H7.4 vertering les 9b

• Biologie
• Middelbare school
• vmbo t
• Leerjaar 4

Welkom

BIOLOGIE

Zoek een plekje

pak je leerwerkboek, schrift en Ipad

Zet je tas op de grond

We gaan zo beginnen

Welkom

• terugblik vorige les
• ( huiswerk vorige les )
• uitleg verteringsstelselc

• begrijpen verteringsstelsel:  keuzebord vertering:

     einde blokuur af

terugblik vorige les

Vragen over:

• doorgenomen lessonup les 8 ?

lesdoelen

• weten hoe enzymen werken
• uit kunnen leggen hoe het verteringsstelsel werkt

werking enzymen

Enzymen maken grote voedingsstoffen klein (knippen). Elke voeidingsstof heeft zijn eigen enzym.

een enzym:

1. bindt aan de voedingsstof
2. knipt de voedingsstof in stukken
3. laat los en kan opnieuw een zelfde voeidigsstof afbreken
   

eigenschappen enzymen

• Enzymen past op één soort voedingsstof
• enzym is gevoelig voor temperatuur: minimum, optimum, maximum
• enzym is gevoelig voor zuurtegraad (pH)
  

Gedurende ons leven eten we nogal wat weg.

Ongeveer 10 nijlpaarden (ca. 30 000 kg)

Om al dat voedsel goed te kunnen verteren moeten de organen van ons verteringsstelsel goed samenwerken.

Mondholte, keelholte en slokdarm

Het eerste wat wij doen als we voedsel in 

onze mond krijgen is kauwen.

Kauwen is dan ook de eerste stap in de vertering.

Tijdens het kauwen maken we het voedsel kleiner 

voor oppervlaktevergroting en mengen we het met speeksel.

Mondholte, keelholte en slokdarm

Speeksel bevat onder andere enzymen en het 

maakt de voedselbrij slijmerig.

Speeksel wordt gevormd in de speekselklieren

De enzymen in speeksel breken zetmeel af.

Ook is het speeksel bacteriedodend.

Mondholte, keelholte en slokdarm

Met de tong wordt het voedsel verplaatst naar de keelholte.

Door het slikreflex slikken we het door.

De huig sluit de neusholte af en het strotklepje de luchtpijp, zo kan de voedselbrij alleen nog de slokdarm in.

Maag

De maag is eigenlijk altijd in beweging.

Aan het einde van de maag zit het maagportier, een kringspier, die steeds maar kleine beetjes voedselbrij doorlaat naar de twaalfvingerige darm. Tot die tijd wordt voedsel in de maag bewaard.

Maagsapklieren produceren maagsap: een mengsel van water, maagzuur en een enzym.

Het maagzuur maakt bacteriën dood die het speeksel overleefd hebben. Het enzym breekt eiwitten deels af.

Lever, galblaas, alvleesklier en twaalfvingerige darm

De lever is een orgaan met meerdere functies, het maakt onder andere gal.

Gal gemaakt in de lever wordt opgeslagen in de galblaas. Via de galbuis kan het, als het nodig is, afgevoerd worden naar de twaalfvingerige darm.

Gal emulgeert vetten (van een grote druppel meerdere kleine druppels maken)

Lever, galblaas, alvleesklier en twaalfvingerige darm

De alvleesklier is een verteringsklier die alvleessap maakt.

Alvleessap bevat enzymen die vetten, eiwitten en koolhydraten kunnen verteren.

Gal en alvleessap worden in de twaalfvingerige gemengd met de voedselbrij.

Dunne darm

De dunne darm is ongeveer 6 meter lang.  In de wand van de dunne darm liggen darmsapklieren

die darmsap produceren.

Darmsap bevat verschillende enzymen die koolhydraten en eiwitten verteren.

Door alle verteringssappen zit

er ook veel water in de brij.

In de dunne darm wordt, naast

de verteringsproducten, ook 

veel water opgenomen.

Dunne darm

De wand van de dunne darm heeft een groot oppervlakte, dit door de grote hoeveelheid plooien.

Ook de plooien zijn weer geplooid, de darmvlokken.

De wand van de darmvlokken is erg dun,  zo kunnen de verteringsproducten snel opgenomen worden in de bloedbaan.

Het bloed rondom de dunne darm

gaat via de poortader naar de lever

toe. Hier worden de voedingsstoffen

opgeslagen en gefilterd. 

Blindedarm, dikke darm, endeldarm

De blindedarm is het stukje dikke darm onder de overgang van de dunne naar de dikke darm.

Hier zit ook het wormvormig aanhangsel aan vast welke kan ontsteken 

(de blindedarmontsteking).

Blindedarm, dikke darm, endeldarm

De dikke darm is 1,5 meter lang.

De voornaamste taak van de dikke darm is het opnemen van vocht. Zo dikt de voedselbrij mooi in en verlies je niet teveel vocht.

Bacteriën in de dikke darm kunnen een deel van de cellulose (van plantencellen) verteren. De suikers die hierbij vrij komen nemen wij op.

Ook maken de bacteriën vitamine K.

Blindedarm, dikke darm, endeldarm

De ingedikte voedselbrij met onverteerde resten komt terecht in de endeldarm.

Hier wordt alles opgeslagen tot de endeldarm vol zit en je het signaal krijgt dat je moet poepen.

Je kan zelf de sluitspier (anus) openen en jezelf zo 'ontlasten'.

lesdoelen gehaald? 

• weten hoe enzymen werken
• uit kunnen leggen hoe het verteringsstelsel werkt

Keuzebord

begrijpen verteringsstelsel (keuzebord)
       Keuze uit 2 activiteiten:

           1x  Onthouden  of  Begrijpen
           1x  Toepassen

einde blokuur af, inleveren of presenteren.

Huiswerk volgende les

Leren 7.4  (blz 51 t/m 63)

vragen stellen wanneer onderdelen niet duidelijk zijn