningsuiting is een​

grondrecht, maar dat betekent niet dat je alles maar mag zeggen.​

​

Grondrechten kunnen met elkaar botsen. Bijvoorbeeld de vrijheid ​

van meningsuiting kan botsen met privacy.​

​

Grondrechten hebben geen rangorde: het ene grondrecht is niet ​

belangrijker dan het andere.

Mensenrechten

Voor de Nederlandse rechtsstaat zijn ook de mensenrechten belangrijk: ​

basisrechten voor elk mens, waar die ook woont. ​

​

Bijvoorbeeld:​ 

• het recht op onderwijs 

​

Deze Rechten van de Mens zijn in 1948 aangenomen ​

door de Verenigde Naties.

Mensenrechten 2/2

In autoritaire staten en dictaturen trekken de machthebbers zich weinig ​

of niets aan van mensenrechten. ​

​

Hier kunnen we als Nederland niet zo veel aan doen. ​

​

Nederland vraagt hooguit koning Willem-Alexander ​

om de mensenrechten te bespreken tijdens ​

een staatsbezoek.

Mindmap maken

In het midden staan (Nederlandse) Grondrechten of Mensenrechten. 

Zoek verschillende rechten op het internet.

Welke rechten vind jij belangrijk en waarom?

Boycot

Actiegroepen vragen soms om een boycot tegen een land vanwege ​

het schenden van mensenrechten.​

​

Een boycot betekent dat we geen producten kopen die uit een​

bepaald land komen.​

​

Een boycot wordt ook ingesteld als de internationale vrede wordt ​

bedreigd.

Wat is het doel van de Grondwet in Nederland?

1. Het vastleggen van economische rechten van burgers
2. Het beschermen van burgers tegen de macht van de overheid
3. Het bepalen van de belastingregels voor burgers
4. Het opstellen van internationale verdragen

Welke situatie is een voorbeeld van botsende grondrechten?

1. Het recht op privacy tegenover de vrijheid van meningsuiting
2. Het recht op een woning tegenover het recht op sportbeoefening
3. Het recht op onderwijs tegenover het recht op vakantie
4. Het recht op belastingverlaging tegenover het recht op gezondheidszorg

Wat is het belangrijkste verschil tussen grondrechten en mensenrechten?

1. Grondrechten gelden wereldwijd, mensenrechten alleen in Nederland
2. Grondrechten zijn alleen voor volwassenen, mensenrechten zijn voor iedereen
3. Mensenrechten gelden wereldwijd, grondrechten gelden in specifieke landen
4. Mensenrechten worden beschermd door bedrijven, grondrechten door de overheid

Wat betekent het als een land een boycot instelt tegen een ander land?

1. Er wordt meer handel gedreven met dat land
2. De burgers mogen niet meer met inwoners van dat land praten
3. De burgers mogen niet meer naar dat (boycot) land toe gaan.
4. Er worden geen producten meer uit dat land gekocht

Aan de slag.

Ga de rest van de les bezig met online opdrachten van 5.2 Grondwet en Grondrechten.